Cyprian (metropolita Moskwy): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne |
|||
Linia 44:
Cyprian pochodził z arystokratycznej rodziny [[Wielkie Tyrnowo|tyrnowskiej]] i był stryjem innego pisarza i duchownego bułgarskiego [[Grzegorz Cambłak|Grzegorza Cambłaka]]<ref name="Was113">{{Cytuj książkę |nazwisko= Wasilewski |imię=T. |autor link=Tadeusz Wasilewski |tytuł= Historia Bułgarii |strony=113 }}</ref><ref name="Lan116">{{Cytuj książkę |nazwisko= Lang |imię=D. M. |autor link=David M. Lang |tytuł= Bułgarzy |strony=116 }}</ref>. Był uczniem znakomitego pisarza i reformatora bułgarskiego [[Eutymiusz Tyrnowski|Eutymiusza Tyrnowskiego]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko= Lang |imię=D. M. |autor link=David M. Lang |tytuł= Bułgarzy |strony=116 }} Wedle T. Wasilewskiego w 1390 roku (Historia Bułgarii, s. 113)</ref>.
W 1375 został wyświęcony w Konstantynopolu na "metropolitę kijowskiego, ruskiego i litewskiego", mimo faktu, że w [[Moskwa|Moskwie]] działał metropolita [[Aleksy (metropolita kijowski)|Aleksy]], posługujący się tytułem ''metropolity kijowskiego i całej Rusi''. Patriarcha Filoteusz twierdził, że do kroku tego skłoniło go zaniedbywanie przez Aleksego ziem litewskich, wchodzących również w skład metropolii kijowskiej<ref name="gud25"/>.
Przed swoją śmiercią w 1378 Aleksy wskazał jednak jako następcę Michała (imię świeckie: Mitiaj), stąd po przybyciu do [[Moskwa|Moskwy]] w celu objęcia urzędu Cyprian został upokorzony publicznie, a następnie uwięziony i wypędzony<ref name="gud25"/>. Michał natomiast udał się do Konstantynopola, gdzie patriarcha Nil miał rozstrzygnąć o obsadzie katedry kijowskiej, zmarł jednak w drodze. W 1380 na "metropolitę kijowskiego i Wielkiej Rusi" wyświęcony został archimandryta [[Pimen (metropolita kijowski)|Pimen]], towarzyszący Michałowi w podróży. Cypriana ogłoszono duchownym nielojalnym wobec Patriarchatu Konstantynopolitańskiego. Jego tytuł zmieniono na "metropolitę Litwy i Małej Rusi", zapowiedziano również, że po jego śmierci metropolia kijowska ponownie zostanie zjednoczona, pod zarządem Pimena<ref name="gud25"/>.
Na przełomie r. 1380 i 1381 wielki książę moskiewski Dymitr zmienił jednak swój stosunek do Cypriana i w maju 1381 z honorami podjął go w swojej stolicy, przybyłego zaś jesienią Pimena uwięził. Cyprian ponownie stracił zarząd metropolii, gdy wbrew stanowisku Dymitra zdecydowanie sprzeciwił się zagrażającym Rusi Tatarom. Wielki książę początkowo przywrócił do łask Pimena, następnie zaś wyznaczył na metropolitę moskiewskiego, bez zgody Konstantynopola, biskupa suzdalskiego Dionizego. Zarządzał on administraturą do swojej śmierci w 1385. Cztery lata później zmarł zarówno wielki książę Dymitr, jak i metropolita Pimen, zaś Cyprian objął zarząd zjednoczonych metropolii kijowskiej i litewskiego, posługując się tytułem metropolity moskiewskiego<ref name="gud25"/>.▼
▲Na przełomie r. 1380 i 1381 wielki książę moskiewski Dymitr zmienił jednak swój stosunek do Cypriana i w maju 1381 z honorami podjął go w swojej stolicy, przybyłego zaś jesienią Pimena uwięził. Cyprian ponownie stracił zarząd metropolii, gdy wbrew stanowisku Dymitra zdecydowanie sprzeciwił się zagrażającym Rusi Tatarom. Wielki książę początkowo przywrócił do łask Pimena, następnie zaś wyznaczył na metropolitę moskiewskiego, bez zgody Konstantynopola, biskupa suzdalskiego Dionizego. Zarządzał on administraturą do swojej śmierci w 1385. Cztery lata później zmarł zarówno wielki książę Dymitr, jak i metropolita Pimen, zaś Cyprian objął zarząd zjednoczonych metropolii kijowskiej i
Urząd ten pełnił do 1406 roku. Jako głowa ruskiego Kościoła nakłaniał ruskie biblioteki klasztorne do kupowania rękopisów południowosłowiańskich, przez co uratował wiele cennych tekstów starobułgarskich. Idąc w ślady swego mistrza zreformował ruską ortografię. Pisał posługując się stylem Eutymiusza. Pozostawił liczne dzieła o treści religijnej. Rozpoczął zestawianie materiałów pierwszej kroniki moskiewskiej. Sporządził też indeks zakazanych ksiąg heretyckich<ref name="Lan116"/>.
| |||