Zdzisław Jaskuła: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Informacje o dorobku literackim Zdzisława Jaskuły
poprawa linków do ujedn. i przek., usunięcie nadmiarowych linków do dat, WP:SK
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Zdzisław Jaskuła
|imię i nazwisko org =
|pseudonim =
|grafika =
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[1951]]
|miejsce urodzenia = {{flaga|POL}}[[Łask]]
|imię przy narodzeniu =
|data śmierci =
|miejsce śmierci =
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku =
|zawód = poeta<br />pisarz<br />reżyser
|odznaczenia = [[Plik:POL Polonia Restituta Oficerski BAR.svg|40px|Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]] [[Plik:POL Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png|40 px]]
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|www =
}}
'''Zdzisław Grzegorz Jaskuła''' (ur. [[1951]] w [[Łask]]u) – poeta, pisarz, autor adaptacji i piosenek teatralnych, reżyser, społecznik.
 
[[Dyrektor]] [[Teatr Nowy w Łodzi|Teatru Nowego w Łodzi]] od [[2010]] roku<ref>[http://lodz.gazeta.pl/lodz/1,35136,8453639,Zdzislaw_Jaskula_odebral_nominacje_na_dyrektora_Nowego.html Zdzisław Jaskuła odebrał nominację na dyrektora Nowego<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Funkcję dyrektora [[Teatr Nowy w Łodzi|Teatru Nowego]] sprawował również w latach [[1997]] - [[1999]].
=== Biografia ===
Absolwent [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego]]. Od roku [[1976]] roku związany ze środowiskiem [[Komitet Obrony Robotników|KOR]]. Pośredniczył w pomocy udzielanej robotnikom i ich rodzinom przez łódzkiego członka KOR [[Józef Śreniowski|Józefa Śreniowskiego]] nosząc im pieniądze, ulotki, kierując ich na porady prawne (miewał pod opieką dwie-trzy osoby jednocześnie).
Z powodu [[wilczy bilet|wilczego biletu]] nieprzyjęty na [[Uniwersytet Warszawski]] i [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|Uniwersytet Mikołaja Kopernika]] w [[Toruń|Toruniu]]. W mieszkaniu jego i żony – Sławy Lisieckiej – odbywały się stałe spotkania (salon Jaskułów czynny bez przerwy od połowy lat 70. do 1989) z niezależnymi artystami, pisarzami, aktorami oraz dyskusje, wykłady (także [[TowarzystwoUniwersytet Kursów NaukowychLatający|Towarzystwa Kursów Naukowych]]) i różnorakie imprezy kulturalne. Stale współpracował z "[[Puls]]emPulsem" (własny dział poezji i własny [[felieton]]). Redaktor [[antologia|antologii]] "Siekiera, motyka, smok wawelski". W [[Stan wojenny w Polsce 1981-1983|stanie wojennym]] pisał, redagował i zajmował się korektą tekstów niezależnych.
W [[1970]] roku przesłuchiwany po raz pierwszy w sprawie "[[Ruch (organizacja)|Ruchu]]" pod pretekstem kradzieży maszyny do pisania. Od [[1974]] roku przesłuchiwany wielokrotnie i inwigilowany jawnie i skrycie. Od [[1976]] roku miał zakaz publikacji pod własnym nazwiskiem, dlatego pisał pod [[pseudonim]]ami Grzegorz Landmann, Marek Gruda lub Sława Z. Lisiecka. W marcu 1976 roku relegowany z piątego roku [[Uniwersytet Łódzki|Uniwersytetu Łódzkiego]] pod pretekstem braku egzaminu uzupełniającego z pierwszego roku (prawdopodobnie dla zastraszenia innych studentów).
 
