Pałac Dożów: Różnice pomiędzy wersjami

'''Pałac Dożów''' ([[Język włoski|wł.]] ''Palazzo Ducale'') – [[architektura gotycka|gotycka]] siedziba władców i rządu [[Wenecja|Wenecji]]. W pierwszym okresie miał charakter obronny. Pierwsza budowla powstała na miejscu [[architektura bizantyjska|bizantyjskiego]] zamku w [[814]] r. Zniszczył ją pożar wywołany podczas powstania przeciwko [[doża Wenecji|doży]] w [[976]]. Odbudowana w [[XI wiek]]u, była wielokrotnie rozbudowywana i przebudowywana. Doża [[Sebastian Ziani]] wprowadził wiele radykalnych zmian. Zmienił układ funkcjonalny pałacu Dożów (m.in. polecił zbudować osobny budynek tzw. [[Prokuracja|Starej Prokuracji]] przy [[plac św. Marka w Wenecji|placu św. Marka]], do którego przeprowadzono wyższych rangą urzędników). Kolejne istotne zmiany zostały wprowadzone w okresie od [[1309]] do [[1424]] r. ▼

W [[1340]] r., wzdłuż wybrzeża, rozpoczęto dobudowę gmachu Wielkiej Rady (''Maggior Consiglio''). Uroczyste poświęcenie odbyło się w [[1419]] a już trzy lata później rozpoczęły się prace nad przedłużeniem budynku w głąb [[Piazzetta (Wenecja)|Piazzetty]]. Nowy budynek uzyskał fasadę z dwukondygnacyjnymi, ażurowymi [[arkada]]mi. ▼

Główne wejście do pałacu '''Porta della Carta''' znajduje się przy budynku [[bazylika św. Marka w Wenecji|bazyliki św. Marka]]. Prace nad jego budową doża [[Francesco Foscari]] powierzył [[Bartolomeo Buon|Bartolomeowi]] i [[Giovanni Buon|Giovanniemu Buonom]] w [[1438]] r. Prace ukończono w [[1442]] w gotyckim stylu [[flamboyant]]. Nad wejściem umieszczono postać doży klęczącego przed lwem (na stronach księgi są widoczne słowa: ''Pax tibi, Marce evangelista meus'' Pokój tobie Marku, Ewangelisto mój... tutaj spocznie twoje ciało). Obecnie w portalu znajdują się tylko kopie rzeźb, oryginały zostały zniszczone w [[1797]] przez mistrza kamieniarskiego na polecenie [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]] (ocalała tylko głowa doży, która obecnie znajduje się w muzeum).▼

W [[1483]], podczas pożaru, została zniszczona część budynku. Odbudowa podjął się [[Antonio Rizzo]]. Jego dziełem są także schody Gigantów (Scala dei Giganti) znajdujące się na dziedzińcu, naprzeciw głównego wejścia. Ukończone w 1491 r. schody prowadzą na I piętro. W połowie XVI wieku ozdobiono je dwoma posągami [[Mars]]a i [[Neptun]]a (rzeźby Jacopo Sansovino). Pracę Rizzo kontynuowali architekci: Pietro Lombardo, Giorgio Spavento, Antonio di Pietro - Scarpagnino oraz Bartolomeo Manapola (ok. 1600 r.).▼

Pałac Dożów to trzykondygnacyjny budynek obejmujący z trzech stron wewnętrzny, [[Odrodzenie|renesansowy]] dziedziniec (dziedziniec zamyka [[bazylika św. Marka w Wenecji|bazylika św. Marka]]). Od strony nadbrzeża i Piazzetty na parterze i I piętrze posiada [[arkada|arkadowe]] [[loggia|loggie]]. Ściana II piętra jest ozdobiona płytami dwukolorowego kamienia. W środkowej części elewacji, pomiędzy oknami, umieszczono płaskorzeźby nawiązujące do wystroju architektonicznego Porta della Carta. Całość wieńczy ażurowa [[attyka (architektura)|attyka]]. Skrzydło usytuowane wzdłuż kanału Pałacowego łączy [[Most Westchnień]] z budynkiem nowego więzienia (wcześniej wiezienie tzw. [[Piombi]] znajdowało się na strychu pałacu, pod dachem z ciężkich, ołowianych płyt).▼

Po utracie niepodległości pałac Dożów stał się siedzibą władz [[Francja|francuskich]], później [[Austria|austriackich]]. W latach [[1811]] – [[1904]] część pomieszczeń zajmowała biblioteka Marciana. Obecnie w gmachu znajdują się muzeum Museo dell'Opera z ekspozycją 42 oryginalnych [[kapitel]]i z arkad na elewacjach zewnętrznych (zgromadzone po renowacji przeprowadzonej pod koniec [[XIX wiek]]u). Do zwiedzania udostępnione są także pomieszczenia pałacowe dekorowane freskami m. in. [[Paolo Veronese|Veronesego]] (np. Apoteoza Wenecji) i [[Jacopo Tintoretto]] (np. Raj). Na fryzie Sali del Maggior Consiglio umieszczono poczet 76 dożów weneckich. Miejsce, w którym powinien znajdować się portret doży [[Martin Falier]] zasłonięte jest kirem (doża został ścięty w [[1355]] za spiskowanie przeciw republice).▼