Wikipedia

Jezioro Zegrzyńskie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
EmausBot (dyskusja | edycje)
Boty
725 956 edycji
Frees (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
18 850 edycji
przeredagowałem
Linia 13:
| Głębokość = maksymalna 11
| Funkcja = retencyjna, krajobrazowa, energetyczna, rekreacyjna.
| www =
| zdjęcie = Zalew Zegrzyński 01.JPG
| galeria_commons = Category:Zegrzyńskie Lake
Linia 19:
|wariant mapy = hydro
}}
'''Jezioro Zegrzyńskie'''<ref name="knmiof"/><ref name="ppk"/> (także - nazwy potocznie:pot. ''Zalew Zegrzyński''<ref name="zalew"/>, {{fakt|''Zbiornik Zegrzyński''}}, ''Zbiornik Dębe''<ref name="debe"/>) – [[zbiornik retencyjny]] na [[Narew|Narwi]], utworzony w [[1963]], położony w [[Kotlina Warszawska|Kotlinie Warszawskiej]], w [[powiat legionowski|powiecie legionowskim]].
 
Jezioro wykorzystywane jest jako akwen żeglugowy, energetyczny, rolniczy, rekreacyjny oraz do celów ochrony przeciwpowodziowej. Pełni również funkcję zbiornika wody pitnej. ▼
Powierzchnia zbiornika wynosi 3030 [[hektar|ha]], długość 41 km (na Narwi), szerokość do ok. 3,5 km, pojemność 94,3 mln m³. Natomiast wysokość zwierciadła wody [[n.p.m.]] wynosi 79 m<ref>''Wielka Encyklopedia PWN'', Warszawa 2005, t. 30, s. 324-325, ISBN 83-01-14365-7</ref>. Maksymalne spiętrzenie wynosi 7 metrów. Wpływ spiętrzenia kończy się ok. 27 km za [[Serock]]iem.▼
 
== Charakterystyka ==
Brzegi zbiornika:
▲Powierzchnia zbiornika wynosi 3030 [[hektar|ha]], długość 41 km (na Narwi), szerokość do ok. 3,5 km, pojemność 94,3 mln m³. NatomiastZwierciadło wysokośćwody zwierciadłaznajduje wodysię 79 m [[n.p.m.]] wynosi 79 m<ref>''Wielka Encyklopedia PWN'', Warszawa 2005, t. 30, s. 324-325, ISBN 83-01-14365-7</ref>. Maksymalne spiętrzenie wynosi 7 metrów. Wpływ spiętrzenia kończy się ok. 27 km za [[Serock]]iem.
* północny i zachodni - wysokie i strome;
* południowy - płaski, częściowo chroniony wałami.
 
Zbiornik powstał po przegrodzeniu [[Koryto rzeki|koryta]] [[Narew|Narwi]] zaporą w [[Dębe (powiat legionowski)|Dębem]]. Na zaporze została zbudowana elektrownia wodna dostarczająca 20 MW energii. Podczas budowy utworzono ok. 60 km wałów ochronnych co zmniejszyło możliwość powstawania powodzi w dolnym biegu Narwi i Bugu. Powstanie zbiornika przyczyniło się do nawodnienia ok. 8 tys. ha łąk i gorszych gruntów oraz uregulowania gospodarki wodnej na terenie ok. 13 tys. ha<ref>[http://www.magazynswiat.pl/zalew/index.php?id=historia ''Jezioro Zegrzyńskie'', www.magazynswiat.pl] [dostęp: 9 lutego 2009]</ref>. Zbiornik połączony jest z [[Wisła|Wisłą]], [[Narew|Narwią]] oraz [[Kanał Żerański|Kanałem Żerańskim]].
 
Zbiornik otoczony jest lasami sosnowymi, które występują między [[Dębe (powiat legionowski)|Dębem]] a [[Wieliszew]]em, Białobrzegami i [[Rynia (powiat legionowski)|Rynią]], a także w okolicach [[Jadwisin (powiat legionowski)|Jadwisina]] i [[Jachranka|Jachranki]]. Swoje siedliska mają tu ptaki takie jak m.in. rybitwy, mewy, łabędzie, perkozy i kaczki.
 
