Su Song: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 11:
Su Song urodził się w pobliżu miasta [[Quanzhou]] (na terenie należącym obecnie do prowincji [[Fujian]])<ref name="needham volume 4 446">{{Harvnb|Needham|1965|s=446}}</ref>. Astronomią interesował się od młodości – studiował ruchy nieba z wykorzystaniem małej [[sfera armilarna|sfery armilarnej]], którą miał w domu<ref name="needham volume 3 193">{{Harvnb|Needham|1959|ss=193-194}}</ref>. Podobnie jak współczesny mu [[Shen Kuo]] (1031–1095) był [[polihistor]]em; jego talenty szybko dały o sobie znać – po [[Egzaminy urzędnicze w Chinach|egzaminach cesarskich]] w 1042 roku zdobył najwyższy tytuł ''jinshi''<ref name="liu 577">{{Harvnb|Liu|2002|s=577}}</ref>. Według jego kolegi z cesarskiej [[Akademia Hanlin|Akademii Hanlin]], [[Ye Mengde]] (1077–1148), Su zdobył owo najwyższe wyróżnienie za pracę o chińskich kalendarzach<ref name="needham volume 4 447">{{Harvnb|Needham|1965|s=447}}</ref>. Został redaktorem w Akademii Hanlin, zajmującej się m.in. przygotowaniem wydań ksiąg klasycznych i komentarzy do nich. Tam w 1063 roku Su Song dokonał gruntownej redakcji księgi [[Huainanzi]] z czasów [[Dynastia Han|dynastii Han]]<ref>{{Harvnb|Roth|1993|ss=224 i 226}}</ref>. W wolnych chwilach zajmował się poezją i zbieraniem antyków<ref name="harrist 269">{{Harvnb|Harrist|1995|s=269}}</ref>.
Zainteresowania kalendarzem i astronomią pomogły mu w karierze urzędniczej, w której doszedł do rangi ministra ds. personelu<ref>{{Harvnb|Needham|1965|s=32}}</ref>, a dokładniej wiceministra (''shilang'')<ref name="harrist 269" />. Następnie został ministrem sprawiedliwości (''xingbu shangshu'') (1086)<ref name="harrist 269" />. Pod koniec kariery tytułowano go m.in. Cesarskim Nauczycielem Jego Wysokości Następcy Tronu, Wielkim Protektorem Armii czy Kaiguo Markizem Wukong<ref name="needham volume 4 465">{{Harvnb|Needham|1965|s=465}}</ref>. Jako polityk nie zaangażował się w spór między reformatorami, którym przewodził [[Wang Anshi]], a konserwatywnym stronnictwem pod wodzą [[Sima Guang]]a<ref name="needham volume 4 446" />.
Dwukrotnie, w 1068 i 1077 roku, odbywał misje ambasadorskie do państwa [[Kitanowie|Kitanów]] – [[Dynastia Liao|Liao]]<ref name=wright157>{{Harvnb|Wright|2005|s=157}}</ref>. Podczas misji 1077 roku zorientował się, że kitański kalendarz jest dokładniejszy od chińskiego. Różnica między kalendarzami mogła spowodować skandal dyplomatyczny, ponieważ chińska delegacja miała złożyć cesarzowi Liao życzenia z okazji przypadających na [[przesilenie zimowe]] urodzin. Ambasadorowie – na podstawie chińskiego (błędnego) kalendarza – mieli zamiar złożyć je w niewłaściwym dniu. Su Song, dzięki erudycji i znajomości klasyków, zatuszował różnice i przekonał gospodarzy, by zgodzili się na złożenie przez chińską delegację gratulacji w dniu, w którym zamierzała, dzięki czemu błąd nie wyszedł na jaw i honor Chin nie ucierpiał<ref name="needham volume 4 447" />.
| |||