Protobułgarzy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linki (Ural); zmiany kosmetyczne
kapiszcze to liczba pojeduńcza
Linia 86:
Religię Protobułgarów cechował skrajny synkretyzm. Najstarsze i najbardziej rozpowszechnione były wierzenia totemistyczne, według których poszczególne rody i gatunki zwierząt pochodziły od wspólnego zwierzęcego przodka, którego uważano za opiekuna rodu i wyobrażano, jako [[Totem (religia)|totem]]. Wspólnymi dla różnych rodów protobułgarskich totemami były: wilk, pies, tygrys. W ścisłym związku z tymi wierzeniami pozostawał kult duchów (ongonów) wyobrażanych w postaci zwierząt lub ptaków<ref name="Giu30"/>.
 
Najwyższym bóstwem Protobułgarów był Tängra lub Tängri – bóg nieba i stwórca świata, uważany za twórcę i pana wszechświata. Protobułgarzy czcili też [[słońce]], [[księżyc]], [[gwiazda|gwiazdy]] i zwierzęta, a niektóre [[plemię|plemiona]] miały [[Idol (wyobrażenie)|idole]] ze złota, srebra i brązu. Głównym [[kapłan]]em był [[chan (władca)|chan]]. Budowali [[świątynia|świątynie]] – ''kapiszczekapiszcza'' i stawiali bogom posągi, tak zwane ''kumiry''. Czcili również kamienie. Wierzyli w [[życie pozagrobowe]]. Zmarłych [[pogrzeb|chowali]] w wielkich [[kurhan]]ach wraz z jedną z żon i sługami. Ich silne związki kulturowe z [[Iran]]em i [[Azja Środkowa|Azją Centralną]] miały przynieść wspaniały rozkwit monumentalnej [[architektura|architektury]] i [[rzeźba|rzeźby]] w założonym przez [[Asparuch]]a państwie bułgarskim<ref name="Was36"/>.
 
Z końca VII wieku ze stepów nadczarnomorskich pochodzą znaleziska świadczące o protobułgarskich zwyczajach pogrzebowych. Swoich zmarłych Protobułgarzy grzebali w ziemi, w zwyczajnych, prostokątnych jamach. Zabitego w czasie obrządku pogrzebowego konia umieszczali bezpośrednio w grobie. Wyposażenie grobów przedstawiało się skromnie, składało się nań trochę ubrań, broni i ceramiki. Szczątki ludzkie odkryte w grobach oprócz cech europoidalnch posiadają wyraźne cechy mongoloidalne. Pod wpływem kultury sarmacko-alańskiej stopniowo zanikać zaczął turecki obrządek palenia ciał zmarłych. Obserwuje się go w tym okresie głównie w gorbachgrobach bogato wyposażonych, świadczących o zamożności i wysokiej pozycji społecznej zmarłego<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko= Waklinow |imię=S. |autor link=Stanczo Waklinow |tytuł= Kultura starobułgarska |strony=42-43}}</ref>. Do gorbówgrobów takich należą nazwane od nazwy miejscowości, w pobliżu których zostały znalezione: skarb pereszczepiński, skarb ze wsi Głodosi i skarb ze wsi Wyzniesienka. Zarówno w Głodosi jak i Wyzniesience zwłoki zmarłego, po spaleniu, zostały złożone zgodnie ze starotureckim obrządkiem wprost do ziemi. Wraz ze zmarłym do ziemi złożono cenne przedmioty ze złota i srebra: monety, złote aplikacje i sprzączki do pasów, liczne złote i srebrne naczynia pochodzące z cesarstwa bizantyńskiego i sasanidzkiej Persji, jak również naczynia typowe dla ludów tureckich tej epoki. W Pereszczepinie wraz z wodzem pochowano jego konia w pełnej uprzęży, w Wyzniesience szczątki spalonych pancerzy i broni (siekier i szabel) wskazują, że oprócz wodza pochowano innych jeszcze zmarłych, być może wziętych do niewoli jeńców<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko= Waklinow |imię=S. |autor link=Stanczo Waklinow |tytuł= Kultura starobułgarska |strony=49-52}}</ref>.
 
{{Przypisy|2}}