Kuty (obwód iwanofrankiwski): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Ważne daty: int. |
drobne merytoryczne |
||
Linia 43:
Zabytki Kut to kościół [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]] z przełomu XVIII/XIX w., malowniczo położony kościół [[Kościół katolicki obrządku ormiańskiego|ormiańskokatolicki]] z XIX w. i cerkiew [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|greckokatolicka]], rynek z ratuszem i uliczki z ładną zabudową z przełomu wieków, a także cmentarz XIX-wieczny, którego najciekawsza część to kilkadziesiąt zachowanych dotąd nagrobków rodzin ormiańskich (napisy wyłącznie polskie).
Kuty liczyły w latach 30. XX w. ok. 7 tys. mieszkańców, z czego obok rdzennych Polaków dużą część stanowili [[Ormianie w Polsce|polscy Ormianie]] (Polacy pochodzenia ormiańskiego, katolicy [[Kościół katolicki obrządku ormiańskiego|obrządku ormiańskiego]], przybyli tu od XVI w. z Mołdawii). Kuty stanowiły największe skupisko Ormian w Polsce. Żyli tu także [[Żydzi]] i Rusini, w okolicy [[Huculi]].
Żydzi podczas okupacji niemieckiej zostali eksterminowani. Według sowieckich danych zabito 2239-2350 mieszkańców Kut narodowości żydowskiej<ref name=holokost>''Холокост на территории СССР: Энциклопедия'', Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.501</ref>.
Po II wojnie światowej Polacy (w tym Ormianie) zostali wysiedleni, miasteczko mimo napływu nowej ludności liczy mniej mieszkańców. Kościół rzymskokatolicki, bardzo zniszczony, został zwrócony wiernym w r. 1990 i zabezpieczony dzięki funduszom zebranym przez warszawską TV.<ref>Kwartalnik Cracovia-Leopolis, </ref>
Linia 50 ⟶ 52:
* Wzmiankowane w roku [[1469]] jako wioska, należąca do [[Jan Odrowąż ze Sprowy|Jana Odrowąża]].
* W [[1715]] [[Józef Potocki (hetman wielki koronny)|Józef Potocki]], wojewoda i generał ziem kijowskich, wystawił przywilej erekcyjny i ustanowił prawa, które umożliwiły [[Żydzi|Żydom]] swobodne osiedlanie się w Kutach. Według lustracji z [[1765]], w mieście prowadziło działalność gospodarczą 166 [[Polacy|Polaków]] i [[Rusini|Rusinów]], 70 [[Ormianie w Polsce|Ormian]], 124 Żydów i 136 komorników żydowskich. Józef Potocki (mąż wspomnianej Ludwiki) ufundował w Kutach kościół [[Kościół katolicki obrządku ormiańskiego|ormiański]] i cerkiew [[Kościół unicki|unicką]]. Miasto rozwijało się też dzięki kolonii ormiańskiej. Do [[II wojna światowa|II wojny światowej]] było największym skupiskiem [[Ormianie w Polsce|Ormian Polskich]] w II Rzeczypospolitej, którzy trudnili się m.in. handlem i produkcją [[safian]]u i nazywane stąd ''Małą stolicą Ormian Polskich''.
* [[17 września]] [[1939]] roku polski rząd przekroczył granicę z Rumunią.
* [[1 lipca]] [[1941]] zajęcie miasta przez sprzymierzone z Niemcami oddziały węgierskie. Od [[1 sierpnia]] [[1941]] pod okupacją niemiecką<ref name=holokost />.
* W marcu i kwietniu 1944 r. w Kutach powstańcy UPA wymordowali ok. 200 polskich Ormian i Polaków<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Isakowicz-Zaleski|imię=Tadeusz|autor link=Tadeusz Isakowicz-Zaleski|tytuł=Przemilczane ludobójstwo na Kresach|wydawca=Małe Wydawnictwo|miejsce=Kraków|data=2008|strony=148|isbn=978-83-922939-8-9}} [na książce wydrukowany: {{błędny ISBN|978-83-922939-8-3}}]</ref>.▼
* [[9 kwietnia]] [[1942]] podczas antyżydowskiej akcji na ulicach miasta [[Einsatzgruppen|Einsatzgruppe "C"]] zabiła (rozstrzelała lub spaliła żywcem) 800-1058 osób<ref name=holokost />.
* [[15 sierpnia]] [[1942]] (bądź [[9 września]] [[1942]]) Niemcy wysłali pieszo ponad 1000 Żydów z Kut do [[Kołomyja|Kołomyi]] (50 km). Według danych sowieckich rozstrzelano ich potem w lesie [[Szeparówce|szeparówieckim]]<ref name=holokost />.
▲* W marcu i kwietniu 1944 r. w Kutach
{{main|Zbrodnie w Kutach nad Czeremoszem}}
| |||