Przez wiele lat miał zakaz pracy i był nękany anonimowymi telefonami i listami od "przedstawicieli klasy robotniczej" i "życzliwych". Uniemożliwiano mu wszelkie wyjazdy zagraniczne – nie wstawiono mu pieczątki do [[dowód osobisty|dowodu osobistego]] umożliwiającej wyjazd do [[Kraje Demokracji Ludowej|KDL]] i odmawiano paszportu do połowy lat osiemdziesiątych.
 
W [[1980]] roku wraz z grupą łódzkich malarzy i grafików: [[Andrzej Graczykowki|Andrzejem Graczykowskim]], [[Zbigniew Janeczek|Zbigniewem Janeczkiem]] oraz [[Janusz Paweł Tryzno|Januszem Pawłem Tryzno]] założył grupę [[Correspondance des Arts]], która stworzyła siedem bibliofilskich wydawnictw ilustrowanych oryginalnymi grafikami.
 
Oboje z żoną wielokrotnie karani przez kolegia orzekające (np. pod pretekstem zakłócania ciszy nocnej) i grzywnami. Próbowano pozbawić ich mieszkania, założono podsłuch telefoniczny, przeprowadzano rewizje i konfiskaty (głównie książek i wydawnictw niezależnych).
 
W latach dziewięćdziesiątych m.in. dyrektor [[Teatr Nowy w Łodzi|Teatru Nowego]] w [[Łódź|Łodzi]]. Członek [[Stowarzyszenie Wolnego Słowa|Stowarzyszenia Wolnego Słowa]]. W [[2010]] roku ponownie został dyrektorem Teatru Nowego w Łodzi.
 
Jako poeta debiutował w [[1969]] na łamach „[[Poezja (miesięcznik)|Poezji”]]. Wydał zbiory wierszy: ''Zbieg okoliczności'', ''Dwa poematy'', ''Wieczór autorski'' i ''Maszyna do pisania'' ([[1984]]). Zredagował antologię anonimowej poezji stanu wojennego ''Siekiera, motyka, smok wawelski'' ([[1982]]). Wraz z żoną dał nowe tłumaczenie ''Tako rzecze Zaratustra'' [[FryderykFriedrich Nietzsche|Fryderyka Nietzschego]] ([[1999]]). Autor wyboru poezji [[Gottfried Benn|Gottfrieda Benna]] ''Nigdy samotniej i inne wiersze'' ([[2011]]). Redaktor działu poetyckiego czasopisma „[[Tygiel Kultury]]”. Wiceprezes Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
 
=== Odznaczenia ===
[[3 maja]] [[2007]] ''za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i działalności społecznej'' został odznaczony [[Order Odrodzenia Polski|Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski]]<ref>{{Monitor Polski|rok=2007 |numer=52 |pozycja=596 }} - pkt 25.</ref><ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.prezydent.pl/archiwum/rok-2007/art,458,prezydent-rp-wreczyl-ordery-i-nominacje-generalskie.html |tytuł=''Prezydent RP wręczył ordery i nominacje generalskie'' |opublikowany=prezydent.pl |data=3 maja 2007 }}</ref>.
 
[[2 czerwca]] [[2009]] z rąk podsekretarza stanu w [[Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego|MKiDN]] [[Tomasz Merta|Tomasza Merty]] odebrał [[Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis|Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis"]]<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.mkidn.gov.pl/dziennikarze/minister_glorie5.html |tytuł=''Medale Zasłużony Kulturze - Gloria Artis'' |opublikowany=mkidn.gov.pl |data=czerwiec 2009 }}</ref>.
 
== Filmografia ==
* [[1995]]: "Zdzisław Jaskuła. Poeta z ulicy Wschodniej”- bohater filmu.
== Spektakle teatralne ==
* 2010: "Dama Pikowa" Teatr Wielki Łódź - przekład.
Linia 72:
* [http://www.e-teatr.pl/pl/osoby/6510,karierateatr.html#start z bazy e teatr]
* [http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/4115965 z bazy filmpolski]
{{wikiquoteWikicytaty|dopełniacz=ze Zdzisława Jaskuły}}
 
{{Przypisy}}