Henryk IV (dramat): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne |
m →Cechy utworu: drobne redakcyjne |
||
Linia 11:
''Henryk IV'' zalicza się do dramatów Pirandella, w których autor celowo odrzucił tradycyjną kompozycję dzieła dramatycznego. Co prawda sztuka ogniskuje się wokół głównego bohatera, a kolejne sceny umożliwiają poznanie dziejów jego życia, jednak całość rozgrywa się na dwóch planach: w relacjach między obłąkanym „Henrykiem IV” i osobami, które na chwilę celowo godzą się odgrywać konkretne role oraz „w świecie rzeczywistym” – gdy pod nieobecność tytułowego bohatera inni swobodnie rozmawiają na jego temat<ref name="wstęp38">J. Heistein, ''Wstęp'' [w:] L. Pirandello: ''Wybór dramatów''. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978, s. XXXVIII-XXXIX.</ref>. Kluczowym tematem dramatu jest psychika człowieka, który najpierw oszalał, następnie zaś samoistnie odzyskał zdrowie, lecz doszedł do wniosku, że nie jest w stanie żyć tak, jak wcześniej i pozostał w wyimaginowanej rzeczywistości. Problem odgrywania roli rozszerza się przy tym także na innych bohaterów – dworzan, którzy odkrywają, że dłuższe odgrywanie średniowiecznych wasali na życzenie chorego pana może ich samych doprowadzić do obłędy<ref name="wstęp38"/>.
Nietypowy charakter ma także rozwiązanie akcji dramatycznej. Po zapoznaniu się z postaciami „wasali”, którzy objaśniają nowo przyjętemu do pracy Fino (Bertoldowi) charakter swojego zajęcia i z postaciami gości „Henryka IV”, którzy pragną uzdrowić go poprzez szok, czytelnik jest przekonany, że tytułowy bohater jest szaleńcem. Następnie jednak sam „Henryk IV” zaczyna tłumaczyć mechanizm swojego postępowania – zastosowany zostaje zabieg „fikcji w fikcji”. W finale jednak bohater zostaje zmuszony do ponownego i tym razem nieodwołalnego wcielenia się w niemieckiego cesarza, gdyż atakując Belcrediego (kochanka margrabiny, od
Struktura dramatów Pirandella, w których finał dzieła przywraca sytuację istniejącą w momencie początkowym, zapowiada kompozycję cykliczną – zabieg stosowany w teatrze awangardowym lat 50. XX wieku<ref>J. Heistein, ''Wstęp'' [w:] L. Pirandello: ''Wybór dramatów''. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978, s. XLIII.</ref>.
| |||