Wersja z 12:29, 29 wrz 2011 edytuj Mika58 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 8497 edycji prośba o podanie źródła ← poprzednia edycja		Wersja z 06:21, 26 kwi 2012 edytuj anuluj edycję Mirek46 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 43 707 edycji m drobne merytoryczne, cele, historia, program, członkowie... źródła następna edycja →
Linia 1: {{źródła\|data=2011-09}} '''Kuźnica Kołłątajowska''' ([[1789]]-[[1792]]) – grupa działaczy społecznych i politycznych oraz publicystów i literatów z okresu [[Sejm Czteroletni\|Sejmu Czteroletniego]], stanowiących lewicę tzw. [[Stronnictwo Patriotyczne\|obozu reform]]. ~~Nazwa~~Nazwę tę nadali przeciwnicy polityczni, a pochodzi stąd, że ~~była~~grupa ~~ona~~ta była skupiona wokół osoby [[Hugo Kołłątaj\|Hugona Kołłątaja]]. Kuźnica funkcjonowała od końca czerwca roku 1789 do lipca roku 1792. == Cele Kuźnicy == ~~Kuźnica wspierała skrzydło reformatorskie w Sejmie, upowszechniła hasła~~ Celem zasadniczym było zorganizowanie planowej propagandowej akcji politycznej, która wspierałaby skrzydło reformatorskie w Sejmie Czteroletnim. Kuźnica upowszechniała hasła [[rewolucja francuska\|rewolucji francuskiej]], w [[pamflet\|pamfletach]] krytykowała przywileje stanowe i stosunki feudalne. Najczęstszym miejscem zebrań był dom Kołłątaja ''na Szolcu'' (ówczesna ul. Czerniakowska, nr hipot. 3007), leżący w posiadłości kupionej (25 czerwca 1789) od spadkobierców [[Kajetan Sołtyk\|Kajetana Sołtyka]], którą potocznie nazywano ''pasztetem''. == Historia działalności == Kołłątaj wyłożył tezy programowe [[Stronnictwo Patriotyczne\|Stronnictwa Patriotycznego]] w wydawanych anonimowo listach do marszałka sejmu, Stanisława Małachowskiego "Do Stanisława Małachowskiego... Anonyma listów kilka" (1788-89), uzupełnionych w 1790 r. "Prawem politycznym narodu polskiego". Projekty Kołłątaja i Kuźnicy były nacechowane dużym realizmem i wyczuciem sytuacji. Pisarze Kuźnicy umiejętnie wpływali na opinię publiczną, stosując różnorakie formy publicystyki, stosowne do wykształcenia i gustu odbiorców. Dobrze opanowali sztukę ośmieszania przeciwników politycznych, toteż oprócz poważnych traktatów, listów i artykułów uprawiali formy lżejsze (np. pamflety). ▼ Pierwszą próbą stworzenia zespołu publicystycznego, podejmowaną przez Kołłątaja i Franciszka Ksawerego Dmochowskiego było założenie wiosną roku 1789 Towarzystwa Krytycznego. Miało ono wesprzeć Jana Śniadeckiego w walce z grupą profesorów [[Uniwersytet Jagielloński\|Szkoły Głównej Koronnej]], faworyzowanych ponad miarę przez jej ówczesnego rektora, [[Feliks Oraczewski\|Feliksa Oraczewskiego]]. Po śmierci (14 lutego 1791) Franciszka Salezego Jezierskiego, najbardziej aktywnego i radykalnego działacza (zwanego ''Wulkanem gromów Kuźnicy''), stanowisko sekretarza objął Franciszek Ksawery Dmochowski. == Program polityczny == Czołowe postacie Kuźnicy Kołłątajowskiej to:▼ ▲Kołłątaj wyłożył tezy programowe [[Stronnictwo Patriotyczne\|Stronnictwa Patriotycznego]] w wydawanych anonimowo listach do marszałka sejmu, Stanisława Małachowskiego "''Do Stanisława Małachowskiego... Anonyma listów kilka"'' (1788-891789), uzupełnionych w roku 1790 ~~r. "~~''Prawem politycznym narodu polskiego"''. Projekty Kołłątaja i Kuźnicy były nacechowane dużym realizmem i wyczuciem sytuacji. Pisarze Kuźnicy umiejętnie wpływali na opinię publiczną, stosując różnorakie formy publicystyki, stosowne do wykształcenia i gustu odbiorców. Dobrze opanowali sztukę ośmieszania przeciwników politycznych, toteż oprócz poważnych traktatów, listów i artykułów uprawiali formy lżejsze (np. pamflety). == Członkowie Kuźnicy == ▲Czołowe postacie i stali współpracownicy Kuźnicy Kołłątajowskiej ~~to:~~ * [[Franciszek Salezy Jezierski]] * [[Franciszek Ksawery Dmochowski]] * [[Franciszek Zabłocki]] * [[Józef Meier]] (Mejer) – współredaktor ''Dziennika Handlowego'' * ~~[[Franciszek~~Florian Jelski]] * [[Tomasz Maruszewski]] * [[Jan Dembowski (generał)\|Jan Dembowski]] * [[Kazimierz Konopka]] – sekretarz kancelarii Kołłątaja * Rafał Kołłątaj * Ignacy i Tomasz Szczurkowscy * Antoni Trębicki – poseł na sejm * Piotr Grossmani Kuźnica, oprócz stałych członków, skupiała współpracowników przygodnych. Należeli do nich, m.in.: Julian Ursyn Niemcewicz i Jan Śniadecki. == Źródła == ~~Siedzibą Kuźnicy Kołłątajowskiej był dom Hugona Kołłątaja na [[Solec (Warszawa)\|Solcu]] w Warszawie.~~ *''Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut'', t. 4 Oświecenie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1966, s. 142-144 == Zobacz też ==

Kuźnica Kołłątajowska: Różnice pomiędzy wersjami