Preszów: Różnice pomiędzy wersjami

{{Miasto zagranica infobox

| Miasto = Preszów

| www = http://www.presov.sk

}}

'''Preszów''' ([[Język słowacki|słow.]] ''Prešov'', [[język rosyjski|ros.]] ''Пряшев'', [[język ukraiński|ukr.]] ''Пряшів'', [[język węgierski|węg.]] ''Eperjes'', [[język niemiecki|niem.]] ''Eperies'', od 1939 także ''Preschau'', [[łacina|łac.]] ''Fragopolis'' lub ''Eperiessinum'', [[Język romski|cyg.]] ''Perieszys'') – [[miasto]] we wschodniej [[Słowacja|Słowacji]], ośrodek administracyjny [[kraj preszowski|kraju preszowskiego]] i powiatu Preszów. Drugie co do wielkości miasto wschodniej Słowacji i trzecie – całego kraju. Leży w [[Regiony Słowacji|historycznym regionie]] [[Szarysz]], (około 60 km od granicy z [[Węgry|Węgrami]] i około 75 km od granicy z [[Polska|Polską]]).

 

 

=== XX wiek ===

W 1918 Preszów znalazł się w granicach nowo powstałej [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]]. Podczas ofensywy Węgierskiej Armii Czerwonej w czerwcu 1919 w Preszowie proklamowano [[Słowacka Republika Rad|Słowacką Republikę Rad]]. Preszów przybrał na znaczeniu po anektowaniu przez Węgry Koszyc w 1938, ponieważ ewakuowano tu wiele instytucji działających wcześniej w tym mieście. W 1944 miasto uległo dużym zniszczeniom wskutek bombardowań. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] miasto stało się ośrodkiem przemysłu, co pociągnęło za sobą szybki wzrost liczby mieszkańców – z 28 tys. w 1950 do 52 tysięcy w 1970 i 91 tysięcy w 1990.

 

Dzisiejszy Preszów to nadal ośrodek przemysłowy, a poza tym węzeł komunikacyjny, ośrodek administracyjny i centrum kultury. Nadal działają zakłady wydobycia i przetwórstwa soli kamiennej, oprócz tego istnieją zakłady przemysłu maszynowego i elektromaszynowego oraz odzieżowego. W mieście istnieje [[Uniwersytet Preszowski]] z ośmioma wydziałami oraz zamiejscowy wydział koszyckiej politechniki, łącznie kształcące ponad 10 tysięcy studentów. Preszów jest siedzibą trzech biskupów: [[Archieparchia preszowska|greckokatolickiego]], prawosławnego i luterańskiego. W mieście działają trzy teatry (rusiński [[Aleksander Duchnowycz|Aleksandra Duchnowycza]], słowacki Jonáša Záborského i lalkowo-dziecięcy zwany Babadłem), dwa muzea (lokalne i winiarskie), biblioteka, obserwatorium astronomiczne i [[planetarium]]. Wśród odbywających się w Preszowie imprez kulturalnych oraz ukierunkowanych na przyciągnięcie turystów, największe znaczenie dla miasta mają m.in. festiwal koronczarstwa ''Festival paličkovanej čipky'' odbywający się na przełomie września i października, czerwcowy dziecięcy festiwal folklorystyczny, doroczna pielgrzymka maryjna do Wielkiego Szarysza rozpoczynająca się 15 sierpnia, czy październikowy festiwal jazzowy. Lato stoi pod znakiem promocji miasta w ramach Kulturalnego Lata.

 

* [[Slávia VK PU Preszów]] – klub [[piłka siatkowa|piłki siatkowej]] mężczyzn

* [[Tatran Preszów]] – klub [[Piłka nożna|piłkarski]]

 

== Linki zewnętrzne ==