Maria Cunitz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Życiorys: przypis do dodania, - trawa
→‎Życiorys: kolejna rzecz douźródłowienia
Linia 31:
Otrzymała staranne wykształcenie, znała [[język grecki]], [[Łacina|łacinę]], [[język francuski|francuski]], [[język niemiecki|niemiecki]], [[język polski|polski]], [[język włoski|włoski]] i [[język hebrajski|hebrajski]]<ref>{{Cytuj książkę|url=http://books.google.co.uk/books?id=P_oRAAAAYAAJ&pg=PA436&dq=Maria+Cunitz+Polish+astronomer&lr=&as_brr=0&redir_esc=y#v=onepage&q=Maria%20Cunitz%20Polish%20astronomer&f=false |tytuł= Bibliotheca sacra |autor=Xenia Theological Seminary| język=en}}</ref>, interesowała się m.in. [[medycyna|medycyną]], [[matematyka|matematyką]], [[astronomia|astronomią]] i [[historia|historią]]. W wieku 19 lat spotkała matematyka i astronoma [[Eliasz Kreczmar|Eliasza Kreczmara]], który za swoje dzieło ''Horologium Zodiacale'' uzyskał tytuł szlachecki ''Leonibus'' (von Löwen). Dzięki tej znajomości Maria przeniosła swoje wcześniejsze zainteresowania [[astrologia|astrologią]] na problem ówczesnej astronomii, jakim była zapoczątkowana przez Kopernika debata nad budową [[Wszechświat]]a. W 1630, po śmierci ojca Marii, wyszła za mąż za Eliasza. Wraz z nim wspólnie obserwowała (z dachu swojego domu w Świdnicy) [[planeta|planety]]: [[Wenus]] i [[Jowisz]]a, ''pracując w nocy, a śpiąc w dzień''{{fakt|data=2012-07}}.
 
Ze względu na jej dokonania zwano ją "Śląską [[Atena|Pallas]]" oraz "Drugą [[Hypatia z Aleksandrii|Hypatią]]"<ref>{{cytuj stronę | url = http://web.clas.ufl.edu/users/rhatch/pages/03-Sci-Rev/SCI-REV-Home/sr-women/05-SR-WOMEN-CUNITZ-PAGE-bio.html| tytuł = The Cunitz Page| data dostępu = 2012-07-04| autor = Robert A. Hatch| opublikowany = web.clas.ufl.edu |język = en}}</ref>, a jej praca, ''Urania propitia'', wydana własnym sumptem w [[Oleśnica|Oleśnicy]] w 1650 roku, będąca udoskonaleniem [[Tablice Rudolfińskie|Tablic Rudolfińskich]] [[Johannes Kepler|Keplera]], przyniosła jej sławę europejską. Napisała ją w [[Łubnice (województwo łódzkie)|Łubnicach]], niedaleko klasztoru w [[Ołobok (województwo wielkopolskie)|Ołoboku]], gdzie wraz z mężem znalazła schronienie przedw czasie [[wojna trzydziestoletnia|wojnąwojny trzydziestoletniątrzydziestoletniej]] u boku ksieni [[Konwent Cysterek w Ołoboku|konwentu cysterek]] Zofii Łubieńskiej. Swoje dzieło zadedykowała cesarzowi [[Fryderyk III Habsburg|Fryderykowi III]]. ''Urania propitia'' zawierała nowe tablice astronomiczne, tzw. [[Efemerydy (astronomia)|efemerydy]] oraz w bardziej jasny i prosty sposób rozwiązywała (korygując wcześniejsze obliczenia) „problem [[Johannes Kepler|Keplera]]”, który zagęszczał maksymalnie sfery w przestrzeni trójwymiarowej. W 1656 roku, podczas pożaru [[Byczyna|Byczyny]], spaliła się większość jej dorobku naukowego: notatek i rękopisów.
 
Maria i Eliasz prowadzili kilkuletnią korespondencję z Janem Heweliuszem, a następnie z francuskim astronomem [[Ismail Bouillaud|Ismailem Bouillaudem]]. Jej listy przechowywane są w [[Bibliotheque Nationale de France]] oraz w [[Bibliotheque de l’Observatoire]] w Paryżu. Znany jest też fakt jej korespondencji z Johannem Albrechtem Portnerem z Ratyzbony oraz z sekretarzem królowej Polski, Pierre’em Desnoyersem{{fakt|data=2012-07}}. Maria Cunitz owdowiała w roku 1661 i potem zaprzestała działalności naukowej.
 
Maria Cunitz owdowiała w roku 1661 i potem zaprzestała działalności naukowej.
 
Johann Caspar Eberti w roku 1727 napisał: ''„Cunicia (Maria) albo Cunitzin, córka sławnego pana Henryka Cunitiego, [...]. Uczona niewiasta, błyszcząca zarazem jak królowa pośród śląskich niewiast, mówiła siedmioma językami: niemieckim, włoskim, francuskim, polskim, łaciną, greką i hebrajskim, była doświadczona w muzyce i potrafiła sporządzić piękny obraz. Przy tym była bardzo zajęta astrologią [...]; rozważania astronomiczne były jej największą przyjemnością"''.