Krążownik pomocniczy: Różnice pomiędzy wersjami

=== I wojna światowa ===

Duże zaangażowanie krążowników pomocniczych miało miejsce podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Niemcy używali wówczas do działań [[rajder]]skich 16 okrętów tego typu, rozmaitych rozmiarów i typu, od małego transportowca „Meteor” (wyporność 3640 t) do [[Transatlantyk (statek)|transatlantyków]] „Kaiser Wilhelm der Große” i „Kronprinz Wilhelm” (24 300 t), włącznie z żaglową fregatą [[SMS Seeadler|„Seeadler”]]. Jedynie kilka z nich odniosło większe sukcesy. Wielka Brytania z kolei używała krążowników pomocniczych do ochrony własnych linii żeglugowych. Ciekawszymi epizodami była m.in. [[bitwa pod Trindade]] zakończona zatopieniem niemieckiego krążownika pomocniczego [[SMS Cap Trafalgar|„Cap Trafalgar”]] przez brytyjski [[RMS Carmania (1905)|„Carmania”]], 14 września 1914 oraz walka między niemieckim krążownikiem pomocniczym [[SMS Greif|„Greif”]] i brytyjskim {{HMS|Alcantra}} 29 lutego 1916, zakończona zatopieniem obu okrętów<ref>Wojciech Holicki: ''Pech kajzerowskiego "Gryfa"'', w: Morze, Statki i Okręty nr 2/1010, s. 64-67</ref>.

 

=== II wojna światowa ===

 

Brytyjski krążownik pomocniczy {{HMS|Jervis Bay}}, uzbrojony w 5 dział kalibru 152 mm, był w stanie przez pewien czas odciągać niemiecki pancernik kieszonkowy [[Admiral Scheer|„Admiral Scheer”]] od ochranianego konwoju, angażując go w walce. Został zatopiony, lecz dzięki jego poświęceniu, znikoma część statków konwoju została zatopiona. Szczególnie ciekawa była służba niemieckiego rajdera [[HSK Thor|„Thor”]], który aż trzykrotnie walczył z brytyjskimi krążownikami pomocniczymi, z czego dwa pojedynki zostały zakończone uszkodzeniem okrętów brytyjskich, a trzeci zatopieniem brytyjskiego HMS „Voltaire”. O wrażliwości krążowników pomocniczych na uszkodzenia, podobnej, jak zwykłych statków, świadczy jednak fakt, że niemiecki krążownik pomocniczy [[HSK Stier|„Stier”]] został zatopiony w pojedynku ze słabo uzbrojonym statkiem [[SS Stephen Hopkins|SS „Stephen Hopkins”]], który również zatonął<ref>Rafał M. Kaczmarek: Gdy statek był górą nad okrętem... Przerwana kariera Stiera, w: Morze, Statki i Okręty, nr specjalny 4 (2/2009), s.6-10</ref>.

{| class="wikitable" style="central"

|+ '''Niemieckie krążowniki pomocnicze z okresu II wojny światowej'''

|}

 

Krążowników pomocniczych używały też inne państwa, przede wszystkim Japonia, Włochy i Francja, lecz na mniejszą skalę. Japońskie próby wykorzystywania krążowników pomocniczych do działań rajderskich zakończyły się po [[Bitwa morska MV Ondina i HMIS Bengal z Aikoku Maru i Hokoku Maru|starciu]] okrętów [[Aikoku Maru|„Aikoku Maru”]] i [[Hokoku Maru|„Hokoku Maru”]] z indyjską korwetą [[HMIS Bengal (J243)|HMIS „Bengal”]] i zbiornikowcem [[MV Ondina|MV „Ondina”]] 11 listopada 1942, którego efektem było zatopienie „Hokoku Maru” po trafieniu w jego wyrzutnię torped. Znanym epizodem było też zatopienie włoskiego rajdera „Ramb I” przez krążownik [[HMNZS Leander|HMNZS „Leander”]] 27 lutego 1941.

 

* {{HMS|Aurania}}

* {{HMS|Jervis Bay}}

* {{HMS|Rawalpindi}}

* {{HMS|Motagua}}

* {{Cytuj książkę | nazwisko = Perepeczko | imię = Andrzej | tytuł = Konie trojańskie III Rzeszy | data = 1996 | wydawca = Wydawnictwo Lampart | isbn = 83-86776-24-2 }}

* {{cytuj książkę |autor =Robert Forczyk |tytuł =German Commerce Raider vs British Cruiser: The Atlantic and the Pacific 1941 |wydawca =Osprey Publishing |miejsce =Oxford |rok =2010 |isbn =978-1-84603-918-8 }}

 

== Linki zewnętrzne ==