Perystaltyka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MerlIwBot (dyskusja | edycje)
hormony->Hormony zwierzęce
Linia 1:
'''Perystaltyka''' – aktywność motoryczna w [[układprzewód pokarmowy|przewodzie pokarmowym]], która powoduje przesuwanie [[pokarm]]u z przełyku aż do jego końcowego odcinka, czyli [[odbytnica|odbytnicy]]. Potocznie mianem perystaltyki określa się czasem wyłącznie ruchy perystaltyczne w jelicie.
 
== Przełyk ==
Linia 20:
<br />D. dwunastnica
]]
Pomimo swojej anatomicznej jedności, [[żołądek]] posiada dwie całkowicie odrębne części fizjologiczne - część proksymalną (obejmującą dno, wpust oraz górną część trzonu) oraz dystalną, obejmującą resztę żołądka.<br />
 
Funkcją części pierwszej jest "magazynowanie" nadmiaru pożywienia, natomiast części dystalnej mieszanie i rozdrabnianie pokarmu. Aktywność motoryczna obu części jest oddzielnie regulowana.<br />
Część proksymalna jest utrzymywana w stanie ciągłego skurczu dzięki tonicznej aktywności [[nerw błędny|nerwu błędnego]]. Rozciąganie żołądka (świadczące o obecności nadmiaru pokarmu), hamuje nerw błędny co w konsekwencji powoduje zwiększenie pojemności. [[Gastryna]], [[sekretyna]] także wpływają na powiększenie części proksymalnej (hormony te świadczą o obecności pokarmu).<br />
 
Skurcze drugiej części są regulowane w sposób autonomiczny i nie podlegają dużej regulacji ze strony [[nerw]]ów i [[hormon]]ów. Główną rolą skurczy jest mieszanie i rozdrabnianie pokarmów. Są one generowane przez [[rozrusznik (żołądek)|rozrusznik]], znajdujący się na 2/3 górnych krzywizny większej i podążają w stronę odźwiernika. Po dojściu fali do odźwiernika ten zamyka się i fala perystaltyczna zawraca (retropulsja). Do dwunastnicy mogą przejść jedynie płyny oraz bardzo rozdrobniony pokarm. Skurcze żołądka są potęgowane przez gastrynę oraz nerw błędny, natomiast sekretyna hamuje motorykę.<br />
Część proksymalna jest utrzymywana w stanie ciągłego skurczu dzięki tonicznej aktywności [[nerw błędny|nerwu błędnego]]. Rozciąganie żołądka (świadczące o obecności nadmiaru pokarmu), hamuje nerw błędny co w konsekwencji powoduje zwiększenie pojemności. [[Gastryna]], [[sekretyna]] także wpływają na powiększenie części proksymalnej (hormony te świadczą o obecności pokarmu).<br />
 
Skurcze drugiej części są regulowane w sposób autonomiczny i nie podlegają dużej regulacji ze strony [[nerw]]ów i [[hormonhormony zwierzęce|hormonów]]ów. Główną rolą skurczy jest mieszanie i rozdrabnianie pokarmów. Są one generowane przez [[rozrusznik (żołądek)|rozrusznik]], znajdujący się na 2/3 górnych krzywizny większej i podążają w stronę odźwiernika. Po dojściu fali do odźwiernika ten zamyka się i fala perystaltyczna zawraca (retropulsja). Do dwunastnicy mogą przejść jedynie płyny oraz bardzo rozdrobniony pokarm. Skurcze żołądka są potęgowane przez gastrynę oraz nerw błędny, natomiast sekretyna hamuje motorykę.<br />
 
Opróżnianie żołądka jest hamowane, jeżeli w [[opuszka dwunastnicy|opuszce dwunastnicy]] są obecne [[tłuszcze]], produkty trawienia [[białka|białek]] oraz cukry proste.
 
== Jelito cienkie ==
W [[jelito cienkie|jelicie cienkim]] występują dwa rodzaje skurczy: odcinkowe (segmentowe) oraz perystaltyczne. Skurcze odcinkowe, które odpowiadają za przesuwanie pokarmu, zachodzą z większą częstotliwością w proksymalnych niż w dystalnych częściach jelit.<br />
 
Skurcz perystaltyczny polega na objęciu skurczem cienkiego odcinka (2-3 centymetry), który "wędruje" w stronę odbytu. Bayliss i Starling ustalili, że pobudzenie (nawet sztuczne) w jakimkolwiek miejscu jelita, powoduje zawsze obwodowy kierunek skurczu.<br />
 
Aktywność motoryczna jelita jest regulowana na kilka sposobów:
Nerwowo:<br />
* odruch żołądkowo-jelitowy - pobudza motorykę jelita, sygnalizuje o obecności pokarmu w żołądku
* odruch jelitowo-żołądkowy - hamuje motorykę żołądka, sygnalizuje żołądkowi nadmiar pokarmu w jelicie
Linia 39 ⟶ 45:
 
== Jelito grube ==
Poza charakterystycznymi dla [[jelito grube|jelita grubego]] skurczami odcinkowymi i perystaltycznymi, obecne są tutaj jeszcze skurcze propulsywne i masowe.<br />
Skurcze propulsywne rozpoczynają się w losowym miejscu i biegną w obu kierunkach. Najczęściej występują w [[jelito ślepe|jelicie ślepym]] oraz w [[wstępnica|okrężnicy wstępującej]].<br />
Skurcze masowe odbywają się kilka razy dziennie. Tuż przed skurczem zanika pozostała aktywność motoryczna na całym obszarze jelita grubego. Masy kałowe są przesuwane do odbytnicy w ciągu 20-30 sekund.<br />
Gastryna, [[cholecystokinina]] oraz stany [[stres|emocjonalne]] zmieniają aktywność motoryczną, podobnie jak nerwy autonomiczne (odruchy jelitowo-jelitowe i żołądkowo-jelitowe). [[Morfina]] wzmaga skurcze i wchłanianie wody, co powoduje zaparcie.
 
Skurcze propulsywne rozpoczynają się w losowym miejscu i biegną w obu kierunkach. Najczęściej występują w [[jelito ślepe|jelicie ślepym]] oraz w [[wstępnica|okrężnicy wstępującej]].<br />
== Bibliografia ==
 
* ''Fizjologia układu trawiennego'', S. Konturek strony:16-79 (ISBN 83-200-0897-2)
Skurcze masowe odbywają się kilka razy dziennie. Tuż przed skurczem zanika pozostała aktywność motoryczna na całym obszarze jelita grubego. Masy kałowe są przesuwane do odbytnicy w ciągu 20-30 sekund.<br />
* ''Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej'', Traczyk strony:721-743 (ISBN 83-200-3020-X)
 
Gastryna, [[cholecystokinina]] oraz stany [[stres|emocjonalne]] zmieniają aktywność motoryczną, podobnie jak nerwy autonomiczne (odruchy jelitowo-jelitowe i żołądkowo-jelitowe). [[Morfina]] wzmaga skurcze i wchłanianie wody, co powoduje zaparcie.
 
== Zobacz też ==
Linia 54 ⟶ 59:
* [[choroba Hirschsprunga]] - wrodzony niedorozwój splotów śródściennych
* [[choroba Chagasa]] - zniszczenie splotów śródściennych
 
== Bibliografia ==
{{Więcej przypisów}}
* ''Fizjologia układu trawiennego'', S. Konturek strony:16-79 (ISBN 83-200-0897-2)
* ''Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej'', Traczyk strony:721-743 (ISBN 83-200-3020-X)
 
{{Przypisy}}