Wikipedia

Pomnik Henryka Sienkiewicza w Bydgoszczy: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
kat.
WP:SK, drobne redakcyjne, kat.
Linia 7:
|miejsce = [[Park Jana Kochanowskiego w Bydgoszczy|Park Jana Kochanowskiego]]
|typ pomnika = [[posąg]]
|styl architektoniczny =
|projektant = [[Konstanty Laszczka]], [[Stanisław Horno-Popławski]]
|fundator =
|całkowita wysokość =
|rozpoczęcie budowy = [[1924]]
|ukończenie budowy =
|odsłonięto = [[31 lipca]] [[1927]], [[18 maja]] [[1968]]
|ważniejsze przebudowy =
|zniszczono = [[1939]]
|stopniN = 53 |minutN = 7 |sekundN = 45
|stopniE = 18 |minutE = 0 |sekundE = 39
|commons = Category:Henryk Sienkiewicz monument in Bydgoszcz
}}
[[Plik:Bdg Pomnik Henryka Sienkiewicza przedwoj.jpg |thumb|Pomnik przedwojenny (1927-1939)|thumb|250px]]
{{Commons|Monuments and Sculptures in Bydgoszcz|'''Pomniki i rzeźby w Bydgoszczy'''}}
'''Pomnik Henryka Sienkiewicza''' – [[pomnik]] zlokalizowany w [[Bydgoszcz]]y, ku czci [[Henryk Sienkiewicz|Henryka Sienkiewicza]].
 
Odsłonięty w [[1927]] r. był pierwszym w Polsce pomnikiem ku czci pisarza, po zniszczeniu w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] został odbudowany w innej formie w [[1968]] r.
 
== Opis ==
=== Pomnik przedwojenny ===
Inicjatywa zbudowania pomnika [[Henryk Sienkiewicz|Henryka Sienkiewicza]] zrodziła się wśród bydgoskich pedagogów<ref>dr Stanisław Łabendziński, Adam Lech Łańcucki, dr Kazimierz Łuczewski, dr Stanisław Peliński, Franciszek Stopa, Stanisław Woda</ref> oraz działaczy kultury.
Obywatelski Komitet Budowy Pomnika Henryka Sienkiewicza powstał w [[Bydgoszcz]]y w listopadzie [[1924]] r., po sprowadzeniu do Polski prochów pisarza<ref name="P68">Podgóreczny Józef: ''Pomnik Henryka Sienkiewicza z przygodami.'' [w.] Kalendarz Bydgoski 1968</ref>. Jego prezesem został dyrektor [[Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy|Biblioteki Miejskiej]] dr [[Witold Bełza]]<ref name="P97">Perlińska Anna: ''Zbliża się jeszcze jeden jubileusz..'' [w.] Kalendarz Bydgoski 1997</ref>.
 
Powołany Komitet miał nie tylko zgromadzić potrzebne fundusze i dać miastu artystyczne dzieło w formie pomnika, ale spopularyzować szeroko sylwetkę pisarza i jego działalność patriotyczną.
Dla zapropagowania zadań Komitetu i zebrania funduszy organizowano płatne spotkania i odczyty, zbierano składki w zakładach pracy, instytucjach i szkołach, sprzedawano cegiełki, przeprowadzano kwesty uliczne oraz „łańcuchy składek” w prasie<ref name="P68"/>.
 
Dzięki staraniom Komitetu i poparciu ze strony ówczesnego prezydenta [[Bernard Śliwiński|Bernarda Śliwińskiego]] zebrano niezbędne fundusze, aby w [[Bydgoszcz]]y powstał pierwszy w [[II Rzeczpospolita|Polsce]] pomnik [[Henryk Sienkiewicz|Henryka Sienkiewicza]]<ref name="P97"/>. Posąg z [[Brązy|brązu]] został wykonany przez artystę - rzeźbiarza [[Konstanty Laszczka|Konstantego Laszczka]] z [[Kraków|Krakowa]]<ref name="GEP">Gliwiński Eugeniusz: ''Bydgoskie pomniki naszych czasów'' cz. 2. [w.] Kalendarz Bydgoski 1998</ref>.
[[Posąg]] spoczywał na cokole z czerwonego [[Piaskowiec|piaskowca]], a po obu jego stronach znajdowały się orły z [[Brązy|brązu]] oparte na niższych cokołach z tablicami pamiątkowymi.
 
