Pas neutralny polsko-litewski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nietulisko (dyskusja | edycje) |
Nietulisko (dyskusja | edycje) uzupełnienie, wikizacja |
||
Linia 1:
'''Pas neutralny polsko-litewski''' – [[
Pomimo nazwy faktycznie była to [[strefa zdemilitaryzowana]] (bowiem zakazano tam rozmieszczania sił zbrojnych, budowy umocnień itp.) rozdzielająca siły obu stron<ref>D.R. Bugajski, ''Demilitaryzacja i neutralizacja – formy i funkcje w prawie międzynarodowym'', „Międzynarodowe Prawo Humanitarne” 2010, tom I, ISSN 2081-5182, s. 63-81.</ref>. Wstęp do strefy miały jedynie siły policyjne, które nie potrafiły jednak zapewnić porządku publicznego. W pasie działały liczne litewskie bojówki i prowadzona była intensywna akcja propagandowa w języku polskim (spodziewano się decyzji [[Liga Narodów|Ligii Narodów]] o przeprowadzeniu plebiscytu, co w sytuacji przewagi ludności polskojęzycznej nie zapewniało sukcesu stronie litewskiej). Po obu stronach tej małej wojny domowej ginęli ludzie (np. w napadach bojówek z 24 kwietnia [[1922]] r., czy z 5 stycznia [[1923]] r., po którym strona polska zażądała likwidacji strefy<ref>''Kalendarz Niepodległości. Kronika Encyklopedyczna Dwudziestopięciolecia (1914-1939)'' (reprint wydania z 1939 r.) Warszawa 1990.).</ref>. Pomimo zdecydowanej przewagi ludności [[Polacy na Litwie|polskojęzycznej]] strefa podzielona została w zasadzie po równo między oba państwa.
Podczas walk zbrojnych i późniejszych „walk podjazdowych” w „strefie neutralnej” doszło do polaryzacji świadomości narodowej, o ile wcześniej znaczna części mieszkańców tych terenów mówiących po polsku uważała się za Litwinów w dawnym, mickiewiczowskim znaczeniu (zob. [[Litwini w znaczeniu historycznym]]), tak teraz podzielono się na Polaków i Litwinów, w etnicznym (współczesnym) rozumieniu tego pojęcia<ref>K. Buchowski, ''Litwomani i polonizatorzy'', Białystok 2006, ISBN:978-83-7431-075-8.</ref>.
|