Pomniki granic getta w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, wikizacja
Linia 32:
 
Każdy z pomników składa się z trzech elementów:
* tablicy odlanej z [[Brązy|brązu]] o wymiarach 60 × 7060 cm, na której przedstawiono kontury getta w jego najdalszych granicach i przedwojenną siatką ulic na tle plastycznej mapy Warszawy wraz z zaznaczonym punktem, w którym znajduje się upamiętnione miejsce,
* tablicy z [[Szkło akrylowe|pleksiglasu]] o wymiarach 36 × 50 cm, z krótką informacją w językach polskim i angielskim o roli, jaką odegrało dane miejsce w dziejach dzielnicy zamkniętej oraz 1 – 2 archiwalnymi zdjęciami pochodzącym z okresu istnienia getta, poprzedzonymi jego krótką historią:
 
Linia 49:
[[Plik:Bundesarchiv Bild 101I-134-0791-29A, Polen, Ghetto Warschau, Ghettomauer.jpg|thumb|Mur getta przy [[Plac Za Żelazną Bramą|placu Żelaznej Bramy]] upamiętniony przy al. P. Drzewieckiego]]
[[Plik:Bundesarchiv Bild 101I-270-0298-07, Polen, Ghetto Warschau, Mauer.jpg|thumb|Mur getta wzdłuż ulicy [[Ulica Grzybowska w Warszawie|Grzybowskiej]], widok w kierunku wschodnim ze skrzyżowania z ulicą [[Ulica Żelazna w Warszawie|Żelazną]]]]
* betonowych płyt o szerokości 25 cm z wykonanym z żeliwa dwujęzycznym napisem ''MUR GETTA 1940/GHETTO WALL 1943'' umieszczonych na chodniku lub trawniku, pokazujących dokładną lokalizację najbliższych fragmentów muru getta. Data 1940–1943 ma charakter symboliczny gdyż większość z upamiętnionych miejsc została wyłączona z getta w latach 1941–1942 wyłączona, z getta,kolei natomiastjedno dwa zostałyzostało włączone do dzielnicy zamkniętej naw grudniu 1941, a dwa – w początkustyczniu 1942.
 
Większość tablic została umieszczona na specjalnie zaprojektowanych 14 białych betonowych słupach o wysokości 230 cm ustawionych na [[Bruk|kostce brukowej]], pozostałe – bezpośrednio na murach lub ścianach budowli i budynków.
 
Upamiętnienia powstały pomiędzy kwietniem a listopadem 2008<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.um.warszawa.pl/aktualnosci/inauguracja-projektu-upamietnienia-granic-getta-warszawskiego | tytuł = Inauguracja projektu Upamiętnienia Granic Getta Warszawskiego | opublikowany = um.warszawa.pl | data dostępu = 2013-01-09}}</ref>. Początkowo projekt zakładał oznakowanie przebiegu granic getta w 21 lokalizacjach. Dwudziestą drugą tablicę odsłonięto 27 stycznia 2010 w ramach obchodów [[Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu|Międzynarodowego Dnia Pamięci o Holokauście]] na zachowanym [[Fragmenty murów getta w Warszawie|fragmencie muru getta]] przy [[Ulica Sienna w Warszawie|ulicy Siennej]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.zw.com.pl/artykul/442451.html | tytuł = Uciekła z getta, teraz odsłoniła tablicę | nazwisko = Rybarczyk | imię = Robert | autor = „Życie Warszawy” | data = 27-01-2010 | opublikowany = zw.com.pl | data dostępu = 2012-12-28}}</ref>.
Linia 72:
* [[Plac Defilad w Warszawie|Plac Defilad]] 1 na wschodniej ścianie północno-wschodniego skrzydła [[Pałac Kultury i Nauki|Pałacu Kultury i Nauki]] mieszczącego [[Teatr Studio]] – tutaj pomiędzy posesjami biegła południowo-wschodnia granica getta, przesunięta 5 października 1941 na środek ulicy [[Ulica Sienna w Warszawie|Siennej]].
 