Odsłonięcia monumentu 31 lipca [[1927]] r. dokonał Prezydent Polski [[Ignacy Mościcki]]. Uroczystość ta była nie tylko poważnym przeżyciem kulturalnym i narodowym dla [[Bydgoszcz]]y i szerokiej okolicy, ale wydarzeniem ogólnopolskim<ref name="P68"/>. Przybyły delegacje z kraju i z zagranicy, nadesłano ok. 300 depesz gratulacyjnych z różnych uczelni, towarzystw naukowych, instytucji i placówek dyplomatycznych, od szeregu znanych w świecie osobistości ze wszystkich kontynentów<ref name="P68"/>.
Uroczystości rozpoczęła msza święta w [[Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy|kościele farnym]], w której uczestniczył Prezydent Mościcki wraz z małżonką, zaś kazanie wygłosił ksiądz profesor [[Michał Kozal]] (późniejszy biskup i błogosławiony kościoła katolickiego, patron [[Diecezja bydgoska|diecezji bydgoskiej]])<ref name="P97"/>.
W mieście pobudowano kilkanaście bram tryumfalnych, udekorowano kwiatami balkony i okna oraz wywieszono sztandary o barwach narodowych. Podczas uroczystości do Prezydenta przemawiał [[Józef Weyssenhoff (pisarz)|Józef Weyssenhoff]] i dr [[Witold Bełza]], zaś część muzykalno-wokalna była kierowana przez [[Feliks Nowowiejski|Feliksa Nowowiejskiego]]<ref name="P68"/>. Na placu zgromadziło się 8 tys. mieszkańców oraz przeszło 100 cechów, delegacji i towarzystw ze sztandarami i chorągwiami<ref name="P97"/>. Po uroczystości odbył się bankiet w [[Hotel Pod Orłem w Bydgoszczy|hotelu „Pod Orłem”]], a prezydent udał się statkiem „Czajka” na [[Tor regatowy w Bydgoszczy|tor regatowy w Brdyujściu]], gdzie odbyły się międzynarodowe [[regaty]] wioślarskie<ref name="P97"/>. Wieczorem odbył się koncert symfoniczny w [[Teatr Miejski w Bydgoszczy|Teatrze Miejskim]] przy współudziale zjednoczonych chórów z [[Poznań|Poznania]] i [[Bydgoszcz]]y, dyrygowany przez [[Feliks Nowowiejski|Feliksa Nowowiejskiego]]<ref name="P97"/>.
 
=== Pomnik powojenny ===
Pomnik zniszczyli hitlerowcy w pierwszych dniach okupacji, we wrześniu [[1939]] roku<ref name="GEP"/>. Po wojnie powstał nowy Komitet Budowy Pomnika Henryka Sienkiewicza, który postawił sobie za cel obudowę monumentu<ref name="P69">Podgóreczny Józef: ''Nowy pomnik Henryka Sienkiewicza.'' [w.] Kalendarz Bydgoski 1969</ref>. Zbiórkę funduszy rozpoczęto już w [[1946]] r., a uczestniczyli w niej czytelnicy „[[Ilustrowany Kurier Polski|Ilustrowanego Kuriera Polskiego]]”, młodzież szkolna i społeczeństwo miasta.
Odsłonięcia tymczasowej tablicy na głazie, w miejscu dawnego pomnika, dokonał przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej [[Kazimierz Maludziński]]<ref name="P69"/>.
 
Nowy pomnik zlokalizowano na miejscu zniszczonego. Odsłonięcie nastąpiło 18 maja [[1968]] roku podczas Dni Oświaty, Książki i Prasy<ref name="P69"/>. Uroczystego odsłonięcia dokonał przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej - poseł [[Aleksander Schmidt]]. Autorem wykonanego z [[granit]]u monumentu jest artysta - rzeźbiarz prof. [[Stanisław Horno-Popławski]] z [[Gdańsk]]a<ref name="P69"/>.
 
{{Przypisy}}▼
 
== Zobacz też ==
* [[Pomniki i rzeźby w Bydgoszczy]]
* [[Henryk Sienkiewicz]]
 
▲{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* Podgóreczny Józef: ''Pomnik Henryka Sienkiewicza z przygodami.'' [w.] Kalendarz Bydgoski 1968
* Podgóreczny Józef: ''Nowy pomnik Henryka Sienkiewicza.'' [w.] Kalendarz Bydgoski 1969
* Perlińska Anna: ''Zbliża się jeszcze jeden jubileusz..'' [w.] Kalendarz Bydgoski 1997
* Gliwiński Eugeniusz: ''Bydgoskie pomniki naszych czasów cz. 2.'' [w.] Kalendarz Bydgoski 1998
 
[[Kategoria:Pomniki w Bydgoszczy]]
[[Kategoria:Pomniki Henryka Sienkiewicza w Polsce|Bydgoszcz]]
[[Kategoria:Posągi w Polsce|Bydgoszcz]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Henryka_Sienkiewicza_w_Bydgoszczy”