Robinsonowie warszawscy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 10:
Na mocy podpisanego w dniu 2 października 1944 "Układu o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie" wszyscy cywile, którzy pozostawali wciąż w Warszawie mieli opuścić miasto wraz z kapitulującymi oddziałami [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]]. Większość ocalałych mieszkańców opuściła stolicę już w pierwszej dekadzie października. Po krótkim pobycie w [[Dulag 121 Pruszków|obozie przejściowym w Pruszkowie]] większość z nich została wysłana na [[roboty przymusowe]] w głąb [[III Rzesza|Rzeszy]] lub wysiedlona do zachodnich dystryktów [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]]. Ewakuacja rannych i chorych z powstańczych szpitali zakończyła się natomiast 24 października 1944. Tego samego dnia do [[Radom]]ia ewakuowały się także pozostające dotąd w Warszawie Zarządy Główny i Okręgowy [[Polski Czerwony Krzyż|PCK]]<ref name="Eksodus16">{{cytuj książkę | tytuł = Exodus Warszawy. Ludzie i miasto po Powstaniu 1944| tom = I | tytuł tomu = ''Pamiętniki, relacje'' | rok = 1992 | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa| strony = 16| isbn = 83-06-01589-4}}</ref>. 25 października zaczął obowiązywać rozkaz, zabraniający osobom cywilnym przebywania na terenie miasta<ref name="Termopile17">{{cytuj książkę |nazwisko = Kopf| imię = Stanisław | autor link = | tytuł = Wyrok na miasto. Warszawskie Termopile 1944-1945| wydawca = Wydawnictwo Askon| miejsce = Warszawa | rok = 2001 | strony = 17| isbn =}}</ref>. Warszawa stanowiła odtąd strefę zmilitaryzowaną (''Festung Warschau''). Jednocześnie niemieckie [[Technische Nothilfe|oddziały niszczycielskie]] przystąpiły do systematycznego burzenia polskiej stolicy i grabieży pozostawionego w niej mienia.
 
W opustoszałym i zrujnowanym mieście wciąż jednak ukrywali się ludzie, którzy nie mieli zamiaru opuszczać Warszawy. Ludzi tych zwano "robinsonamiRobinsonami warszawskimi" (nawiązanienawiązując do powieści Słonimskiego i słynnego ''[[Robinson Crusoe|Robinsona Crusoe]]'' Defoe). Trudno dziś precyzyjnie oszacować ich liczbę. Według [[Jadwiga Marczak|Jadwigi Marczak]] było ich ok. 400, podczas gdy [[Stanisław Kopf]] szacował liczbę ukrywających się na ok. 1000<ref name="Eksodus16"/>. "Robinsonami" bywali zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Można było spotkać wśród nich osoby w podeszłym wieku natomiast nie odnaleziono informacji wskazujących, że w ruinach ukrywały się również dzieci (nie licząc nastolatków)<ref name="Historia Warszawy363">{{cytuj książkę |nazwisko = Dunin-Wąsowicz | imię = Krzysztof | autor link = | tytuł = Warszawa w latach 1939-1945| wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | rok = 1984 | strony = 363| isbn = 83-01-04207-9}}</ref>.
 
Różne były przyczyny dla których "robinsonowie" zdecydowali się pozostać w Warszawie. W gronie tym znajdowały się m.in. osoby, którym udało się przeżyć masowe egzekucje urządzane w pierwszych tygodniach powstania przez żołnierzy [[Heinz Reinefarth|Reinefartha]] i [[Oskar Dirlewanger|Dirlewangera]], po czym ukryć się w ruinach. Ludzie ci pozostawali odcięci od świata i często przez długi czas nie wiedzieli nawet, że powstanie dobiegło końca. W Warszawie pozostała także stosunkowo liczna grupa ludzi pochodzenia [[Żydzi|żydowskiego]] oraz część powstańców, którzy nie wierzyli niemieckim zapewnieniom o traktowaniu jeńców zgodnie z [[s:Konwencja haska IV (1907)|konwencją haską]]. W mieście pozostali także niektórzy chorzy i starcy, nie mający sił i odwagi, aby wyruszyć na tułaczkę. Ponadto w ruinach ukrywały się osoby chcące w ten sposób kontynuować walkę z Niemcami. Dla młodszych "robinsonów" pewną rolę odgrywał być może również element przygody<ref name="Historia Warszawy363"/><ref name="Termopile68">{{cytuj książkę |nazwisko = Kopf| imię = Stanisław | autor link = | tytuł = Wyrok na miasto. Warszawskie Termopile 1944-1945, op.cit.| wydawca = | miejsce = | rok = | strony = 68| isbn =}}</ref>.