Hals (żeglarstwo): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Hals (lina): dr. poprawka własnej edycji
Linia 6:
 
== Hals (prawy/lewy) ==
Termin określający generalne usytuowanie jednostki o napędzie żaglowym względem kierunku wiatru. Związany z zasadą [[prawo drogi (żegluga)|prawa drogi]] mówiącą, że<br />
 
* Jeżeli dwie jednostki o napędzie żaglowym zbliżają się do siebie kursami kolizyjnymi,
: jednostka mająca <u>wiatr z burty lewej</u> – czyli poruszająca się <u>lewym halsem</u>
: powinna ustąpić
: jednostce mającej <u>wiatr z burty prawej</u> – czyli poruszającej się <u>prawym halsem</u>.
* Jeżeli jednostka ma wiatr [[fordewind|dokładnie z tyłu]], a <u>główny żagiel niesie po lewej burcie</u>
: – na jednostce o [[ożaglowanie rejowe|ożaglowaniu rejowym]] <u>po lewej niesie największy żagiel skośny</u> –
: to jednostka porusza się <u>prawym halsem</u>.
: Analogicznie, jeżeli żagiel ten jest <u>po prawej burcie</u> – jednostka porusza się <u>lewym halsem</u>.
 
Pojęcie ''prawego/lewego halsu'' i wyżej przytoczona zasada prawa drogi dotyczy nie tylko jednostek pływających, ale także [[bojer]]ów, [[żaglowóz|żaglowozów]] – w pewnym zakresie wszystkich jednostek o napędzie wiatrowym.
Linia 21:
== Hals (lina) ==
Lina [[olinowanie ruchome|olinowania ruchomego]] pozwalająca regulować:
* pionowe usytuowanie żagla mającego w czasie pracy [[róg halsowy]] wysoko nad pokładem np. [[latacz]] i [[topsel]];
* poziome położenie rogów szotowych [[ożaglowanie rejowe|żagla rejowego]] nie mającego pod sobą [[reja|rei]] – np. rejowego fokżagla.
<u> Hals latacza </u> – zamocowany jest do rogu halsowego żagla, następnie przez blok zwrotny na [[nokNok (żeglarstwo)|noku]]u (zewnętrznym końcu) [[bukszpryt]]u biegnie do [[nagielbank|kołkowinicy]] na pokładzie. Przy stawianiu latacza wybierany jest [[fał]] i równocześnie luzowany hals. Kiedy żagiel osiągnie właściwe pionowe (zwykle maksymalnie górne) położenia – jedna z lin jest [[nagiel|obkładana]], a druga mocno dobierana (napinana) i również obkładana. Przy zrzucaniu latacza luzowany jest fał, a wybierany [[kontrafał]] i hals. Kiedy róg halsowy osiągnie maksymalnie dolne położenie hals jest obkładany, a kontrafał wybierany aż do całkowitego zrzucenia żagla.
 
<u> Halsy żagla rejowego </u> – do dolnych rogów żagla rejowego zamocowane są liny ([[szot]]y), która przy stawianiu żagla dociągają każdy z rogów do końca ([[nokNok (żeglarstwo)|noku]]u) poniższej rei. W żaglu, który nie ma pod sobą rei szoty od dolnych rogów biegną skośnie w dół w kierunku rufy, do pokładu w okolicy [[nadburcie|nadburcia]]. Potrzebne są jednak jeszcze liny, które będą podczas pracy żagla działały antagonistycznie do szotów. Tę rolę spełniają halsy biegnąc od rogów żagla skośnie w dół w kierunku dziobu, w okolice nadburcia.
 
<u> Halsem lub ''halslinką''</u> nazywany bywa przewiąz ([[sejzing]]) mocujący róg halsowy żagla. Przy [[refowanie|refowaniu]] sejzing ten nazywany jest <u>''refhalsem''</u>.
Linia 36:
 
== Bibliografia ==
* ''Encyklopedia żeglarstwa'', Wydaw.[[Wydawnictwo Naukowe [[PWN]], Warszawa 1996, praca zbiorowa – red. Jacek Czajewski, ISBN 83-01-11914-4
 
[[Kategoria:Olinowanie (żeglarstwo)]]
Linia 42:
 
[[de:Wende (Segeln)]]
[[en:Tack (sailing)]]
[[en:Tack (square sail)]]
[[en:Tack (sailing)]]
[[es:Amura]]
[[fr:Virement de bord]]