Hadrian IV: Różnice pomiędzy wersjami

'''Hadrian IV''' ([[Łacina|łac.]] Hadrianus IV), także '''Adrian IV''' (łac. Adrianus IV), właśc. '''Nicholas Breakspeare''', pol. Mikołaj z Albano (ur. ok. [[1100]] w [[Abbots Langley]], zm. [[1 września]] [[1159]] w [[Anagni]]<ref name="Kelly">{{cytuj książkęr|nazwisko=Kelly|imię=John N. D.|tytuł=Encyklopedia papieży|wydawca=Państwowy Instytut Wydawniczy|miejsce=Warszawa|data=1997|strony=243-245|isbn=83-06-02633-0}}</ref>) – [[papież]] w okresie od 4 grudnia 1154 do 1 września 1159, [[augustianie|augustianin]]<ref name="Wollpert">{{cytuj książkęr|nazwisko=Fischer-Wollpert|imię=Rudolf|tytuł=Leksykon papieży|wydawca=Znak|miejsce=Kraków|data=1996|strony=87-88|isbn=83-7006-437-X}}</ref>.

=== Wczesne życie ===

Z pochodzenia był Anglikiem -– jedynym na [[Stolica Apostolska|Stolicy Piotrowej]]<ref name="{{r|Wollpert" />}}. Był synem mnicha Roberta z [[St Albans]]. Nicholas rozpoczął swoją edukację w [[St Albans]], ale wkrótce potem wyjechał do [[Francja|Francji]], gdzie przystąpił do kongregacji kanoników regularnych św. Rufusa<ref name="{{r|Wollpert" />}}. Tam doszedł do pozycji przeora, a następnie (ok. 1144–1146) opata wspólnoty<ref name="{{r|Bolton, Duggan">po raz pierwszy jest wzmiankowany jako opat 29 stycznia 1147, podczas gdy jego poprzednik Fulchier jest udokumentowany tylko w 1143, zob. Brenda Bolton, Anne Duggan, [http://books.google.com/books?id=uVrPrUDnuNUC&pg=PA291&dq=Pope+Adrian+IV&hl=en&sig=ACfU3U3I_NaqlCPZ4G9MA0n8rGRPJKXKkg#PPA25,M1 Adrian IV, the English Pope, 1154–1159: Studies and Texts], Ashgate Publishing, Ltd., 2003, s. 25</ref>}}. Wprowadził w konwencie surową dyscyplinę, co doprowadziło do konfliktu ze wspólnotą<ref name="{{r|Kelly" />}}. Papież [[Eugeniusz III]] rozwiązał spór mianując Nicholasa [[kardynał]]em – [[biskup Albano|biskupem Albano]] w grudniu 1149<ref name="{{r|Kelly" />}}. W latach 1152–1154 Pełnił funkcję [[legat papieski|legata papieskiego]] w [[Norwegia|Norwegii]], gdzie ustanowił metropolię w [[Trondheim|Nidaros]] i zorganizował Kościół katolicki na zasadach reformy gregoriańskiej<ref name="{{r|Kelly" />}}. Występuje jako świadek na bullach papieskich między 30 stycznia 1150 a 30 listopada 1154. 4 grudnia 1154, krótko po powrocie z Norwegii, został [[papieska elekcja 1154|wybrany]] na papieża.

=== Pontyfikat ===

Hadrian IV początkowo kontynuował procesarską politykę poprzedników, licząc na pomoc [[Fryderyk I Barbarossa|Fryderyka Barbarossy]] w stłumieniu rebelii [[Arnold z Brescii|Arnolda z Brescii]] w Rzymie i zlikwidowania rzymskiej komuny miejskiej<ref name="{{r|Kelly" />}}. Po napaści na dwóch kardynałów, papież obłożył Rzym [[interdykt]]em<ref name="{{r|Wollpert" />}}. Wkrótce potem doprowadził także do uwięzienia i skazania na śmierć, poprzez spalenie na stosie, Arnolda<ref name="{{r|Wollpert" />}}. Na początku 1155 doszło do odnowienia zawartego dwa lata wcześniej traktatu sojuszniczego, a 18 czerwca 1155 papież koronował Fryderyka na cesarza<ref name="{{r|Kelly" />}}. Już wtedy jednak doszło do pierwszych rozdźwięków. Obustronne uchybienia protokolarne w trakcie negocjacji oraz podczas samej uroczystości koronacyjnej, doprowadziły do pogorszenia wzajemnych stosunków, niewywiązanie się przez cesarza ze zobowiązań sojuszniczych posłużyło w końcu za pretekst do zerwania układu przez Hadriana IV i zawarcia w 1156 w [[Benewent|Benewencie]] sojuszu z dotychczasowym przeciwnikiem królem [[Wilhelm I Zły|Wilhelmem I sycylijskim]]<ref name="{{r|Kelly" />}}. W tym samym roku doszło do uwięzienia w [[Burgundia|Burgundii]] papieskiego legata, arcybiskupa [[Eskil (arcybiskup Lund)|Eskila]], co jeszcze bardziej pogorszyło stosunki z Cesarstwem. Dwaj legaci, Roland ze Sieny i Bernard od św. Klemensa, wysłani na obrady sejmu Rzeszy w Besancon w listopadzie 1157 zamiast złagodzenia konfliktu doprowadzili do jego eskalacji, wdając się w polemikę z cesarskim kanclerzem [[Rainald z Dassel|Rainaldem z Dassel]], odnośnie prawnych relacji między papieżem, a cesarzem. Ostatecznie jednak, po osobistej interwencji Hadriana IV, uwolniono arcybiskupa Eskila.

W 1158 Fryderyk wkroczył z wojskami do północnej [[Italia|Italii]] (zajął [[Mediolan]]{{r|Wollpert}}), gdzie podjął prób rewindykacji należnych mu [[Regalia (gospodarka)|regaliów]]. W listopadzie 1158, w [[Roncaglia]] unieważnił samorządy miast lombardzkich, co wywołało z ich strony gwałtowną opozycję<ref name="{{r|Kelly" />}}. Lombardczyków poparł również Hadrian IV, widząc w ustawach ronkalskich zagrożenie dla praw Kościoła. Latem 1159 zagroził cesarzowi ekskomuniką, jeśli w ciągu 40 dni nie odwoła ustaw<ref name="{{r|Kelly" />}}. Zanim jednak minął ten termin, papież zmarł<ref name="{{r|Wollpert" />}}.

Hadrian IV mianował prawdopodobnie 11 [[Kardynałowie z nominacji Adriana IV|nowych kardynałów]]. W 1155 ogłosił [[bulla wrocławska|bullę protekcyjną dla diecezji wrocławskiej]]. Przypisuje mu się także wydanie bulli ''Laudabiliter'', w której nadał królowi Anglii prawa do władania Irlandią, jednak autentyczność tej bulli jest kwestionowana<ref name="{{r|Kelly" />}}.

{{== Przypisy}} ==