Filistyni: Różnice pomiędzy wersjami

'''Filistyni''' ([[Język hebrajski|hebr.]] '''פלשתים''' ''Plisztim'' - "obcy, wędrowcy", [[język egipski|eg.]] ''Peleset'') - lud zamieszkujący w starożytności tereny południowego wybrzeża [[Kanaan]]u położone na zachód od [[Judea|Judei]]. Pochodzenie etniczne Filistynów nie zostało definitywnie ustalone. Niektórzy uczeni na podstawie niewielkiej liczby zachowanych słów{{fakt|data=2010-03}} sugerują ich [[Indoeuropejczycy|indoeuropejskie]] pochodzenie<ref>{{cytuj książkę | inni =Bo Reicke, Leonhard Rost (redaktorzy) | tytuł =Biblisch-historisches Handwörterbuch| wydawca =Vandenhoeck & Ruprecht | miejsce =Göttingen | rok =1962-1979 | strony =1455 | tom =III | isbn = |}}</ref>. Możliwe, że wywodzili się z rejonu [[Morze Egejskie|Morza Egejskiego]], na co wskazywałby styl najstarszej filistyńskiej ceramiki. Istnieją również opinie o pochodzeniu z [[Kapadocja|Kapadocji]] lub [[Iliria|Ilirii]]. Zaliczali się oni do tzw. [[Ludy Morza|Ludów Morza]], które na przełomie [[XIII wiek p.n.e.|XIII]] i [[XII wiek p.n.e.|XII w. p.n.e.]] uderzyły na [[Starożytny Egipt|Egipt]]; po klęsce zadanej im przez [[Ramzes III|Ramzesa III]] część z nich osiedliła się na terenie [[Kanaan]]u; od tamtej pory odłam ten znany był właśnie pod nazwą Filistynów. Filistyni wzmiankowani są w źródłach egipskich i [[Asyria|asyryjskich]], a przez [[Biblia|Biblię]] opisywani są jako jeden z głównych przeciwników [[starożytny Izrael|starożytnych Izraelitów]]. W [[III wiek p.n.e.|III wieku p.n.e.]] zatracili swą odrębność etniczną w związku z [[hellenizacja|hellenizacją]].

Ziemia Filistynów stanowiła wąski pas ziemi wzdłuż wschodniego wybrzeża [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]] (zwanego w Starym Testamencie niekiedy "Morzem Filistynów"<ref>{{Biblia|księga=Wj|rozdział=23|wersety=31}}</ref>). Zgodnie z przekazem biblijnym Filistyni zamieszkiwali tereny ''od Szichoru, na granicy Egiptu, aż do granicy Ekronu na północy''<ref>{{Biblia|księga=Joz|rozdział=13|wersety=2-3}}</ref>. Rzekę [[Szichor]] utożsamia się czasem z [[Dolina Potoku Egipskiego|Rzeką Egipską]] ([[Wadi al-Arisz]])<ref name="ekoscielna">Filistynowie. W: ''[[Encyklopedia kościelna]]''. T. V, ss. 389-391</ref>. Późniejsi komentatorzy identyfikowali "[[Dolina Potoku Egipskiego|Potok Egipski]]" z [[Wadi al-Arisz]], a także z potokiem [[Besor]] wspomnianym w [[1 Księga Samuela|1 Księdze Samuela]]. Jednocześnie Księga Rodzaju podaje granicę z Egiptem jako ''Nahar Micrajim'' ("Rzeka Egipska"). Jako że hebrajski wyraz ''nahar'' (נהר) oznacza dużą rzekę, zrozumiałe wydaje się, iż chodzi o Nil. Granice ziemi Izraela według Księgi Rodzaju sięgają dalej na zachód. Mniejszość badaczy utożsamia oba określenia - "Potok" i "Rzekę" - z [[ued|wadi]]. Za północną granicę terytorium filistyńskiego uważa się niekiedy [[Góra Karmel|górę Karmel]]<ref name="Dzieje151">Tschirschnitz, s. 151.</ref>. Na tym obszarze mieściło się pięć głównych miast filistyńskich: [[Aszkelon|Askalon]], [[Gaza (Palestyna)|Gaza]], [[Aszdod]], [[Ekron]] i [[Gat]]. Tworzyły one związek nazywany [[pentapolis]]<ref name="Kociszewska">{{cytuj stronę| url =http://biblia.wiara.pl/index.php?grupa=6&cr=7&kolej=0&art=1123423558&dzi=1116599581&katg= | tytuł =Kilka słów o Filistynach | data dostępu =2009-06-18 | nazwisko =Kociszewska | imię =Joanna | praca =Podbój Kanaanu – fakt historyczny czy legenda?