Sicz Karpacka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m dodanie daty do szablonu |
m WP:SK, int., poprawa linków |
||
Linia 1:
[[
'''Sicz Karpacka''' (ukr. ''Карпатська Січ'', oficjalnie ''Організація Народної Оборони Карпатська Січ''
Organizacja Obrony Narodowej "Sicz Karpacka" (ONOKS) została utworzona przez rząd ks. [[Augustyn Wołoszyn|Augustyna Wołoszyna]] na bazie istniejącej wcześniej paramilitarnej organizacji młodzieżowej [[Ukraińska Narodowa Obrona]]. Podobnie jak UNO, Sicz Karpacka pozostawała pod wpływem silnej wówczas na Zakarpaciu [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów]]. Ze względu na słabość władz centralnych ówczesnej [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] OUN traktowała [[Zakarpacie|Ruś Zakarpacką]] jako forpocztę niepodległej [[Ukraina|Ukrainy]]
Sicz Karpacka liczyła w momencie utworzenia około 2 tys. żołnierzy, zaś pod koniec swego istnienia rozrosła się do 6 tys. żołnierzy. Oddziały Siczy były szkolone przez ukraińskich emigrantów - weteranów OUN z czasów [[wojna polsko-ukraińska|wojny polsko-ukraińskiej]]. Nominalnym dowódcą Siczy został Rusin [[Dmytro Kłympusz]], ale faktyczne dowództwo spoczywało w rękach [[Roman Szuchewycz|Romana Szuchewycza]] (późniejszego dowódcy [[Ukraińska Powstańcza Armia|UPA]]). W skład sztabu Siczy, oprócz Szuchewycza, wchodzili: [[Iwan Rohacz]], W. Romańczuk, [[Stepan Rosocha]] i J. Szpilko.
Przed atakiem węgierskim [[14 marca]] 1939 dowództwo Siczy objął [[Mychajło Kołodzynśkyj]], który po kilku dniach walk został aresztowany przez Węgrów, i wraz z adiutantem [[Zenon Kossak|Zenonem Kossakiem]] rozstrzelany.
Struktura dowództwa Siczy była dualistycza. Legalnie i jawnie działała Komenda Główna pod dowództwem Kłympusza, mająca charakter polityczny. Jednak oprócz niej działał tajny Sztab Wojskowy Siczy Karpackiej, w którego skład wchodzili między innymi Mychajło Kołodzynśkyj, Zenon Kossak, [[Ołeh Olżycz]], Roman Szuchewycz, [[Jewhen Stachiw]], [[Hryhorij Barabasz]], [[Iwan Butkowśkyj]], [[Osyp Karaczewśkyj]], [[Jurij Łopatynśkyj]].
Grupę 200 instruktorów, rekrutujących się spośród Niemców Sudeckich, przysłała na Ruś [[Abwehra]]. W krótkim czasie Sicz Karpacka stała się dobrze wyszkoloną formacją z kompetentnymi dowódcami i wysokim morale. Sztab Siczy mieścił się w [[Chust|Chuście]], istniało pięć garnizonów. Dowództwa dziesięciu obszarów i organizacje lokalne prowadziły powszechne szkolenie wojskowe i polityczne. Siczowcy pełnili również funkcję policji i straży granicznej.
Linia 15 ⟶ 14:
W obrębie Siczy funkcjonowała komórka wywiadowcza, w której działali [[Jewhen Wreciona]], [[Roman Myrowycz]] i [[Jewhen Stachiw]].
== Walki ==
Od początku swojego istnienia Sicz Karpacka uczestniczyła w niemal nieprzerwanym ciągu potyczek granicznych z wojskami [[Węgry|węgierskimi]]. [[13 marca]] [[1939]] około setki siczowców poległo w [[Chust|Chuście]] w walkach z wojskami wiernymi Czechosłowacji, które podjęły interwencję przeciwko władzom powstającej niepodległej Karpato-Ukrainy.
Jedyną kampanią, w której Sicz wzięła udział, była obrona przed inwazją węgierską, trwająca od [[14 marca]] do [[18 marca]] [[1939]]. Mimo zajadłej obrony siczowcy zostali szybko rozbici przez przeważające liczebnie wojska węgierskie. Odosobnione grupy siczowców toczyły walki partyzanckie z regularnym wojskiem węgierskim do końca kwietnia [[1939]]. Ostatecznie większość siczowców uciekła do [[III Rzesza|Niemiec]], [[Polska|Polski]], [[Rumunia|Rumunii]] lub nawet na sowiecką Ukrainę.
== Literatura ==
* Dariusz Dąbrowski - "Rzeczpospolita Polska wobec kwestii Rusi Zakarpackiej (Podkarpackiej) 1938-1939", Toruń 2007, ISBN 978-83-60738-04-7.
[[Kategoria:Historia Ukrainy]]
| |||