Celestyn III: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
rozbudowa artykułu, uźródłowienie
Linia 1:
{{Duchowny infobox
|imię i nazwisko = Giacinto Boboni
|imię i nazwisko oryginalne =
|imię przybrane = Celestyn III
|imię przybrane oryginalne = Coelestinus Tertius
Linia 10:
|dewiza - j. polski =
|państwo =
|data urodzenia = ok. 1105
|miejsce urodzenia = [[Rzym]]
|data śmierci = 8 stycznia 1198
|miejsce śmierci = [[Rzym]]
|1. funkcja = Papież
|1. funkcja - okres = 1191-1198
|2. funkcja =
Linia 42:
 
== Wczesne życie ==
Giacinto Bobone pochodził z arystokratycznej rzymskiej rodziny<ref name="{{r|Kelly" />}}. W 1126 roku został [[subdiakon]]em Św. Kościoła Rzymskiego; jego podpis, jako subdiakona, widnieje na bullach z 21 lipca 1126 i 22 kwietnia 1138. W latach 1138-1140 studiował we Francji u [[Piotr Abelard|Abelarda]] i bronił jego poglądów na synodzie w Sens (1140)<ref name="{{r|Kelly" />}}. Papież [[Lucjusz II]] mianował go [[kardynał]]em-[[diakon]]em S. Maria in Cosmedin w grudniu [1144 roku. Podpisywał bulle papieskie między 27 grudnia 1144 a 17 lutego 1191. Reprezentował papieża [[Hadrian IV|Hadriana IV]] w sejmie w [[Augsburg]]u w czerwcu 1158 r. Od 1162 roku był [[protodiakon]]em Świętego Kolegium. Dwukrotnie (1154-55 i 1172-74) działał jako [[legat papieski]] w Hiszpanii. Był także legatem we Francji (1162 i 1165) i północnej Italii (1165, 1177, 1181 i 1187). W okresie schizmy 1159-1178 popierał prawowitego papieża [[Aleksander III (papież)|Aleksandra III]], opowiadał się jednak za ugodową polityką wobec cesarza [[Fryderyk I Barbarossa|Fryderyka I]]<ref name="{{r|Kelly" />}}.
 
== Pontyfikat ==
Po śmierci [[Klemens III|Klemensa III]] około 85-letni Giaconto Bobone został wybrany na papieża, jako kandydat kompromisowy wobec sporów kardynałów procesarskich i prosycilijskich. Data jego elekcji, podobnie jaka data śmierci jego poprzednika, nie są ustalone ze stuprocentową pewnością. Najprawdopodobniej Klemens III zmarł 20 marca 1191, a Giacinto został wybrany jego następcą 21 marca 1191, choć pojawiają się także informacje o dacie 30 marca<ref name="{{r|Wollpert" />}}. Został konsekrowany w Wielkanoc 14 kwietnia 1191 r. i przybrał imię Celestyn III<ref name="Baaken">Odnośnie daty śmierci Klemensa III i wyboru Celestyna III zob. Katrin Baaken: ''Zu Wahl, Weihe und Krönung Papst Cölestins III.'' Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters Volume 41 / 1985, s. 203-211</ref>.
 
Jednym z pierwszych aktów jego pontyfikatu było koronowanie na cesarza króla niemieckiego [[Henryk VI Hohenstauf|Henryka VI]]<ref name="{{r|Wollpert" />}}, który zmierzał wówczas na podbój królestwa Sycylii (15 kwietnia 1191)<ref name="{{r|Kelly" />}}. Wyprawa cesarza skończyła się jednak porażką w walkach z [[Tankred z Lecce|Tankredem Sycylijskim]]. Celestyn III, wykorzystując trudną sytuację cesarza, zawarł w Gravina sojusz z Tankredem latem 1192<ref name="{{r|Kelly" />}}. Sędziwy papież nie zdecydował się jednak na otwarte wystąpienie przeciw Henrykowi VI, mimo, że ten uwięził króla Anglii [[Ryszard I Lwie Serce|Ryszarda Lwie Serce]], któremu jako krzyżowcowi przysługiwał papieski przywilej nietykalności, oraz ingerował w obsadę urzędów kościelnych (m. in. w [[Liège]], gdzie usunął ze stanowiska Alberta z Brabantu, a następnie dopuścił do jego zamordowania)<ref name="{{r|Kelly" />}}.
 
W 1194 roku zmarł Tankred Sycylijski, co natychmiast wykorzystał Henryk VI, zajmując południe Włoch i koronując się na króla Sycylii w Boże Narodzenie 1194<ref name="{{r|Kelly" />}}. Papież, mimo, że dostrzegał niebezpieczeństwo wynikające ze zjednoczenia Sycylii i Cesarstwa, wzbraniał się przed aktywnym wystąpieniem przeciw Henrykowi VI, ograniczając się do dyskretnego wspierania opozycji przeciw niemu<ref name="{{r|Kelly" />}}. Cesarz, chcąc by papież ochrzcił jego syna, [[Fryderyk II Hohenstauf|Fryderyka II]], zaproponował Celestynowi nową krucjatę<ref name="{{r|Kelly" />}}. Papież przystał na tą propozycję, lecz gdy Henryk przyjechał do Rzymu na negocjacje jesienią 1196 - Celestyn odmówił zrzeczenia się terytoriów papieskich<ref name="{{r|Kelly" />}}. Następnie podsycił, i tak już istniejącą, opozycję na Sycylii, przeciw utworzeniu [[monarchia dziedziczna|monarchii dziedzicznej]], którą Henryk okrutnie stłumił<ref name="{{r|Kelly" />}}. Śmierć cesarza w 1197 roku odwlekła jednak starcie papiestwa z cesarstwem o kilkadziesiąt lat.
 
Celestyn III zatwierdził [[zakon krzyżacki]], powstały w 1197 roku w Palestynie. Unieważnił też rozwód króla Francji [[Filip II August|Filipa II Augusta]] z jego żoną [[Ingeborga Duńska|Ingeborgą]] (maj 1195). Wspierał [[rekonkwista|rekonkwistę]] w Hiszpanii<ref name="{{r|Kelly" />}}. Uporządkował też finanse Stolicy Apostolskiej; za jego pontyfikatu [[kamerling]] Cencio (przyszły papież [[Honoriusz III]]) wydał księgę ''Liber censuum'', zawierającą katalog dóbr Stolicy Apostolskiej i należnych jej opłat<ref name="{{r|Kelly" />}}. W 1193 kanonizował Giovanni Gualberto, założyciela kongregacji benedyktyńskiej Vallombrosa. Według niektórych przekazów pod koniec życia wyrażał wolę abdykacji na rzecz swojego bliskiego współpracownika (i być może krewnego) kardynała Giovanni di San Paolo, jednak kardynałowie z jego otoczenia stanowczo się temu sprzeciwiali<ref name="{{r|Wollpert" />}}.
 
== Kardynałowie z nominacji Celestyna III ==
Linia 62:
* K. Dopierała, ''Księga papieży'', Pallotinum 1996
* I. S. Robinson, ''The Papacy 1073-1198. Continuity and innovation'', Cambridge University Press 1990
* {{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = | tytuł = Poczet papieży | data = 2009 | wydawca = Demart | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-7427-468-5 | strony = }}
* {{cytuj stronę | url = http://www.newadvent.org/cathen/03478b.htm | tytuł = Pope Celestine III | opublikowany = Catholic Encyclopedia | język = en | data dostępu = 2012-12-14}}