Jakub Mortkowicz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
+commonscat
Linia 65:
Mortkowicz posiadał dwie księgarnie w dwóch różnych miejscach Warszawy, jednak tylko przez kilka lat pracowały one jednocześnie. Będąc księgarzem – wydawcą, posiadał księgarnie sortymentowe i nakładowe jednocześnie, tzn. rozprzedając druki różnych nakładców obok tych wydanych nakładem własnym. Nawiązywał on liczne kontakty z firmami księgarskimi i wydawniczymi, od których nabywał za gotówkę albo przejmował w komis różne wydawnictwa, ale także starał się rozprowadzać swoje wydawnictwa za pośrednictwem innych księgarń i hurtowni. Zajmował się też pośrednictwem w rozprowadzaniu książek na prowincję.<br />
 
Początek jego działalności księgarskiej owocują stosunkami handlowymi z firmami zagranicznymi z Niemiec, Francji i Anglii. Przed [[I wojna światowa|I Wojnąwojną Światowąświatową]] był członkiem Związku Księgarzy Niemieckich, skupiającym księgarzy i wydawców z różnych krajów. Zagraniczne wydawnictwa sprowadzał m. in. z Lipska, Londynu, czy Paryża.<br />
 
Księgarnie Mortkowicza miały określoną politykę wydawniczą, która wpływała także na profil sortymentu. Przed [[I wojnawojną światowa|I Wojną Światową]]światową specjalność firmy w zakresie sortymentuasortymentu była bardzo szeroka i obejmowała m.in. wydawnictwa z zakresu architektury, nauki o handlu, historii i polityki, medycyny, nauk ścisłych, filozofii, ekonomii i nauk społecznych oraz literatury pięknej, podręczników, czy przewodników kolejowych.<br />
Księgarnia Mortkowicza prowadziła, jak większość jej podobnych, również sprzedaż antykwaryczną, szczególnie w pierwszych latach swej działalności. Duże znaczenie w jego księgarni miała literatura dla dzieci i młodzieży. Z biegiem czasu literatura naukowa w większości była reprezentowana przez nauki humanistyczne i społeczne. Tematyka reprezentowana w księgarni była odzwierciedleniem zainteresowań jej właściciela, toteż dział artystyczny był tam bardzo rozbudowany. Właśnie taki, ściśle artystyczny charakter Mortkowicz planował w swojej drugiej księgarni otwartej w 1915 r. Miała ona propagować reprodukcje artystyczne i wydawnictwa z zakresu sztuki. Odzyskanie niepodległości umożliwiło mu zaopatrywanie się w wydawnictwa artystyczne krajowe i zagraniczne. Organizowana tam również wystawy malarskie młodych artystów. Księgarnia ta odgrywała więc pewną rolę w kształtowaniu gustów literackich i artystycznych postępowej inteligencji warszawskiej, szczególnie młodzieży. Jednak oprócz literatury artystycznej ważne miejsce w księgarni zajmowały nielegalne wydawnictwa organizacji lewicowych. Mając powiązania z [[PPS]], Towarzystwem Wydawnictw Ludowych i organizacjami niepodległościowymi z okresu I Wojnywojny Światowejświatowej na składzie swojej księgarni Mortkowicz posiadał literaturę socjalistyczną o postępowej lub wolnościowej ideologii, oraz pośredniczył w jej kolportażu.<br />
 
W ciągu całej działalności edytorskiej Jakuba Mortkowicza i jego następców wyszło 897 tytułów. Większość z nich oznaczona charakterystycznym kłoskiem. Główne miejsce w dorobku Mortkowicza zajęły beletrystyka dla dorosłych, beletrystyka dla dzieci i młodzieży, a także wydawnictwa popularnonaukowe. W tej ostatniej grupie dominowała literatura z zakresu nauk humanistycznych, społecznych oraz sztuk plastycznych. <br />
Linia 75:
Ważnym elementem działalności wydawniczej Mortkowicza były serie wydawnicze. W l. 1910-1939 ukazało się ich dziewiętnaście. Pierwszą i najważniejszą z nich pod względem była seria „Pod Znakiem Poetów”, która składała się z trzech części. Pierwsza ukazywała się w latach 1910-22 i zapoczątkowana została dziełami polskich romantyków. Druga część wychodziła w l. 1927-39 jako Seria Nowa. Składały się na nią głównie utwory Młodej Polski i Skamandra. Z kolei część trzecia była wydawniczą efemerydą wydawaną l.1945-46.<br />
 
Po podjęciu kilku serii, które okazały się efemerydami (Panteon, Plutarch Polski, Żywoty Ludzi Znakomitych, Arcydzieła Literatur Obcych w Wyborze i Układzie dla Użytku Szkolnego, Współczesna Powieść Francuska), Jakub Mortkowicz zaczął wydawać równolegle trzy serie przeznaczone dla szerokiego kręgu odbiorców: Bibliotekę Beletrystyczną Towarzystwa Wydawniczego (wyszło 11 powieści w 22 tomikach, autorów polskich i obcych), Bibliotekę Humoru (literatura rozrywkowa francuska, angielska, amerykańska, rosyjska i polska, 10 tomików), a także Dobre Książki dla Młodzieży (obejmowała twórczość pisarzy obcych, głównie skandynawskich i angielskich, ale też rodzimych — [[Janusz Korczak]], [[Ewa Szelburg-Zarembina]], [[Maria Konopnicka]], [[Jan Brzechwa]], [[Janina MortkowiczMortkowiczowa]] i in.).<br />
 
W trosce o dostępność książki dla każdego powstała inicjatywa edycji tanich serii wydawniczych takich jak: Żeromski dla Całej Polski, zeszytowe Dzieje Sztuki w Polsce, Malarstwo Polskie dla Wszystkich. U Mortkowicza ukazały się też cenne wydania zbiorowe Żeromskiego 10-tomowe ''Pisma'' i 30-tomowe ''Dzieła'', a także ''Popioły''.<br />
Linia 88:
* „Pro Arte et Studio” literacki miesięcznik dla młodzieży akademickiej (1916-1919).
* W l. 1931-39 ukazywały się informacyjno-reklamowe "Nowiny Wydawnicze z Literatury, Nauki i Plastyki".
*
 
=== Inne obszary działalności Jakuba Mortkowicza ===
Jakub Mortkowicz nie ograniczał się tylko do drukowania i wydawania książek i czasopism. Popularyzował czytelnictwo, był aktywnym działaczem społecznym. Należał do Zarządu Związku Księgarzy Polskich, działał w Polskim Towarzystwie Wydawców Książek. W 1918 założył wraz z innymi księgarzami Polskie Towarzystwo Księgarni Kolejowych „Ruch”, które rozpowszechniało w całym kraju pisma i książki. Wielokrotnie był polskim delegatem na międzynarodowe kongresy wydawnicze i Targi Książki. Pełnił rolę stałego reprezentanta II RP we Florencji, Wiedniu, Lipsku i Paryżu. Organizował prezentacje rodzimej książki. Pierwsza z nich odbyła się w 1922 r. we florenckiej Fiera di Libro i zakończyła się sukcesem. Podobnie było w roku 1927 w Lipsku na Wystawie Zdobnictwa Książkowego, która zaowocowała zaproszeniem na członka-korespondenta elitarnej organizacji zrzeszającej tylko artystów, Związku Niemieckich Artystów Książki.