Marcin V: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy
uźródłowienie
Linia 42:
 
== Biografia ==
===Wczesne życie===
Pochodził z italskiego rodu arystokratycznego. [[Urban VI|Papież Urban VI]] nadał mu tytuł [[Protonotariusz apostolski|protonotariusza]], a [[Innocenty VII]] mianował [[kardynał]]em-diakonem [[Kościół św. Jerzego na Velabrum|S. Giorgio in Velabro]]. W 1417 został obrany papieżem podczas [[konklawe]] na [[sobór w Konstancji|soborze w Konstancji]] po odsunięciu od rządów trzech papieży – [[antypapież Jan XXIII|Jana XXIII]] ([[antypapież]], nie mylić z [[Jan XXIII|papieżem Janem XXIII]] z XX w.), [[antypapież Benedykt XIII|Benedykta XIII]], [[Grzegorz XII|Grzegorza XII]]; tym samym zakończono trwającą od kilkudziesięciu lat schizmę. W wyborze papieża, który przyjął imię Marcina V (ze względu na elekcję dokonaną w dniu św. Marcina), brał udział arcybiskup gnieźnieński [[Mikołaj Trąba]]. Marcin V w krótkim czasie odebrał święcenia diakońskie, kapłańskie i biskupie.
Pochodził z italskiego rodu arystokratycznego [[Colonna (ród)|Colonnów]]<ref name="Wollpert" />. Studiował prawo w [[Perugia|Perugii]]<ref name="Kelly" />. [[Urban VI|Papież Urban VI]] nadał mu tytuł [[Protonotariusz apostolski|protonotariusza]], a [[Innocenty VII]] mianował [[kardynał]]em-diakonem [[Kościół św. Jerzego na Velabrum|S. Giorgio in Velabro]]<ref name="Kelly" />. Był współpracownikiem Grzegorza XII, ale w 1408 przeszedł na stronę [[antypapież Jan XXII|antypapieża Jana XXII]]<ref name="Kelly" />. Brał czynny udział na soborach w [[Piza|Pizie]] i w [[Sobór w Konstancji|Konstancji]]<ref name="Kelly" />, gdzie stał po stronie antypapieża Jana, do czasu jego ucieczki<ref name="Kelly" />.
 
===Wybór na papieża===
22 kwietnia 1418 Marcin V zakończył obrady soboru w Konstancji, nie uznając zasady wyższości soboru nad papieżem. Po opuszczeniu Konstancji przebywał w [[Mantua|Mantui]] i [[Florencja|Florencji]], do Rzymu przyjechał pod koniec września 1420. Dokonał rekonstrukcji [[Kuria Rzymska|Kurii Rzymskiej]], zatrudniając także dawnych urzędników obediencji [[Awinion|awiniońskiej]]. Pracował nad podniesieniem znaczenia papiestwa, zajmował się [[Żydzi|Żydami]], jawnie nawoływał do fizycznej eksterminacji [[Husytyzm|husytów]]<ref>[http://www.newadvent.org/cathen/07585a.htm Catholic Encyclopedia]</ref><ref>Louis Marie De Cormenin, The Public and Private History of the Popes of Rome (znane jako History of the Popes), Vol. II., pp. 116-7</ref>, czym zapoczątkował w 1420 roku [[Wojny husyckie]]. W 1427 wprowadził kult Imienia Jezus, przyjął na audiencji reformatora [[zakon Braci Mniejszych|franciszkańskiego]] [[Bernardyn ze Sieny|Bernardyna ze Sieny]].
Pochodził z italskiego rodu arystokratycznego. [[Urban VI|Papież Urban VI]] nadał mu tytuł [[Protonotariusz apostolski|protonotariusza]], a [[Innocenty VII]] mianował [[kardynał]]em-diakonem [[Kościół św. Jerzego na Velabrum|S. Giorgio in Velabro]]. W 1417 został obrany papieżem podczas [[konklawe 1417|konklawe w 1417]] na [[sobór w Konstancji|soborze w Konstancji]], po odsunięciu od rządów trzech papieży – [[antypapieżantypapieża Jan XXIII|Jana XXIII]] ([[antypapież]], nie mylić z [[Jan XXIII|papieżem Janem XXIII]] z XX w.), [[antypapież Benedykt XIII|antypapieża Benedykta XIII]], i [[Grzegorz XII|Grzegorza XII]]; tym samym zakończono trwającą od kilkudziesięciu lat [[wielka schizma zachodnia|wielką schizmę zachodnią]]<ref name="Kelly" />. W wyborze papieża, który przyjął imię Marcina V (ze względu na elekcję dokonaną w dniu św. Marcina), brał udział arcybiskup gnieźnieński [[Mikołaj Trąba]].<ref Marcinname="Wollpert" V/>. wWkrótce krótkimpotem czasienowy odebrałpapież święceniaustanowił diakońskieapba Trąbę, kapłańskiepierwszym i[[Prymasi Polski|prymasem Polski]]<ref name="Wollpert" biskupie/>.
 
