Denudacja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
DarafshBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot dodał zh:剥蚀作用
m int., drobne merytoryczne
Linia 1:
'''Denudacja''' (etym. [[łacina|łac.]] ''denudare'', ogołacać, odkrywać; inaczej: '''degradacja''', etym. [[łacina|łac.]] ''degradatio'', obniżenie) – degradacja, procesy denudacyjne-procesy niszczące powodujące wyrównywanie i stopniowe obniżenie powierzchni Ziemi. Obejmuje procesy takie jak wietrzenie i, erozja (i ruchy masowe -(przemieszczanie okruchów skalnych, (efektów dezintegracji blokowej i ziarnowej) z terenów górskich i wyżynnych na nizinne, powodujące wyrównanie terenu ([[peneplena|peneplenizacja]])). Zazwyczaj transportowany materiał trafia ostatecznie do oceanów, gdzie jest deponowany w postaci [[skały okruchowe|skał okruchowych]] jak [[piaskowiec|piaskowce]]. Na obszarach obfitych w zwietrzelinę denudacja zmierza do obniżenia podłoża skalnego.
 
Średnia prędkość "zdzierania„zdzierania [[kontynent]]ów"ów” wynosi około 6 mm/1000 lat. Po odciążeniu terenu przez denudację zwykle następują ruchy tektoniczne, które wynosząwznoszą obniżony teren.
 
Wyróżnia się cztery stadia denudacyjne:
Linia 7:
* młodociane – rozwijają się dopływy większych rzek, liczne osuwiska, główne znaczenie ma wietrzenie mechaniczne
* dojrzałe – zanikają osuwiska, zaczyna odgrywać rolę [[spełzywanie]], powierzchnia pierwotna obszaru nie istnieje, rzeki mają w miarę wyrównane profile
* starcze – [[peneplena]], szerokie doliny, [[twardzielec|twardziele]], [[ostaniec|ostańce]].
 
Rodzaje ruchów masowych:
Linia 16:
 
Osuwiska dzielą się na:
* zwarte – to te, które masa skalna podczas ruchu zachowuje swoją dotychczasową budowę;
* zwałowe, które cechuje się bezwładnością przemieszczanego materiału;.
 
Spełzywanie – proces bardzo powolny, niewidoczny bezpośrednio; powoduje w skali długookresowej przemieszczenie mas zwietrzelinowych i w konsekwencji obniżenie stoków;
Linia 23:
Odpadanie – przemieszczanie się fragmentów skał odspojonych od podłoża w wyniku wietrzenia fizycznego, prowadzącego do rozpadu ziarnistego i blokowego;
 
Spływy błotne – lawiny błotne – polegato na przemieszczaniuprzemieszczanie utworów, które są luźnychluźne i jednocześnie bardzo silne przesiąkniętychprzesiąknięte wodą.
 
Spłukiwanie – woda opadowa i roztopowa częściowo wsiąka w podłoże.; Jejjej nadmiar spływa po nachylonej powierzchni cienkacienką warstwą, powodując wymywanie drobnych cząstek gleby czy zwietrzeliny.
 
== Zobacz też ==