Ożarów (województwo łódzkie): Różnice pomiędzy wersjami

|SIMC =

|mapa wsi =

|stopniE = 18 |minutE = 31 |sekundE = 0

|commons = Category:Ożarów (województwo łódzkie)

 

=== Muzeum Wnętrz Dworskich ===

Po [[1945]] r. dwór wraz z parkiem i lasami przeszedł pod kierownictwo Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w [[Łódź|Łodzi]]. W latach [[1970]]-[[1980]] został poddany gruntownej konserwacji. Od [[1981]] r. mieści się tutaj Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie Oddział [[Muzeum Ziemi Wieluńskiej]]. Architektura dworu została oparta o późnobarokowe założenia budownictwa dworskiego. Dwór ma [[konstrukcja zrębowa|konstrukcję zrębową]] wykonaną z modrzewiowych bali osadzonych na kamienno-ceglanym fundamencie. Pod południowo-zachodnią częścią dworu znajduje się podpiwniczenie sklepione kolebkowo. Plan dworu tworzy prostokąt, do którego przylegają na rogach cztery [[alkierz]]e nie wychodzące poza lico elewacji bocznych. Bliższe analogie dwór w Ożarowie wykazuje z nieistniejącym już dworem w [[Czarnożyły|Czarnożyłach]], zwłaszcza dotyczy to alkierzy zwieńczonych baniastymi kopułami i wystawki. Dwór jest zwieńczony dachem łamanym polskim krytym gontem.

 

Wnętrza dworu zostały zaadaptowane na potrzeby ekspozycji obrazującej ideę rodzimości dworu polskiego. W stylowym wnętrzu mieści się salon, buduar i alkowa, pokój myśliwski, gabinet, sala jadalna, pokoik dziewczęcy. Zgromadzone zabytki pochodzą w większości z dworów [[ziemia wieluńska|ziemi wieluńskiej]], np. piece pochodzące z dworku w [[Parcice|Parcicach]]. Na uwagę zasługują zwłaszcza barokowe szafy, skrzynie i kufry z XVIII i XIX wieku, pasy kontuszowe, ceramika, zespół portretów szlachty wieluńskiej z XVII, XVIII i XIX wieku. W stylowych wnętrzach dworu odbywają się koncerty, recitale, spotkania naukowe, imprezy okolicznościowe, aukcje dzieł sztuki, imprezy folklorystyczne, odczyty, lekcje muzealne, wieczory autorskie, wieczory literacko-muzyczne. Swoją działalnością Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie stara się kontynuować tradycje centrum kulturalnego, jakim przez wieki był dwór na ziemiach polskich. Przy Muzeum działa od 1995 r. Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie, skupiające działaczy społecznych.

 

 

Wiatrak w Ożarowie, a dokładnie w Kocilewie niedaleko Ożarowa, wybudowany został staraniem rodziny Kowalskich w roku 1914. Jednak na wzgórzu kocilewskim znacznie wcześniej istniał inny wiatrak, wg tradycji ustnej stał tam już w połowie wieku XIX. Poświadczają taki stan również dokumenty, które rodzina Kowalskich przekazała do Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie. Wśród tych dokumentów najważniejszy wydaje się być odpis aktu notarialnego z 1911 roku, w którym Roman Kowalski został właścicielem wieczysto-czynszowej dzierżawy osady młynarskiej w Kocilewie, po przepisaniu mu jej przez ojca Marcina, który z kolei odziedziczył go po swoim ojcu Felicjanie Kowalskim. Majątek ożarowski w tym okresie był w posiadaniu niemieckiej rodziny Meske, na rzecz której Kowalscy mieli opłacać dzierżawę. Jak wynika z dokumentów, za zaległości w czynszu Kuniberd Meske z determinacją dążył do przejęcia osady młynarskiej w Kocilewie. Aby to zrealizować, rozpoczął istną batalię w sądzie w [[Kalisz]]u, mającą doprowadzić do licytacji osady. Dokumentami, które dobrze oddają poczynania dziedzica, są zachowane fragmenty korespondencji z lat 1937-1938 pomiędzy panem Meske a jego adwokatem Leonem Krellem z Kalisza. Rodzina Kowalskich jednak umiejętnie się broniła, w czym wydatnie pomagał jej fakt, że i władza polska chroniła ich w pewien sposób, raz po raz wydając decyzje o zakazie licytacji osady znajdującej się w pasie przygranicznym. Stan ten utrzymał się do roku 1939, przy czym i w czasie wojny dziwnym zrządzeniem losu i okupanta rodzina Kowalskich ciągle prowadziła wiatrak. O tym fakcie z kolei zaświadcza zeszyt z roku 1940 będący dokumentacją dokonywanego przemiału.

