Międzyrzecz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
anulowanie "patriotycznych" zmian, dane statystyczne 1905
Anulowanie wersji nr 33817917 autora Vagnerius, przeczulenie na punkcie wydumanego polonocentryzmu
Linia 40:
|bip =
}}
'''Międzyrzecz''' ([[łacina|łac.]] ''Meserici''<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.niedziela.pl/artykul_w_niedzieli.php?doc=ed200048&nr=6|autor=Magdalena Kozieł|tytuł=''W poszukiwaniu eremu/Wykopaliska w Świętym Wojciechu''|opublikowany=niedziela.pl|data dostępu=16 czerwca 2012}}</ref>, ''Mederecensis''<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Międzyrzecz – Dzieje miasta|miejsce=Międzyrzecz|data=2009|strony=132|isbn=978-83928267-4-3}}</ref>, [[język niemiecki|niem.]] ''Meseritz'') – [[miasto]] w [[województwo lubuskie|woj. lubuskim]], w [[powiat międzyrzecki|powiecie międzyrzeckim]], siedziba [[gmina Międzyrzecz|gminy miejsko-wiejskiej Międzyrzecz]]. Położone na [[Pojezierze Lubuskie|Pojezierzu Lubuskim]], nad rzeką [[Obra (rzeka)|Obrą]].
 
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 18 472 mieszkańców<ref name="Ludność2010-12">{{cytuj książkę|tytuł=Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.)|wydawca=Główny Urząd Statystyczny|miejsce=Warszawa|data=2011-06-10|issn=1734-6118|url=http://www.stat.gov.pl/gus/5840_655_PLK_HTML.htm}}</ref>.
Linia 244:
== Toponima ==
Międzyrzecz swoją nazwą nazwę bierze od położenia między rzekami [[Obra (rzeka)|Obrą]] i wpadającą do niej [[Paklica|Paklicą]]. Pierwsza wzmianka, a zarazem nazwa miasta to ''Mezerici'' zanotowana przez [[Thietmar z Merseburga|Thietmara z Merseburga]]. W kolejnych okresach miasto w różnych dokumentach określa się min: Meczirecze, Myedzyrzecz, Myedzyrzecze, Mazirecs<ref>[http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=20658. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
Od 1793 do 1945 roku niemiecka nazwa miasta brzmiała ''Meseritz''.
Z pierwotnej, średniowiecznej formy nazwy miejscowości wywodzi się także niemiecka nazwa miasta, ''Meseritz''. Znane są również [[łacina|zlatynizowane]] formy ''Meserici''<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.niedziela.pl/artykul_w_niedzieli.php?doc=ed200048&nr=6|autor=Magdalena Kozieł|tytuł=''W poszukiwaniu eremu/Wykopaliska w Świętym Wojciechu''|opublikowany=niedziela.pl|data dostępu=16 czerwca 2012}}</ref>, ''Mederecensis''<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Międzyrzecz – Dzieje miasta|miejsce=Międzyrzecz|data=2009|strony=132|isbn=978-83928267-4-3}}</ref>
 
== Historia miasta ==
Linia 258:
Kolejna tragedia jaka spada na miasto ma miejsce w 1520 roku. W październiku w czasie [[Wojna polsko-krzyżacka 1519-1521|wojny 1519-1521]] Międzyrzecz zostaje zrównany z ziemią. Dzięki pomocy króla [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] i pracy mieszkańców miasto szybko się podniosło.
{{Main|Bitwa o Międzyrzecz (1520)}}
Stulecia XVII i XVIII przynoszą miastu serię klęsk, wynikających z wojen, przemarszów wojsk, epidemii, powodzi i pożarów, które doprowadziły do wyniszczenia miasta i załamania jego rozwoju. W roku 1793, wMiędzyrzecz zostaje zagarnięty wynikuprzez [[Królestwo Prus|Prusy]] podczas [[II rozbiór Polski|II rozbioru Rzeczypospolitej]] Międzyrzecz zostaje wcielony do [[Królestwo Prus|PrusPolski]]. W okresie wojen napoleońskich, miasto na krótko stałopowróciło się częściąodo [[Księstwo Warszawskie|Księstwa WarszawskiegoPolski]].
 