* Aleja P.[[Piotr Drzewiecki (prezydent Warszawy)|Piotra Drzewieckiego]] przy [[Plac Za Żelazną Bramą|placu Żelaznej Bramy]] – stąd w kierunku zachodnim aż do ulicy Żelaznej ciągnął się pas niewłączonego do getta korytarza z [[Hale Mirowskie (Warszawa)|Halami Mirowskimi]], [[Koszary Gwardii Konnej Koronnej|Koszarami Mirowskimi]], [[Kościół św. Karola Boromeusza w Warszawie (Wola)|kościołem św. Karola Boromeusza]] i przelotową ulicą Chłodną wchodzącą aryjskim klinem w obszar dzielnicy zamkniętej i rozcinająca ją na dwie części<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Leociak | imię = Jacek | tytuł = Spojrzenia na warszawskie getto. Krochmalna | wydawca = Dom Spotkań z Historią | miejsce = Warszawa | data = 2011 | strony = 40 | isbn = 978-83-62020-26-3}}</ref>.
 
* Aleja P.Piotra Drzewieckiego przy [[Aleja Jana Pawła II w Warszawie|alei Jana Pawła II]] – umieszczone na południowej ścianie Pasażu Handlowego „Hale Mirowskie” tablice upamiętniają północną granicę tzw. małego getta, która biegła tutaj z wykorzystaniem murów granicznych między posesjami.
 
* Ulica [[Ulica Dzika w Warszawie|Dzika]] przy alei Jana Pawła II – w tym miejscu, po nieznacznym przesunięciu w styczniu 1942 granicy dzielnicy zamkniętej w kierunku północnym na linię ulicy Dzikiej, znajdował się północno-zachodni narożnik getta.
Linia 80:
* Ulica Dzika róg ulicy [[Ulica Stawki w Warszawie|Stawki]] – pomnik upamiętnia miejsce, w którym od stycznia 1942 znajdowała się jedna z bram prowadzących na teren [[Warszawski Umschlagplatz|Umschlagplatzu]].
 
* Ulica [[Ulica Freta w Warszawie|Freta]] 55 (od strony ulicy [[Ulica Franciszkańska w Warszawie|Franciszkańskiej]]) – tutaj znajdowała się najdalej na wschód wysunięta część dzielnicy zamkniętej. Cały obszar [[Nowe Miasto (Warszawa)|Nowego Miasta]] na wschód od ulicy [[Ulica Bonifraterska w Warszawie|Bonifraterskiej]] został wyłączony z getta w grudniu 1941.
 
* Ulica [[Ulica Młynarska w Warszawie|Młynarska]] na murze [[Cmentarz żydowski w Warszawie (Wola)|cmentarza żydowskiego]] (przy granicy nekropolii z [[Muzułmański Cmentarz Kaukaski|Muzułmańskim Cmentarzem Kaukaskim]]) – upamiętnia cmentarz żydowski, którego mur wzdłuż ulicy Młynarskiej i [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Cmentarza Powązkowskiego]] wyznaczał, do wyłączenia cmentarza z getta w grudniu 1941, północno-zachodnią granicę dzielnicy zamkniętej.
Linia 96:
* Ulica [[Ulica Świętokrzyska w Warszawie|Świętokrzyska]] na skwerze [[Bolesław Kontrym|mjr. B. Kontryma „Żmudzina”]] – tutaj między posesjami biegła wschodnia granica południowej części dzielnicy zamkniętej. W marcu 1941 mur getta został przesunięty na zachód na linię ulicy [[Ulica Bagno w Warszawie|Bagno]].
 
* Ulica [[Ulica Twarda w Warszawie|Twarda]] przy skrzyżowaniu z ulicą [[Ulica Złota w Warszawie|Złotą]] – w tym miejscu znajdował się południowo-zachodni narożnik getta oraz jedna z jego pierwszych 22 bram, funkcjonująca od 16 listopada 1940 do 20 stycznia 1941.
 
* Ulica Żelazna 63 na budynku niewłączonej do getta<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Krasuski | imię = Michał | tytuł = Warszawskie dziedzictwo postindustrialne | wydawca = Fundacja Hereditas | miejsce = Warszawa | data = 2011 | strony = 318 | isbn = 978-83-931723-5-1}}</ref> Fabryki Wyrobów Żelaznych „Duschik i Szolce” (od strony ulicy [[Ulica Grzybowska w Warszawie|Grzybowskiej]]) – tutaj znajdowała się jedna z głównych bram prowadzących do małego getta.