Wikipedia

Grzebień nerwowy: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne
drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
'''Grzebień nerwowy''' -– [[multipotencja|multipotencjalne]]lne komórki [[Neuroektoderma|neuroektodermy]], zdolne do migracji, z których rozwija się wiele komórek dorosłego organizmu. Nazywane niekiedy '''czwartym [[listki zarodkowe|listkiem zarodkowym]]'''. Wsytępują u [[kręgowce|kręgowców]] i w ograniczonym stopniu u [[osłonice|osłonic]]{{r|Abitua2012}}.
 
[[Plik:Neural Crest.png|thumb|250px|Powstawanie grzebienia nerwowego w czasie neurulacji. Na zielono zaznaczone komórki grzebienia nerwowego, na fioletowo neuroektoderma, na niebiesko ektoderma pokrywowa.]]
 
== Powstawanie grzebienia nerwowego ==
Grzebień nerwowy powstaje w czasie [[neurulacja|neurulacji pierwotnej]]. Część [[ektoderma|ektodermy]], z której powstanie [[cewka nerwowa]], tzw. neuroektoderma, pod indukcyjnym wpływem mezodermy osiowej ([[struna grzbietowa|struny grzbietowej]]) zaczyna tworzyć [[płyta nerwowa|płytę nerwową]]. Na jej brzegach tworzą się fałdy nerwowe, które powoli ponoszą się, a ich brzegi zbliżają się do siebie wzdłuż osi ciała zarodka, nad struną grzbietową. Gdy fałdy złączą się powstaje cewka nerwowa, połączona z ektodermą komórkami, które wcześniej tworzyły brzeg płyty nerwowej -– właśnie te komórki nazywamy grzebieniem nerwowym (patrz rysunek). Następnie cewka nerwowa zapada się, a komórki grzebienia nabierają charakteru [[mezenchyma|mezenchymatycznego]]tycznego i rozpoczynają migrację. ▼
 
▲Grzebień nerwowy powstaje w czasie [[neurulacja|neurulacji pierwotnej]]. Część [[ektoderma|ektodermy]], z której powstanie [[cewka nerwowa]], tzw. neuroektoderma, pod indukcyjnym wpływem mezodermy osiowej ([[struna grzbietowa|struny grzbietowej]]) zaczyna tworzyć [[płyta nerwowa|płytę nerwową]]. Na jej brzegach tworzą się fałdy nerwowe, które powoli ponoszą się, a ich brzegi zbliżają się do siebie wzdłuż osi ciała zarodka, nad struną grzbietową. Gdy fałdy złączą się powstaje cewka nerwowa, połączona z ektodermą komórkami, które wcześniej tworzyły brzeg płyty nerwowej - właśnie te komórki nazywamy grzebieniem nerwowym (patrz rysunek). Następnie cewka nerwowa zapada się, a komórki grzebienia nabierają charakteru [[mezenchyma|mezenchymatycznego]] i rozpoczynają migrację.
 
== Wytwory komórek grzebienia nerwowego ==
 
Komórki grzebienia nerwowego migrują przez ciało zarodka i zasiedlają w nim różne miejsca, w których biorą udział w tworzeniu licznych struktur. Powstają z nich:
* [[melanocyt|komórki pigmentowe skóry]] (melanocyty)
Linia 18 ⟶ 16:
 
== Ewolucja ==
 
=== Ewolucja grzebienia nerwowego ===
 
Linia 24 ⟶ 21:
 
=== Znaczenie w ewolucji kręgowców ===
 
Uważa się, że wytwory grzebienia nerwowego, miały duże znaczenie w ewolucji [[Kręgowce|kręgowców]]. Znacznie komplikują one budowę układu nerwowego, zwiększając stopień jego organizacji i biorą udział w formowaniu niektórych narządów zmysłów. Ponadto chrząstka tworząca łuki skrzelowe ulega dalszym przekształceniom min. w kości szczęki. Wg teorii "Nowej głowy" ewolucja od filtrującego strunowego przodka do aktywnie polującego kręgowca związana była głównie ze zmianami w obrębie głowy, w których decydującą rolę odgrywał rozwój struktur pochodzących właśnie z grzebienia nerwowego (aparatu gębowego i narządów zmysłów).{{r|Gans1983}}
 
=== Koncepcja Cristozoa ===
 
[[Plik:Haikouella.png|thumb|300px|Haikouella - kopalny przedstawiciel Cristozoa niebędący czaszkowcem]]
Jest to koncepcja [[klad|kladu]]u, dla którego [[synapomorfia|synapomorfią]] miałoby występowanie grzebienia nerwowego i struktur od niego pochodzących. Termin ten wysunęli w 2001 roku Holland i Chen {{r|Holland2001}}. Ich zdaniem w ewolucji [[czaszkowce|czaszkowców]] nim pojawiła się właściwa czaszka istniało już wiele struktur, które uważa się za wyłączne dla tej grupy. Wiele z nich powstaje u dzisiaj żyjących zwierząt właśnie w drodze przekształceń grzebienia nerwowego. Kopalnymi przedstawicielami bezczaszkowych Cristozoa miałyby być [[Yunnanozoon]] i [[Haikouella]]. U zwierząt tych można zaobserwować min. parzyste oczy i nozdrza, łuki skrzelowe z ruchomymi stawami, cewkę nerwową rozdętą w częściowo zróżnicowany mózg, protovertebrae, natomiast brak kresomózgowia, czaszki i narządów słuchu.
 
 
 
 
{{Przypisy|stopień = ==|przypisy=
<ref name=Abitua2012> {{Cytuj pismo | autor = Philip Barron Abitua, Eileen Wagner, Ignacio A. Navarrete and Michael Levine | tytuł = Identification of a rudimentary neural crest in a non-vertebrate chordate | czasopismo = Nature | wolumin = 492 | strony = 104 - 108 | rok = 2012 | doi = 10.1038/nature11589}}</ref>
<ref name=Gans1983> {{Cytuj pismo | autor = Carl Gans, R. Glenn Northcutt | tytuł = Neural Crest and the Origin of Vertebrates: A New Head | czasopismo = Science | wolumin = 220 | strony = 268-273 | rok = 1983 | doi = 10.1126/science.220.4594.268}}</ref>
<ref name=Holland2001> {{Cytuj pismo | autor = Nicholas D. Holland and Junyuan Chen |tytuł = Origin and early evolution of the vertebrates: new insights from advances in molecular biology, anatomy, and palaeontology | czasopismo = BioEssays | wolumin = 23 | strony = 142 - 151 | rok = 2001 | doi = }}</ref>
 
}}
 
[[Kategoria: Embriologia]]
 
[[ca:Cresta neural]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Grzebień_nerwowy”