Wojny albigeńskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ziel (dyskusja | edycje)
poprawiam wg definicji z wiki francuskiej
ort.
Linia 1:
[[Plik:Cathars expelled.JPG|right|300px|Katarzy wygnani z [[Carcassonne]] w 1209.]]
'''Wojny albigeńskie''' zwane także '''krucjatą przeciw albigensom''' albo '''krucjatą katarską''' ([[1209]] – [[1229]]) były 20-letnią wojskową kampanią zainicjowaną przez rzymski Kościół katolicki w celu walki z [[Herezja|herezją]], której winni być mieli przede wszystkim [[Katarzy|Katarzykatarzy]] z [[Langwedocja|Langwedocji]] oraz, w mniejszym stopniu, [[Waldensiwaldensi]].
 
Wojny albigeńskie wyryły się w ludzkiej pamięci z wielu powodów. Jednym z nich było stosowane podczas tej wojny okrucieństwo, wyjątkowe nawet jak na średniowieczne obyczaje. Kościół, by zachęcić króla i rycerstwo francuskie do walki z herezją, przyrzekł władzę nad podbitymi ziemiami północnofrancuskiej szlachcie oraz królowi Francji, którzy działali jako katoliccy najemnicy, zdobywając dla Francji regiony, które w tym okresie kulturalnie i językowo bliższe były Katalonii. Krucjata albigeńska odegrała znaczącą rolę w tworzeniu i organizacji zarówno [[Zakon Kaznodziejski|zakonu dominikanów]] jak i [[Inkwizycja#Inkwizycja średniowieczna|średniowiecznej inkwizycji]].
Linia 9:
W dwunastym wieku większość tego, co dziś stanowi południową Francję było pod wpływem [[Katarzy|katarów]], a wiara ta wciąż się rozprzestrzeniała na sąsiednie obszary. Kataryzm wraz z innymi ruchami religijnymi tego okresu, takimi jak [[waldensi]], pojawiał się w nowo zakładanych miejscowościach. Pomimo, że idee katarów nie powstały w [[Langwedocja|Langwedocji]], która była jednym z najbardziej ludnych obszarów Europy tego czasu, to jednak tam katarska [[teologia]] odniosła największy sukces.
 
Katarzy byli szczególnie liczni w rejonie, który obecnie stanowi południowo-zachodnią Francję, a wówczas była to część [[Królestwo Aragonii|królestwa Aragonii]]. Zwano ich także Albigensami[[Albigensi|albigensami]], od miasta [[Albi (Tarn)|Albi]]. Były ku temu dwa powody – pierwszy, to sama obecność ruchu w mieście i w okolicach, a drugi to [[Sobór powszechny|sobór kościelny]] z roku [[1176]], który miał miejsce w pobliżu miasta i na którym doktrynę katarów określono mianem herezji. Władza polityczna nad ówczesną Langwedocją podzielona była między miejscowych wielmożów a rady miejskie. Przed krucjatą na wspomnianym obszarze władza nie ciążyła mieszkańcom, a rozwój kulturalny był dość zaawansowany. Jednak słaba zależność feudalna uniemożliwiła wytworzenie się powinności wojskowych wasali wobec seniora. Skutkiem tego było duże rozpowszechnienie się najemników (zwanych w Langwedocji ''routiers'') ściągających także z zagranicy (np. z Hiszpanii) którzy w okresie pokoju dopuszczali się licznych grabieży i napadów.
 
Nowy papież, Innocenty III (od 1198), postanowił stłumić ruch katarów. Najpierw spróbował dokonać pokojowej przemiany, wysyłając na objęty herezją obszar księży, których zadaniem było odciągnięcie ludności od katarskiej doktryny. Nie dało to jednak spodziewanych rezultatów. Katarzy chronieni byli przez miejscowych feudałów. W rozwoju pomagała im także nieudolność lokalnych biskupów. W roku [[1204]] papież zawiesił władzę biskupów w południowej Francji, wyznaczając na ich miejsce legatów papieskich. W roku [[1206]] papież poszukał poparcia wśród feudałów w Langwedocji, a tych z wielmożów, którzy wspierali ruch katarów, ekskomunikował.
Linia 45:
 
== Inkwizycja ==
[[Plik:Pedro Berruguete - Saint Dominic Presiding over an Auto-da-fe (1475).jpg|thumb|250px|[[Pedro Berruguete]]. ''[[Dominik Guzmán|Święty Dominik]] przewodzący [[Auto-da-fé]] przeciwko [[Albigensi|Albigensomalbigensom]]'' (1475).]]
Cała Langwedocja była teraz pod władzą króla Francji. Sąd inkwizycyjny ustanowiony został w Tuluzie w listopadzie [[1229]] roku. Rozpoczął się proces usuwania herezji z objętego nią obszaru oraz likwidowania ostatnich warowni katarskich. W [[1233]] [[Grzegorz IX]] powierzył Inkwizycję dominikanom, przyznając im nadzwyczajne pełnomocnictwa do zwalczania herezji.
Wielu próbowało się opierać działalności inkwizytorów, inicjując powstania, inni chronili się w nowych fortecach jak [[Fenouillèdes]] i [[Montségur]]. W roku [[1235]] Inkwizycja została wyparta z Albi, [[Narbona|Narbonne]] i Tuluzy. W roku [[1240]] na czele powstania stanął [[Rajmund Roger Trencavel]], jednak w październiku został pobity pod Carcassone i następnie oblężony w Montréal. Wkrótce skapitulował uzyskując prawo ucieczki do [[Królestwo Aragonii|Aragonii]].