Bitwa pod Budą Zaborowską: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian |
drobne merytoryczne |
||
Linia 20:
}}
{{Powstanie styczniowe}}
'''Bitwa pod Budą Zaborowską''' – stoczona [[14 kwietnia]] [[1863]] r. niedaleko wsi [[Buda (województwo mazowieckie)|Buda Zaborowska]] pomiędzy wojskami [[Imperium Rosyjskie|rosyjskimi]] gen. Krüdenera a oddziałem [[powstanie styczniowe|powstańców styczniowych]]
==Przed bitwą==
Od [[12 stycznia]] 1863 do [[Puszcza Kampinoska|Puszczy Kampinoskiej]] uciekała młodzież z [[Warszawa|Warszawy]] i okolic przed [[branka|branką]] do carskiej armii, a ta miała miejsce w nocy z 14 na 15 stycznia na podstawie imiennych list. W nocy z 18 na 19 stycznia z Puszczy młodzież zorganizował i wyprowadził [[Zygmunt Padlewski]], który dotarł tu [[17 stycznia]]. Padlewskiemu udało się sformować z ok. 1000 ludzi oddziały strzelców i kosynierów, a nawet chłopów uzbrojonych w zwykłe drągi<ref name="swia">{{cytuj pismo | autor = Wojciech Świątkiewicz | tytuł = Powstańcy z Puszczy Kampinoskiej | czasopismo = [[Niedziela (czasopismo)|Niedziela]] | wolumin = 04/2005 | url = http://www.niedziela.pl/artykul_w_niedzieli.php?doc=nd200504&nr=12 | issn=0208-872X}}</ref>. Wyjście z Puszczy odbyło się przez Wisłę po pękającym lodzie w kierunku [[gubernia płocka|guberni płockiej]], a dowództwo Padlewski przekazał [[Aleksander Rogaliński|Aleksandrowi Rogalińskiemu]]<ref name="swia"/>. W ten sposób ocalono ludzi przed rzezią w Puszczy, bowiem już wyruszyły wojska carskie. W Puszczy pozostała jednak część młodzieży, a wciąż do lasu przedostawali się nowi uciekinierzy<ref name="mis">{{cytuj stronę | url = http://wyborcza.pl/1,91446,13275837,Zaborow__Prezydent_podziekowal_za_opieke_nad_grobami.html | tytuł = Zaborów. Prezydent podziękował za opiekę nad grobami powstańców | data = 2013-01-22 | opublikowany = gazeta.pl | data dostępu = 2013-01-29}}</ref>.
Na noc z 11 na 12 kwietnia 1863, kiedy to prawosławni obchodzą [[Wielkanoc]], więźniowie Cytadeli Warszawskiej Jarosław Dąbrowski ps. "Łokietek" oraz Bronisław Szwarce zaplanowali ucieczkę licząc na to, że strażnicy będą pijani. Dąbrowski domagał się, aby od strony Kampinosu do Cytadeli podszedł jakiś oddział partyzancki i ułatwił im ucieczkę<ref name="swia"/>.
Po stronie polskiej poległo 30 ludzi, w tym sam dowódca mjr Remiszewski. Bilans strat powiększył się do 72 zabitych i 9 rannych, gdy kozacy wymordowali prawie wszystkich rannych powstańców. Po stronie rosyjskiej straty wyniosły ok. 50 zabitych i rannych.▼
==Bitwa==
[[12 kwietnia]] [[1863]] r. w lasach w okolicach [[Zaborów (powiat warszawski zachodni)|Zaborowa]] mjr Walery Remiszewski rozpoczął formowanie oddziału ""Dzieci Warszawy" w sile ok. 240 (250<ref name="swia"/>) ludzi. Oddział ten ruszył w kierunku Cytadeli, ale Rosjanie wzmogli czujność i udało im się jedynie dojść do lasów w rejonie [[Stare Babice|Starych Babic]]. [[13 kwietnia]] naprzeciw powstańcom wyruszyli Rosjanie i ci szybko wycofali się przez [[Lipków]] i [[Truskaw]] w głąb Puszczy<ref name="swia"/>.
[[14 kwietnia]] obozujący oddział Remiszewskiego został niespodziewanie zaatakowany przez przeważające siły wojsk rosyjskich w liczbie 670 żołnierzy (500<ref name="swia"/>). [[Huzarzy]] i [[kozacy]], wspierani przez piechotę rozbili oddział polskich wojsk powstańczych. Mjr Remiszewski był w tym czasie chory i nie mógł skutecznie dowodzić, a oddział powstańczy uzbrojony był głównie w kosy<ref name="swia"/>.
▲Po stronie polskiej poległo 30 ludzi, w tym sam dowódca mjr Remiszewski. Bilans strat powiększył się do 72 zabitych i 9 rannych, gdy kozacy wymordowali prawie wszystkich rannych powstańców. Po stronie rosyjskiej straty wyniosły ok. 50 zabitych i rannych.
Wg innych źródeł ocenia się, że poległo tam około 150-200 powstańców, a oddział liczył około 250-300 powstańców<ref name="swia"/>.
==Po bitwie==
Po rozproszeniu wojsk Remiszewskiego pod Budą Zaborowską na niedobitki Rosjanie wysłali dwie roty piechoty i sotnie Kozaków, które ścigały powstańców w pobliżu Kampinosu - ci zostali wybici w potyczkach pod Górkami i Dąbrową Starą.
Po bitwie pozostała mogiła powstańców styczniowych, obecnie w Zaborowie Leśnym. Spoczywa tam według jednych źródeł 72 dwóch, według innych - 76 powstańców. Miejscowa legenda mówi, że spoczywa tam tylu powstańców, ile jest gwoździ na krzyżu, a gwoździ jest 76<ref name="mis"/>. Dodatkowo szacuje się, że ok. 80 powstańców pochowano na cmentarzach parafialnych, m.in. na cmentarzu parafialnym w Kampinosie<ref name="swia"/>.
Innymi pamiątkami po tej bitwie są Sosna Powstańców Styczniowych w miejscowości Górki Kampinoskie oraz Dąb Powstańców Styczniowych w uroczysku Wystawa k. Bielin Kampinoskich, miejsce męczeńskiej śmierci powstańców powieszonych przez Rosjan<ref name="mis"/>.
{{przypisy}}
== Bibliografia ==
| |||