Przez Jezioro Zegrzyńskie przebiega most drogowy o długości 332 m i szerokości 13,5 m, (oddany do użytku w 2003 rroku.) któryJest jeston częścią [[Droga krajowa nr 61 (Polska)|drogi krajowej nr 61]]. Starszy most zbudowany w latach powojennych jeszcze przed spiętrzeniem zbiornika został rozebrany w 2003 r. gdyż był za wąski, a niska skrajnia pod mostem blokowała żeglugę wzdłuż jeziora<ref>[http://www.mostypolskie.pl/most/most-przez-zalew-zegrzynski-w-zegrzu,201,.html Mostypolskie.pl, Most przez Zalew Zegrzyński]</ref>. Równolegle do obecnego mostu z lustra jeziora wystają relikty mostu zbudowanego przed powstaniem zbiornika (ciekawostką jest widoczna różnica w wysokości skrajni).▼
▲Jezioro wykorzystywane jest jako akwen żeglugowy, energetyczny, rolniczy, rekreacyjny oraz do celów ochrony przeciwpowodziowej. Pełni również funkcję zbiornika wody pitnej.
 
▲Przez Jezioro Zegrzyńskie przebiega most drogowy o długości 332 m i szerokości 13,5 m (oddany do użytku w 2003 r.) który jest częścią [[Droga krajowa nr 61 (Polska)|drogi krajowej nr 61]]. Starszy most zbudowany w latach powojennych jeszcze przed spiętrzeniem zbiornika został rozebrany w 2003 r. gdyż był za wąski, a niska skrajnia pod mostem blokowała żeglugę wzdłuż jeziora<ref>[http://www.mostypolskie.pl/most/most-przez-zalew-zegrzynski-w-zegrzu,201,.html Mostypolskie.pl, Most przez Zalew Zegrzyński]</ref>. Równolegle do obecnego mostu z lustra jeziora wystają relikty mostu zbudowanego przed powstaniem zbiornika (ciekawostką jest widoczna różnica w wysokości skrajni).
 
== Nazwa ==
Nazwę ''Jezioro Zegrzyńskie'' wprowadzono urzędowo w 1963 roku<ref>Zarządzenie nr 119 Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 1962 r. ws. zmiany i ustalenia nazw niektórych miejscowości i obiektów fizjograficznych ({{Monitor Polski |rok=1963 |numer=3 |pozycja=6}})</ref>, pochodzi ona od leżącej na północ od jeziora wsi [[Zegrze]]. W 2007 roku nazwa ta została także potwierdzona przez [[Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych|Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych]]<ref name="knmiof">{{cytuj książkę |autor=Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych |autor link=Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych |inni=Izabella Krauze-Tomczyk, Jerzy Ostrowski (oprac. red) |tytuł=Hydronimy |tom=1 |część=2 |tytuł części=Wody stojące |url=http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/hydronimy2.pdf |rok=2006 |wydawca=Główny Urząd Geodezji i Kartografii |miejsce = Warszawa |isbn = 83-239-9607-5}}</ref>. Jednak poza nazwą urzędową często stosowana jest także nazwa ''Zalew Zegrzyński'' (m.in. w Bazie Danych Ogólnogeograficznych prowadzonej przez [[Główny Urząd Geodezji i Kartografii]]<ref name="zalew">http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/ – po wybraniu "Mapa topograficzna (BDO)" można zobaczyć opis jeziora jako "Zalew Zegrzyński", a także po wybraniu "Skany map topograficznych" dla map w małych skalach (poniżej 1:100.000)</ref>), a czasami także (przez hydrotechników) ''Zbiornik Dębe''<ref name="debe">M.in. nazwa ta jako wariantowa podawana jest na Mapie topograficznej Polski 1:50.000 w układzie "1992"</ref>. [[Gmina Nieporęt]] złożyła wniosek o zmianę oficjalnej nazwy zbiornika z ''Jezioro Zegrzyńskie'' na ''Zalew Zegrzyński''. Wniosek ten był omawiany na posiedzeniu [[Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych|Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych]] w czerwcu 2010 r. i zaopiniowany negatywnie – Komisja zadecydowała, że urzedową nazwą pozostanie ''Jezioro Zegrzyńskie''<ref name="ppk">{{cytuj pismo |nazwisko = Czerny|imię = Andrzej|autor link = |tytuł = Posiedzenia Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych w marcu i czerwcu 2010 roku|czasopismo = [[Polski Przegląd Kartograficzny]]|wolumin = 42 |wydanie = nr 3 |strony = 280-282|data = 2010|wydawca = [[Polskie Towarzystwo Geograficzne]] Oddział Kartograficzny|miejsce = Warszawa|issn = 0324-8321}}</ref>.
 
