Tybetańczycy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wicki (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
dr. red.
Linia 12:
}}
{{Commonscat|Tibetan people|Tybetańczycy}}
'''Tybetańczycy''' ([[Język tybetański|tyb.]]: བོད་པ།་ [[transliteracja Wyliego|Wylie]]: ''BodpaBod pa''; [[język chiński|chin.]] 藏族, [[hanyu pinyin|pinyin]]: ''Zàng Zú'') - [[naród]] zamieszkujący głównie [[Wyżyna Tybetańska|Wyżynę Tybetańską]], po inwazji chińskiej i aneksji [[Tybet (region)|Tybetu]] w 1951 r. stanowią obecnie [[mniejszość narodowa|mniejszość narodową]] w zachodnich [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]] (''4,8 mln [[1994]] r.''). Tybetańczycy zamieszkują również prowincje [[Qinghai]], [[Syczuan]], [[Gansu]], [[Junnan]] oraz [[Indie]] (historyczny region [[Ladakh]], zwany też niekiedy Tybetem Zachodnim, [[Sikkim]] oraz liczne skupiska emigracyjne w [[Podział administracyjny Indii|stanie]] [[Himachal Pradesh]], w tym obecna siedziba [[Tenzin Gjaco|XIV Dalajlamy]] [[Dharamsala]]), [[Nepal]] i [[Bhutan]]. Pod względem [[antropologia fizyczna|antropologicznym]] zaliczani są do [[żółta rasa człowieka|rasy mongoloidalnej]]{{fakt|data=2010-06}}. Mówią [[Języki tybetańskie|językami tybetańskimi]] należącymi do tybeto-birmańskiej gałęzi rodziny [[języki chińsko-tybetańskie|chińsko-tybetańskiej]]. Posługują się [[pismo tybetańskie|pismem tybetańskim]]. Wyznają w większości [[buddyzm tybetański]]. Głównymi ośrodkami kultu religijnego są [[Lhasa]] i [[Xigazê]].
 
Pokaźna mniejszość prowadzi koczowniczy tryb życia. Ich głównym zajęciem jest [[hodowla]] [[jak]]ów, [[Koza domowa|kóz]], [[Owca domowa|owiec]] i [[wielbłąd]]ów oraz [[łowiectwo|myślistwo]]. Jednak większość Tybetańczyków prowadzi osiadły tryb życia, zajmując się uprawą [[jęczmień|jęczmienia]], [[pszenica|pszenicy]], [[gryka|gryki]], [[bób|bobu]], [[ryż siewny|ryżu]], [[kukurydza zwyczajna|kukurydzy]] i [[tytoń|tytoniu]]. Stosunkowo mała ilość gruntów rolnych, i co za tym idzie, zasadniczy brak możliwości pozyskania nowych, odzwierciedliły się silnym uwarstwowieniem społecznym, które z kolei spowodowało tradycję praktyk [[poliandria w Tybecie|poliandrycznych i poligynicznych wśród ludności osiadłej]] w celach gospodarczych.