Libracja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
TjBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.2) (Robot dodał et:Libratsioon
m →‎Libracja w długości: drobne techniczne, drobne redakcyjne
Linia 4:
 
== Libracja w długości ==
Na podstawie rozmiarów globu księżycowego i jego odległości od Ziemi można obliczyć, że w danej chwili widzimy niespełna połowę jego powierzchni (przeciętnie ok. 49.77 %). Pobieżna nawet obserwacja szczegółów na tarczy Księżyca wystarcza, by stwierdzić, że Księżyc jest zwrócony ku nam stale tą samą stroną swojego globu. Wynika to z (rezonansowej) równości okresu obrotu Księżyca wokół jego osi i średniego okresu jego obiegu wokół Ziemi, zwanego miesiącem gwiazdowym (liczącym ok. 27.32 dni). Jednak prędkość kątowa obrotu Księżyca jest - w dużym przybliżeniu - stała, a prędkość kątowa jego ruchu orbitalnego podlega wyraźnym wahaniom okresowym, typowym dla ruchu po orbicie eliptycznej, modyfikowanej dodatkowo drobnymi zaburzeniami ze strony Słońca i planet (przede wszystkim [[Wenus]] i [[Jowisz|Jowisza]]). Warunki te powodują powstanie '''libracji w długości''', której okres byłby oczywiście równy miesiącowi gwiazdowemu, w przypadku stałej orientacji orbity Księżyca w przestrzeni. Orbita ta jednak obraca się powoli w swojej płaszczyźnie (ruch linii apsyd) "umykając" jak gdyby krążącemu po niej Księżycowi. Wskutek tego ów dociera do jej perygeum z systematycznym opóźnieniem. Powtarza się to w okresie miesiąca zwanego anomalistycznym (ok. 27.55 dni); jest on zatem okresem libracji w długości. Termin długość odnosi się tu do długości selenograficznej. Kartografia księżycowa posługuje się bowiem układem współrzędnych (długość i szerokość) selenograficznych, analogicznych do współrzędnych geograficznych, stosowanych w kartografii ziemskiej. Zerowy południk selenograficzny (odpowiednik ziemskiego [[południkPołudnik Greenwichzerowy|południka Greenwich]]) połowi nam np. w pewnej chwili tarczę Księżyca, przebiegając dokładnie przez jej środek, a kiedy indziej - wskutek libracji w długości - widnieje na lewo lub na prawo od środka tarczy. Amplituda (selenocentryczna) tych wychyleń wynosi prawie 7.9°. Dodajmy tu - przy okazji - że geocentryczneGeocentryczne wartości wszelkich efektów libracyjnych są ok. 220 razy mniejsze od ich wartości selenocentrycznych. W poprawnym opisie geocentrycznym określenia "na lewo" i "na prawo" należy zastąpić ogólniejszymi: " na wschód" i "na zachód". W opisie selenocentrycznym, na globie księżycowym, będą to oczywiście kierunki akurat przeciwne.
 
== Libracja w szerokości ==