Labirynt: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
integracja z Labirynt (symbol) |
|||
Linia 6:
'''Labirynt''' ([[język grecki|gr]] {{grc|λαβύρινθος}} ''labýrinthos'') – budowla odznaczająca się bardzo zawiłym układem dużej liczby pomieszczeń i łączących je krętych ciągów korytarzy, co utrudniało niepowołanym osobom dostęp do usytuowanego zwykle centralnie, strzeżonego pomieszczenia (np. grobowca, skarbca)<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Szolginia| imię = Witold| tytuł = Architektura| wydawca = Sigma NOT| miejsce = Warszawa| data = | rok = 1992| strony = 85, 86| isbn = 83-85001-89-1}}</ref>.
== Zastosowanie ==
Używany jest czasami w matematyce i w logice. Słowo labirynt jest niegreckiego pochodzenia, uważa się, że pochodzi od przedgreckiego ([[Pelazgowie|pelazgijskiego]]) słowa ''labrys'', które oznaczało obusieczny [[topór]].
Linia 15 ⟶ 16:
Jeżeli wszystkie ściany labiryntu są ze sobą połączone, wystarczy cały czas trzymać się wyłącznie strony lewej lub wyłącznie strony prawej. Wtedy prędzej czy później wyjdzie się z labiryntu.
== Symbolika ==
Symbol labiryntu jest [[archetyp (psychologia)|archetypem]] znanym na całym świecie: od [[Azja|Azji]], przez [[Afryka|Afrykę]] i [[Europa|Europę]] aż po [[Ameryka Południowa|Amerykę Płd]]. Początki powstawania struktury znaczeniowej symbolu sięgają zamieszkiwania przez ludzi w jaskiniach i wiąże się z wynikającymi z tego tajemnicami, lękami, etc. Symbole labirynty jako ryty naskalne pojawiają się w jaskiniach w okolicach [[Pontevedra]] w [[Hiszpania|Hiszpanii]] (datowane na okres 900-500 p.n.e.) i w [[Val Camonica]] we [[Włochy|Włoszech]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Westwood|imię = Jennifer|tytuł = Tajemnice miejsc niezwykłych| inni = Roman Gołędowski (tłum.)| wydawca = Penta sp. z o.o.|wydanie = I| miejsce = Warszawa| rok = 1994| isbn = 83-85440-20-8| strony = 106}}</ref> (750-550 p.n.e.).
=== Znaczenie ===
Jego znaczenie jest tak samo skomplikowane jak sam wzór. [[Konotacja|Konotacje]] z istniejącymi [[Labirynt|labiryntami-budowlami]], mającymi często charakter obronny, lub utrudniający dostęp spowodowały powstanie symboliki ochronnej - wizerunek labiryntu umieszczano na greckich domach dla zmylenia złych duchów. Najczęściej utożsamiany jest jednak z rytuałem "przejścia" czy [[inicjacja|inicjacji]] - symbolicznym powrotem do łona matki, "śmiercią" i odrodzeniem. W tym sensie rozumiany być może jako symbol poszukiwania duchowego centrum, dążenia do samopoznania. Do celów rytualnej inicjacji symbol labiryntu wprowadzano do wczesnych świątyń. Umieszczany na posadzce wizerunek labiryntu był częstokroć miejscem [[Taniec rytualny|rytualnych tańców]], naśladujących trasę [[Słońce|Słońca]] na niebie. W symbolice [[Kościół katolicki|katolickiej]], umieszczany na posadzkach [[Średniowiecze|średniowiecznych]] kościołów labirynt symbolizował "drogi prowadzące do [[Jerozolima|Jerozolimy]]". Najbardziej znany labirynt tego typu znajduje się w [[Katedra w Chartres|katedrze Chartres]] we [[Francja|Francji]].
{{commons|Labyrinth}}
Linia 27 ⟶ 34:
* Wielka Encyklopedia PWN, tom 15, Warszawa 2003
* Encyklopedia Katolicka, tom 10, Lublin 2004
* J. Tressider, ''Słownik symboli'', RIM, Warszawa 2005
[[Kategoria:Obiekty budowlane]]
[[Kategoria:Symbole]]
{{link GA|fr}}
| |||