Przekłady Biblii: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
pomylone bulle; w dalszym ciągu pozostaje nieco z ORu usera Fretto
ORowo, POVowo
Linia 83:
Mimo wysokiego statusu tłumaczenia biblijnego i dużej dbałości o jakość świętego tekstu w historii wielokrotnie zdarzały się błędne tłumaczenia lub pomyłki drukarskie, przekręcające oryginalne znaczenie.
 
Najsłynniejszym przekłademPrzekładem zawierającym liczne błędy tłumacza jest łacińska Wulgata. Błędy Wulgaty wynikały zarówno z niedoskonałej znajomości języka hebrajskiego przez autora tego przekładu - św. Hieronima, jak i z niechlujstwa kopistów. Błędy te wykazywane były w pracach uczonych katolickich w XV i XVI wieku. Słynnym przykładem jest tu fragment łacińskiej Wulgaty ({{BibliaT||Wj|34|29}}), który sugeruje, że [[Mojżesz]], schodząc z góry [[Synaj (góra)|Synaj]] miał rogi, co znalazło odzwierciedlenie w słynnej [[Mojżesz (rzeźba)|rzeźbie]] Michała Anioła. {{cytat|cumque descenderet Moses de monte Sinai tenebat duas tabulas testimonii et ignorabat quod '''cornuta''' esset facies sua ex consortio sermonis Dei<br />
''Dosłownie'': Gdy Mojżesz schodził z góry Synaj, trzymał dwie tablice świadectwa i nie wiedział, że twarz jego była '''rogata''' w wyniku rozmowy z Bogiem}} Błąd tłumacza polegał na tym, że wybrał niewłaściwe znaczenie hebrajskiego słowa ''qaran'', które oprócz znaczenia "wypuszczać rogi" oznacza również "promienieć, lśnić"<ref>Biblia Tysiąclecia, przypis do Wj 34,29</ref>. Współczesne tłumaczenia naprawiają ten fragment, który w tłumaczonej bezpośrednio z tekstu hebrajskiego [[Biblia Tysiąclecia|Biblii Tysiąclecia]] brzmi:
{{cytat|Gdy Mojżesz zstępował z góry Synaj z dwiema tablicami Świadectwa w ręku, nie wiedział, że skóra na jego twarzy '''promieniała''' na skutek rozmowy z [[Jahwe]].}}
 
W 1590 roku ukazała się wersja autoryzowana Wulgaty, której autorem był papież [[Sykstus V]]. Wydanie przeszło do historii jako [[Wulgata sykstyńska]] i była powodem skandalu teologicznego XVI wieku, ponieważ papież wprowadził do niej liczne zmiany wedle własnego uznania (zmieniał kolejność wersetów, usuwał bądź dodawał wyrazy, zwroty bądź całe zdania). Ta wersja Wulgaty została promulgowana wraz z bullą ''Aeternus Ille'', która zakazywała wszelkich prób ingerencji w treść przekładu bądź wydania Biblii w języku innym niż łacina pod groźbą ekskomuniki. Wkrótce jednak papież zmarł, a Wulgata sykstyńska została wykupiona przez kardynałów i spalona<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.kkbids.episkopat.pl/uploaded/a35/Anamnesis35-4hEgzegeta1.pdf| tytuł = Uwagi egzegety do instrukcji Liturgiam authenticam | data dostępu = 2012-02-05| autor = Dieter Böhler| opublikowany = KKBiDS| praca = Anamnesis 35| data = |strony = 75-76| język = pl}}</ref>. Dwa lata później ukazała się [[Wulgata klementyńska]], promulgowana wraz z nową bullą ''Cum Sacrorum'' [[Klemens VIII|Klemensa VIII]], która różniła się od Wulgaty sykstyńskiej w wielu miejscach (ponad 3000)<ref>[[Bruce M. Metzger]], The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption and Restoration, Oxford University Press, 1968, p. 78; B. M. Metzger, The Early Versions of the New Testament, Clarendon Press, Oxford 1977, p. 349.</ref>.
 
W przypadku wydań protestanckich zachowano daleko bardziej idącąwiększą staranność zarówno w tłumaczeniu jak i w wydawaniu. Zdarzały się jednak błędy, które były na ogół surowo karane.
Przykładem takiej karygodniej niedbałości wydawcy jest [[Biblia Króla Jakuba]] z 1631 zwana "[[Fałszywa Biblia|Biblią cudzołożników]]" (ang. ''Adulterous Bible''), z powodu wymownego błędu drukarskiego w tekście dziesięciorga przykazań ({{BibliaT||Wj|20|14}}), w którym szóste (w tradycji anglikańskiej siódme) przykazanie zostało pozbawione kluczowego słowa "nie" i brzmi: "Thou shalt committ adultery" (Będziesz cudzołożył). Drukarze Barker i Lucas zostali za tę pomyłkę ukarani wysoką grzywną, a większość nakładu zniszczono. Do dziś zachowało się tylko 11 egzemplarzy "cudzołożnej biblii"<ref>Hasła ''[[:en:Wicked Bible|Wicked Bible]]'' i ''[[:en:Bible errata|Bible errata]]'' w angielskiej Wikipedii</ref>.