Gołoborze: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Zobacz: brak artykułu - skasowany decyzją DNU |
-szablon |
||
Linia 1:
[[Plik:Stone-run.JPG|thumb|250px|Gołoborze na górze Mount Kent na wyspie [[Falkland Wschodni]]]]
[[Plik:Stone-River-Autumn.jpg|thumb|250px|Gołoborze na zboczu [[Witosza|Witoszy]]]]
Linia 7 ⟶ 6:
[[Plik:8maja2006 babiagora 018.jpg|thumb|250px|Gołoborze na zboczu [[Babia Góra|Babiej Góry]]]]
[[Plik:Tarnica 6.jpg|250px|thumb|Grehot na [[Tarnica|Tarnicy]]]]
'''Gołoborze''' ([[język angielski|ang.]] ''stone run'', ''stone river'', ''stone stream'', ''stone sea'', [[język niemiecki|niem.]] ''Blockhalde'') – rodzaj pokrywy stokowej lub wierzchowinowej (grzbietowej), składającej się z lekko redeponowanego [[rumosz skalny|rumoszu]] skalnego ([[gruz skalny|gruzu]], [[głaz]]ów lub [[blok (skała)|bloków]]). Inaczej mówiąc – [[rumowisko skalne|rumowiska skalne]] w górach.
Linia 16 ⟶ 14:
Termin gołoborze jest określeniem regionalnym ([[Góry Świętokrzyskie]]) i oznacza miejsce "gołe", bez "boru". Jednak według niektórych opracowań naukowych<ref>Jaroszewski W., Marks L., Radomski A., ''Słownik geologii dynamicznej''. Wydawnictwa Geologiczne, 1985.</ref>, termin ten stosuje się do wszystkich utworów tego typu, niezależnie od ich lokalizacji geograficznej. W terminologii geomorfologicznej używa się terminów: pole blokowe, morze blokowe, strumień blokowy, rzadziej rozwalisko, [[rumowisko skalne]].
Najbardziej znane gołoborza na świecie występują na [[Falklandy|Falklandach]] oraz w masywie [[Witosza|Witoszt]] w [[Bułgaria|Bułgarii]]<ref>Vitosha Nature Park: Basic Information. Landscape. Vitosha Nature Park website.</ref><ref>Vitosha Nature Park: Management Plan 2005-2014. Ministry of Environment and Waters, Sofia, 2005. (in Bulgarian).</ref>. Mniejsze gołoborza znajdują się w Stiperstones ([[Shropshire]], [[Wielka Brytania]])<ref>GOUDIE, A S, and PIGGOTT, N R. 1981. Quartzite tors, stone stripes, and slopes at the Stiperstones, Shropshire, England. Biuletyn Periglacjalny, Vol. 28, 47-56.</ref><ref>CLARK, R. 1994. Tors, rock platforms and debris slopes at Stiperstones, Shropshire, England. Field Studies, Vol. 8, 451-472</ref>, w [[Pensylwania|Pensylwanii]]<ref>SMITH, H T U. 1953. The Hickory Run boulder field, Carbon County, Pennsylvania. American Journal of Science, Vol. 251, 625-642.</ref>, w [[Schwarzwald]]zie<ref>Martin Gude, Roland Molenda: Blockhalden in deutschen Mittelgebirgen – Relikte der Eiszeiten. In: Institut für Länderkunde (Hg.): Nationalatlas Bundesrepublik Deutschland. Bd. Relief, Boden und Wasser. 2003. S. 72-73</ref>.
Największe gołoborza na ziemiach polskich występują w [[Karkonosze|Karkonoszach]] i zbudowane są z [[granit]]ów lub [[hornfels]]ów (np. na zboczach [[Śnieżka|Śnieżki]]), mniejsze w [[Rudawy Janowickie|Rudawach Janowickich]] ([[Skalnik (szczyt)|Skalnik]]), [[Śnieżnik (góra)|Masywie Śnieżnika]], na [[Babia Góra|Babiej Górze]], w [[Bieszczady|Bieszczadach]] ([[grehot]]).
| |||