Stanisław Pareński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ilustracja, kat.
poprawa linków, drobne merytoryczne
Linia 2:
[[Plik:StanisławPareński.jpg|thumb|Płaskorzeźba z grobowca Pareńskich na [[Cmentarz Rakowicki|krakowskich Rakowicach]]]]
[[Plik:Willa Eliza.jpg|thumb|[[Willa Eliza w Tenczynku]] z końca XIX w., która należała do Pareńskiego, nazwana imieniem jego żony]]
'''Stanisław Pareński''' (ur. [[16 listopada]] [[1843]] w [[Kraków|Krakowie]], zm.[[17 czerwca]] [[1913]] pod [[Szczakowa|Szczakową]]) – lekarz, profesor [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]], społecznik i mecenas sztuki. Syn radcy sądowego Józefa Pareńskiego i Franciszki z domu Żychowicz.
 
Po ukończeniu w [[1862]] Gimnazjum Św. Anny podjął studia lekarskie na Uniwersytecie Jagiellońskim, przerwał je jednak po wybuchu [[powstanie styczniowe|powstania styczniowego]], w którym walczył pod komendą kapitana [[Anastazy Mossakowski|Anastazego Władysława Mossakowskiego]]. Po rozbiciu jego oddziału pod [[Jaworznik]]iem i upadku powstania podjął studia medyczne, kończąc je tytułem doktora wszech nauk lekarskich, który otrzymał [[28 lutego]] [[1868]].
Linia 12:
Opracował m.in. powszechnie stosowaną w Krakowie na pocz. XX wieku recepturę lekarstwa<ref>W ogóle, zgodnie z informacją w [[Polski Słownik Biograficzny|Polskim Słowniku Biograficznym]], ''był zwolennikiem przepisywania leków złożonych i twórcą wielu kunsztownych recept''</ref> przeciwko kaszlowi, zwaną "proszkami doktora Pareńskiego".
 
Żoną profesora była bywalczyni krakowskiej cyganerii, Eliza z domu Mühleisen ([[1857]]-[[1918]]). Córki doktora Pareńskiego, Zofia i Maria, pojawiły się jako postaci dramatu [[Stanisław Wyspiański|Wyspiańskiego]] "[[Wesele (dramat)|Wesele]]" jako Zosia i Maryna<ref>Zofia wyszła za mąż za [[Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusza Boya-Żeleńskiego]], a Maria za [[Jan Raczyński|Jana Raczyńskiego]], profesora pediatrii; drugim jej mężem był [[Jan Grek]] lekarz internista</ref>. Pareński miał jeszcze dwoje innych dzieci: syna Jana (zginął jako lotnik podczas [[Wojna polsko-ukraińska|wojny polsko-ukraińskiej]]) i najmłodszą córkę Elizę, późniejszą żonę poety [[Edward Leszczyński|Edwarda Leszczyńskiego]]. Eliza była kilkakrotnie portretowana przez Wyspiańskiego (najbardziej znany jest jej portret podwójny z [[1905]]) i innych artystów (np. [[Witold Wojtkiewicz|W. Wojtkiewicza]]); do portretów pozowały także pozostałe córki Pareńskiego. Posiadał ''[[Willa Eliza w Tenczynku|willę Eliza]]'' w [[Tenczynek|Tenczynku]] nazwaną imieniem swojej żony.
 
== Linki zewnętrzne ==