Ignacy Król: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToBot (dyskusja | edycje)
m Wspomagane przez bota ujednoznacznienie (tyle do zrobienia): Mieczysław Karłowicz (kompozytor)
ToSter (dyskusja | edycje)
Linia 1:
'''Ignacy Aleksander Król''' (ur. 1 października 1874 roku w [[Kraków|Krakowie]], zm. 20 listopada 1951 w [[Żbik (osiedle Krzeszowic)|Żbiku koło Krzeszowic]]) – polski [[taternik]], turysta, narciarz, pedagog i przyrodnik<ref name=wet>{{Cytuj książkę | nazwisko= Radwańska-Paryska | imię=Zofia | autor link= Zofia Radwańska-Paryska | nazwisko2= Paryski | imię2=Witold Henryk | autor link2= Witold Henryk Paryski | tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska | data=2004 | wydawca=Wydawnictwo Górskie | miejsce=Poronin | isbn=83-7104-009-1 | strony=600–601}}</ref>.
 
Urodził się jako syn [[Żegota Król|Żegoty (Ignacego) Króla]], jego wujem był [[Bronisław Gustawicz]]<ref name={{r|wet/>}}. Miał żonę Zofię<ref name=chwascinski>{{Cytuj książkę|nazwisko=Chwaściński|imię=Bolesław|tytuł=Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach|wydawca=Sport i Turystyka|miejsce=Warszawa|data=1988|isbn=83-217-2463-9 | strony=94, 100, 111, 119, 121, 141}}</ref>.
 
Studiował na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] najpierw prawo (1893–1895), potem przyrodoznawstwo (1895–1898). Po ukończeniu nauki pracował jako nauczyciel w gimnazjach – uczył przyrody, fizyki i matematyki kolejno w [[I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie|gimnazjum św. Anny w Krakowie]] (1897–1902), w [[Nowy Sącz|Nowym Sączu]] (1903–1907), [[II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie|gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie]] (1907–1939) i w [[Krzeszowice|Krzeszowicach]] (1946–1949). W latach 1924–1926 wykładał też dydaktykę botaniczną na Uniwersytecie Jagiellońskim<ref name={{r|wet/>}}.
 
Przed I wojną światową Król należał do najlepszych taterników. Jego partnerami byli m.in. [[Janusz Chmielowski]], [[Mariusz Zaruski]], [[Gyula Komarnicki]], [[Roman Kordys]], a także liczni mniej znani wspinacze. Był członkiem grupy taternickiej „Bacówka”, a od 1908 roku działaczem [[Sekcja Turystyczna Towarzystwa Tatrzańskiego|Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego]]. W dużym stopniu zasłużył się dla rozwoju turystyki w Tatrach – prowadził w góry liczne wycieczki szkolne i grupy swoich znajomych. W 1906 roku podczas pobytu w Nowym Sączu brał udział w zakładaniu Towarzystwa Turystycznego „Beskid” oraz – razem z [[Roman Gdesz|Romanem Gdeszem]] – pierwszego stowarzyszenia o charakterze narciarskim na terenach polskich – Oddziału Narciarskiego owego towarzystwa. Został pierwszym przewodniczącym tego ostatniego<ref name={{r|wet/>}}. Niedługo później towarzystwo „Beskid” włączone zostało do [[Polskie Towarzystwo Tatrzańskie|Towarzystwa Tatrzańskiego]]<ref name={{r|chwascinski/>}}.
 
W Krakowie Ignacy Król popularyzował narciarstwo i turystykę wśród uczniów: organizował szkolne wycieczki narciarskie (np. na [[Pilsko]]) i turystyczne (przede wszystkim w Tatry), od 1910 roku był opiekunem Kółka Turystycznego w gimnazjum Sobieskiego. W 1912 roku dzięki Królowi odbył się kurs wspinaczkowy na skałach [[Mników (województwo małopolskie)|Mnikowa]]. W latach 1909–1921 Ignacy Król należał do zarządu Towarzystwa Tatrzańskiego, pełnił też funkcję bibliotekarza krakowskiej Biblioteki TT<ref name={{r|wet/>}}.
 
Król był zbieraczem obiektów przyrodniczych – jego kolekcje [[chrząszcze|chrząszczy]] i [[muchówki|muchówek]] znalazły się w pewnej części w [[muzeum w Chrzanowie]]. Zbiory Króla miały też znaczenie dla pracy naukowców takich jak [[Władysław Kulczyński (senior)|Władysław Kulczyński senior]], [[Roman Gutwiński]], [[Fryderyk Schille]] i [[Karol Starmach]]. Liczne okazy tatrzańskich roślin zostały przez Króla dokładnie zewidencjonowane, kartoteki te zostały jednak zniszczone po jego śmierci. Jego zielnik zachował się w [[Instytut Botaniki im. Władysława Szafera PAN|Instytucie Botaniki PAN]] w Krakowie, częściowo opracowali go Karol Starmach ([[sinice]]) i Jan Zabłocki ([[fiołek|fiołki]])<ref name={{r|wet/>}}.
 
Dorobek pisarski Ignacego Króla jest skromny: opublikował m.in. tylko jedną pracę botaniczną (''Zapiski florystyczne'', 1904, „Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum w Nowym Sączu”). Jest autorem wspomnień o [[Mieczysław Karłowicz|Mieczysławie Karłowiczu]], z którym się przyjaźnił („[[Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego]]” 30/1909), i Władysławie Kulczyńskim sen. („Pamiętnik TT” 1920 oraz „Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej” 1920). W latach 1909–1913 publikował w „Pamiętniku TT” sprawozdania z działalności Sekcji Turystycznej i Biblioteki TT oraz zdjęcia z wycieczek w Tatry. W „[[Taternik (czasopismo)|Taterniku]]” ogłosił relację z pierwszego wejścia urwiskami Galerii Gankowej (nr 4/1911)<ref name={{r|wet/>}}.
 
Został pochowany w Krzeszowicach<ref name={{r|wet/>}}.
 
=== Osiągnięcia taternickie ===
Linia 21:
* pierwsze wejście na [[Zamarła Turnia|Zamarłą Turnię]] (1904, z Bajerem i Pręgowskim),
* liczne nowe wejścia w [[Grań Hrubego|grani Hrubego]] (1906–1909, z różnymi towarzyszami),
* przejście drogą [[Simon Häberlein|Häberleina]] południową ścianą [[Żabi Koń|Żabiego Konia]] (1907, ze Stanisławem Konarskim i [[Kazimierz Firganek|Kazimierzem Firgankiem]])<ref name={{r|chwascinski/>}},
* pierwsze wejście północno-zachodnią ścianą [[Galeria Gankowa|Galerii Gankowej]] (1911, z [[Władysław Kulczyński (junior)|Władysławem Kulczyńskim juniorem]] i [[Józef Lesiecki|Józefem Lesieckim]]),
* drugie wejście południową ścianą [[Zamarła Turnia|Zamarłej Turni]] (1911, z Kulczyńskim)<ref name={{r|wet/>}},
* pierwsze wejście zachodnią ścianą [[Mała Kończysta|Małej Kończystej]] (1911, z [[Marian Smoluchowski|Marianem Smoluchowskim]], Januszem Chmielowskim, [[Józef Łukaszewicz (fizyk)|Józefem Łukaszewiczem]] i [[Wacław Zakrzewski|Wacławem Zakrzewskim]])<ref name={{r|chwascinski/>}}
* czwarte wejście zimowe na [[Świnica|Świnicę]] (1913)<ref name={{r|wet/>}},
 
{{Przypisy|stopień= ===}}