===Pontyfikat===
22 kwietnia 1418 Marcin V zakończył obrady soboru w Konstancji, nie uznając zasady wyższości soboru nad papieżem. Po opuszczeniu Konstancji przebywał w [[Mantua|Mantui]] i [[Florencja|Florencji]], do Rzymu przyjechał pod koniec września 1420. Dokonał rekonstrukcji [[Kuria Rzymska|Kurii Rzymskiej]], zatrudniając także dawnych urzędników obediencji [[Awinion|awiniońskiej]]. Pracował nad podniesieniem znaczenia papiestwa, zajmował się [[Żydzi|Żydami]], jawnie nawoływał do fizycznej eksterminacji [[Husytyzm|husytów]]<ref name="CE">[{{cytuj stronę | url = http://www.newadvent.org/cathen/07585a.htm | tytuł = Hussites | opublikowany = Catholic Encyclopedia] | język = en | data dostępu = 2013-03-09}}</ref><ref name="Cormenin">Louis{{cytuj Marieksiążkę De| autor = [[Ludwik Cormenin,]] | tytuł = The Publicpublic and Privateprivate Historyhistory of the Popespopes of Rome (znane| jakowydawca History= ofM. theW. Popes),Dodd Vol.| II.,miejsce pp.= Filadelfia | data = 1847 | strony = 116-7117 | tom = II | url = http://archive.org/details/publicprivatehis02corm | lang = en}}</ref>, czym zapoczątkował w 1420 roku [[Wojny husyckie]]. W 1427 wprowadził kult Imienia Jezus, przyjął na audiencji reformatora [[zakon Braci Mniejszych|franciszkańskiego]] [[Bernardyn ze Sieny|Bernardyna ze Sieny]].
 
Zwalczał [[koncyliaryzm]] wśród kardynałów; 22 września 1423 zwołał sobór do [[Pawia (miasto)|Pawii]], przeniesiony następnie – ze względu na epidemię – do [[Siena|Sieny]]. Widząc żądania reform, docelowo osłabiających rolę papieża w Kościele, Marcin V rozwiązał sobór i zapowiedział zwołanie kolejnego na 1431 w [[Bazylea|Bazylei]]. 16 maja 1425 papież ogłosił konstytucję reformatorską o sposobie sprawowania władzy przez kurię i zasadach rezydowania biskupów.
Linia 51 ⟶ 56:
 
== Zwalczanie naśladowców Husa ==
Marcin V jest uważany za autora listu z 1429 do [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełły]], gdzie jest przeciwnikiem zasady równości i braterstwa chrześcijan<ref name="literatura.hg">Wg. ''The Papacy and the Civil Power'' (Nowy York, 1876), str. 253, cyt. wg David Hunt, ''Woman Rides the Beast'', str. 247; za: {{cytuj stronę | url = http://www.literatura.hg.pl/hus.htm | tytuł = ''Jan Hus''| data dostępu = 2012-10-22 | autor = www.literatura.hg.pl| opublikowany = Literatura Chrześcijanska| praca =Chrześcijańska | data = 2013-03-09 | język =pl}}</ref>:
 
{{CytatD|Wiedz, że interesy Stolicy Apostolskiej, a także twojej korony czynią obowiązkiem eksterminację Husytów. Pamiętaj, że ci bezbożni ludzie ośmielają się głosić zasadę równości; twierdzą, że wszyscy chrześcijanie są braćmi, i że Bóg nie dał ludziom uprzywilejowanym prawa władania narodami; utrzymują, że Chrystus przyszedł na świat aby znieść niewolnictwo; wzywają ludzi do wolności, to znaczy do unicestwienia królów i kapłanów.}}