== Turystyka ==
Linia 43 ⟶ 40:
[[Plik:Zalew Zegrzyński 02.JPG|thumb|250px|Barka na plaży nad Jeziorem Zegrzyńskim w [[Nieporęt|Nieporęcie]]]]
[[Plik:POL Jezioro Zegrzynskie 2009 (4).jpg|thumb|250px|Jezioro Zegrzyńskie zimą]]
Jezioro jest miejscem rekreacji mieszkańców [[Warszawa|Warszawy]] i okolic w związku z licznymi ośrodkami [[sporty wodne|sportów wodnych]]. Swoją świetność przeżywało w latach 70. [[XX wiek]]u, gdy wokół powstało wiele ośrodków wypoczynkowych takich jak m.in. "Kolejarz" i "Energetyk". Na początku [[XXI wiek]]u zaniedbane ośrodki wykupywano i przebudowywano według wówczas panujących standardów i w konsekwencji jezioro stało się ponownie atrakcyjne. Ośrodki wypoczynkowe i sportów wodnych zlokalizowane są głównie w takich miejscowościach jak: ▼
 
* [[Zegrze]], ▼
▲Jezioro jest miejscem rekreacji mieszkańców [[Warszawa|Warszawy]] i okolic w związku z licznymi ośrodkami [[sporty wodne|sportów wodnych]]. Swoją świetność przeżywało w latach 70. [[XX wiek]]u, gdy wokół powstało wiele ośrodków wypoczynkowych takich jak m.in. "Kolejarz" i "Energetyk". Na początku [[XXI wiek]]u zaniedbane ośrodki wykupywano i przebudowywano według wówczas panujących standardów i w konsekwencji jezioro stało się ponownie atrakcyjne. Ośrodki wypoczynkowe i sportów wodnych zlokalizowane są głównie w takich miejscowościach jak:
▲* [[Zegrze]],
* [[Zegrze Południowe]],
* [[Serock]],
* [[Zegrzynek]], [[Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze|PTTK]]
* [[Jadwisin (powiat legionowski)|Jadwisin]] -– Klub Żeglarski Dolomit, Yacht Klub Jadwisin
* [[Jachranka]],
* [[Białobrzegi (powiat legionowski)|Białobrzegi]]
* [[Rynia (powiat legionowski)|Rynia]].
 
Linia 75 ⟶ 71:
W 2008 r. odbyły się takie regaty jak m.in.: Polish Match Tour, Regaty Delfi (Port Jachtowy [[Nieporęt]]), Regaty klasy Tango (Port Jachtowy Nieporęt GPW), Regaty Świętojańskie, Puchar Warszawy klasy Omega (YKP Nieporęt GPW) oraz Mistrzostwa Warszawy Jachtów Kabinowych (Port Jachtowy Nieporęt GPW){{Fakt|data=2009-06}}.
 
Oprócz żeglarstwa uprawiany jest również [[kitesurfing]], [[windsurfing]], [[kajakarstwo]], [[wioślarstwo]] i sporty motorowodne.
 
{{Przypisy}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Jezioro_Zegrzyńskie”