WJak podaje niemiecki spis powszechny z 1905 r. Międzyrzecz liczył sobie w tym okresie 5800 mieszkańców, w tym 94,0% Niemców, 2,9% Polaków oraz 2,9% Żydów. Protestantyzm wyznawało 64,8% mieszkańców, katolicyzm - 32,2%<ref>Na podstawie danych ze spisu powszechnego z 1905 r., wg deklarowanego języka ojczystego i religii; 1 osoba zadeklarowała więcej niż jeden język ojczysty - ''Gemeindelexikon für das Königreich Preußen. Heft V. Provinz Posen, Berlin 1908.''</ref> Z uwagi na dominację w mieście ludności niemieckiej, [[Traktat wersalski|Traktat wersalski]] pozostawił w 1919 miasto w granicach Niemiec. Do [[I wojna światowa|I wojny światowej]] rozwój miasta został spowolniony. Nowy okres dynamicznego wzrostu przypada na okres międzywojenny. W początkowych latach okresu międzywojennego Międzyrzecz pełni rolę ''stolicy'' i ośrodka centralnego prowincji [[Marchia Graniczna Poznańsko-Zachodniopruska|Marchii Granicznej]]<ref name=autonazwa1 />. Miało to swój szczególny wyraz w obrazie architektonicznym miasta. W latach 30. XX wieku, z uwagi na bliskość polsko-niemieckiej granicy, w sąsiedztwie Międzyrzecza, powstaje [[Międzyrzecki Rejon Umocniony]]. W okresie 1942-1945, w szpitalu w Obrawalde, w ramach akcji [[Akcja T4|T4]],uśmiercono około 10 tysięcy ludzi. W mieście i okolicach istniały także obozy jenieckie i pracy przymusowej. 29 maja 1944 roku nad miastem rozegrała się powietrzna bitwa pomiędzy niemiecką [[Luftwaffe]]a lotnictwem [[USA]]<ref>http://www.miedzyrzecz.biz/historia/art-2009/powietrzna-bitwa/powietrzna-bitwa.htm.</ref>.
 
Do [[I wojna światowa|I wojny światowej]] rozwój miasta został spowolniony. Nowy okres dynamicznego wzrostu przypada na okres międzywojenny. Po [[powstanie wielkopolskie|powstaniu wielkopolskim]] i [[Traktat wersalski|Traktacie wersalskim]], miasto pozostaje w granicach Niemiec. W początkowych latach okresu międzywojennego Międzyrzecz pełni rolę ''stolicy'' i ośrodka centralnego prowincji [[Marchia Graniczna Poznańsko-Zachodniopruska|Marchii Granicznej]]<ref name=autonazwa1 />. Miało to swój szczególny wyraz w obrazie architektonicznym miasta. W latach 30. XX wieku, z uwagi na bliskość polsko-niemieckiej granicy, w sąsiedztwie Międzyrzecza, powstaje [[Międzyrzecki Rejon Umocniony]]. W okresie 1942-1945, w szpitalu w Obrawalde, w ramach akcji [[Akcja T4|T4]],uśmiercono około 10 tysięcy ludzi. W mieście i okolicach istniały także obozy jenieckie i pracy przymusowej. 29 maja 1944 roku nad miastem rozegrała się powietrzna bitwa pomiędzy niemiecką [[Luftwaffe]]a lotnictwem [[USA]]<ref>http://www.miedzyrzecz.biz/historia/art-2009/powietrzna-bitwa/powietrzna-bitwa.htm.</ref>.
Po zakończeniu II wojny światowej Międzyrzecz, po 152 latach powraca do Polski.
 
Linia 584 ⟶ 585:
 
== Międzyrzeczanie ==
* [[Zillmannowie|Emill Zillmann i Georg Zillmann]] - architekci niemieccy, aktywni na Górnym Śląsku na początku XX w.
* [[Zenon Laskowik]] – legenda polskiej sceny [[kabaret]]owej [[Lata 70. XX wieku|lat 70.]] i [[Lata 80. XX wieku|80. XX wieku]], jeden z twórców [[Kabaret TEY|Kabaretu TEY]]
* [[Dawid Murek]] – [[Piłka siatkowa|siatkarz]], [[Reprezentacja Polski w piłce siatkowej mężczyzn|reprezentant krajuPolski]], uczestnik [[Piłka siatkowa na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2004|Letnich Igrzysk Olimpijskich w Atenach]]
* [[Zillmannowie|Emill Zillmann i Georg Zillmann]] - architekci niemieccy, aktywni na Górnym Śląsku na początku XX w.
[[Plik:Poland Miedzyrzecz - castle.jpg|thumb|200px|Ruiny zamku]]