Po roku 1945, już w [[PRL|Polsce Ludowej]], wiatrak prowadził Henryk Kowalski, syn Romana. Jednak wiatrak będący przedsiębiorstwem prywatnym stał się solą w oku miejscowej władzy, która skutecznie utrudnia życie Henrykowi Kowalskiemu, zakazując mu w roku 1960 decyzją Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w [[Łódź|Łodzi]] przemiału zboża na mąkę. Henryk Kowalski był ostatnim młynarzem w Ożarowie, a zamknięty wiatrak od tej pory służy jedynie jako budynek magazynowy. Nieużywany młyn popadał w coraz większą ruinę, najpierw zdjęto mu skrzydła. Lata następne przyniosły załamanie się konstrukcji dachu, oberwanie się wału wraz z kołem palecznym, zniszczenie podłóg oraz oszalowania i konstrukcji ścian. Stan taki trwał do roku 1996, kiedy to wiatrak był już zupełną ruiną skazaną na pewną śmierć techniczną oraz zniknięcie z krajobrazu. Jednak właśnie wtedy z inicjatywy Muzeum w Ożarowie oraz działającego przy nim Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie rozpoczęto działania mające na celu uratowanie wiatraka. Inicjatywa ta spotkała się ze zrozumieniem urzędu miasta. Udało się wygospodarować środki na wykupienie terenu wokół wiatraka, a sam wiatrak został przekazany społecznie przez Witolda Kowalskiego (z zastrzeżeniem, że nie może być przeniesiony w inne miejsce oraz po rekonstrukcji ma być udostępniony do zwiedzania oraz spełniać funkcje dydaktyczne). Koordynatorem prac związanych z rekonstrukcją pozostał prezes Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Wnętrz Dworskich Wacław Witkowski.

 

=== Kościół ===

Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Ożarowie jest trzecią z kolei świątynią w tej miejscowości. Dwa poprzednie drewniane kościoły spłonęły. W 1742 r. spalił się kościół pochodzący z XV lub XVI wieku. Staraniem Władysława Bartochowskiego wzniesiono nową świątynię. Kościół ten spłonął w oktawę Bożego Ciała 25 czerwca 1916 r. Z parafii w roku 1921 wydzielono parafię Przedmość, a w 1922 – parafię Wierzbie. Od tej pory, aż do jesieni 1940 r. nabożeństwa odprawiano w sali Domu Ludowego. Budowę nowego kościoła, jednonawowego i jednowieżowego, w zamyśle architekta nawiązującego do gotyku, rozpoczęto w 1930 r. Rok później możliwe było wzniesienie murów do wysokości 4 metrów. Prace budowlane kontynuowano w 1938 r. Po przerwie okupacyjnej, jeszcze w niewykończonym kościele, od 2 lutego 1945 r. rozpoczęto sprawowanie liturgii. Prace przy budowie wieży trwały do 1950 r., a konsekracja kościoła nastąpiła 26 maja 1961 roku przez biskupa Jana Czajkę.

 

 

=== Cmentarz ===

Na ożarowskim cmentarzu znajduje się mogiła żołnierzy [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]]. W pierwszym dniu wojny w bohaterskiej obronie Ożarowa polegli: Aleksander Kamiński, Konrad Kolasiński, Wiktor Krakowski i Zygmunt Lipiński.

 

=== Młyn ===

Młyn wybudował w 1909 roku Tomasz Fertała. Odziedziczyli go po nim jego synowie: Andrzej, Piotr i Władysław. Później został upaństwowiony. Produkowano w nim: żyto, kaszę, mąkę, a kiedyś nawet mannę. W międzyczasie był remontowany. Został zamknięty w 2000 r. Brat Andrzeja, Piotra i Władysława, Józef Fertała był włascicielem cegielni w pobliskiej Krzyworzece. Leon Fertała, następny z braci, zginął w Charkowie z rak NKWD.

 

== Ochotnicza Straż Pożarna ==

 

Ochotnicza Straż Pożarna w Ożarowie powstała w 1908 r. i została zarejestrowana za czasów władz carskich jako druga w powiecie wieluńskim po Rudzie, podlegając bezpośrednio naczelnikowi powiatu. W niedługim czasie po rozszerzeniu swej działalności zorganizowano filię OSP w Komornikach.

 

== Przyroda ==

Od Ożarowa biorą nazwę Pagórki Ożarowskie, najwyższe wzniesienia [[Wyżyna Wieluńska|Wyżyny Wieluńskiej]] (264 m n.p.m.). W okolicy znaczne kompleksy leśne i pokłady gliny przydatnej dla przemysłu ceramicznego. W parku otaczającym Muzeum Wnętrz Dworskich znajdują się drzewa – pomniki przyrody.

 

== Oświata ==

 

=== Szkoła ===

 

=== Sport ===

W Ożarowie działa piłkarski klub sportowy. Koło cegielni znajduje się duże boisko sportowe.

 

=== Mleczarnia ===

Tuż przy stawie na środku wsi znajduje się żółty budynek, w którym mieściła się mleczarnia.

 

== Cegielnia Ożarów ==

Historia cegielni Ożarów, sięga dawnych czasów. Twórcą i jej pierwszym właścicielem, był dziedzic, pan Meska. Wówczas, wszystkie prace przy produkcji cegły, były wykonywane ręcznie. Mijające lata przyniosły okres, kiedy to cegielnia, zmieniła swojego właściciela, a stał się nim: Przedsiębiorstwo ceramiki Budowlanej w [[Łask]]u. W tym czasie, ulepszono i udoskonalono wyrób cegły tak, aby stawał się on bardziej lepszy gatunkowo. Zmiana polityki gospodarczej Polski sprawiła, że cegielnia Ożarów, została sprywatyzowana.