Marszrutka: Różnice pomiędzy wersjami

'''Marszrutka''' (właściwie '''Marszrutnoje taksi''', [[język rosyjski|ros.]] ''Маршрутное такси'', w skrócie ''маршрутка'') - [[taksówka zbiorowa]], rodzaj miejskiego lub międzymiastowego transportu zbiorowego bardzo popularny w krajach byłego [[ZSRR|Związku Radzieckiego]]. Dosłowne tłumaczenie słowa "Marszrutnoje taksi" oznacza "taksówkę poruszającą się po ustalonej [[Droga marszu|marszrucie]] (trasie)". Faktycznie jest to [[mikrobus]] z kilkunastoma miejscami siedzącymi, który jeżdżąc po ustalonej trasie zatrzymuje się na każde żądanie pasażerów (wsiadających lub wysiadających)<ref name=raf977-6/>. W przeciwieństwie do normalnych taksówek, w których o cenie decyduje taksometr, w marszrutce cena biletu jest stała, niezależna od długości przejechanej trasy. Jednocześnie cena za przejazd jest niższa od zwykłych taksówek, ale nieco wyższa od masowego transportu zbiorowego (autobusów). Zależnie od miasta i od długości trasy jest to równowartość od 1 do 3 złotych.

Jako pierwsze marszrutki wprowadzono w [[Moskwa|Moskwie]] w [[19301938]] roku. Linie te obsługiwane były przez samochodyluksusowe limuzyny [[ZiS-101]] i głównie łączyły dworce i były przeznaczone dla ruchu turystycznego<ref name=raf977-4>''RAF-977DM...'', ss.4-5</ref>. W 1939 roku marszrutki kursowały także w mieście [[Niżny Nowogród|Gorki]]. Trasę pomiędzy KremlemPlacem Radzieckim (ob. Minina i Pożarskiego) w tym mieście a miejscowością SoromowoSormowo (dzisiaj lotnisko) można było przejechać za kwotę 3½ rubla, przy cenie 1 rubel za przejazd tej trasy autobusem lub 50 kopiejek tramwajem<ref name=raf977-14>''RAF-977DM...'', s.14</ref>.

W latach 60. XX wieku jakonastąpił rozwój systemu marszrutek, związany z wprowadzeniem większych samochodów<ref name=raf977-10>''RAF-977DM...'', ss.10-13</ref>. Jako marszrutki jeździły wówczas przede wszystkim minibusy [[RAF-977]] (popularnie zwany "Rafik")<!-- i małe busy [[PAZ]]-652 - do weryfikacji-->. Ich trasy były ustalane na poziomie władz miasta. Różnica w cenach pomiędzy innymi środkami transportu zmalała. Na przykład w [[Moskwa|Moskwie]] przejazd autobusem kosztował 5 kopiejek, a marszrutką 15 kopiejek, w [[Niżny Nowogród|Gorkim]] odpowiednio 6 i 10 kopiejek. Od połowy lat 70. stopniowo wyparły je mikrobusy [[RAF-2203]]<ref name=raf977-6/>.

Wraz z wprowadzeniem gospodarki rynkowej nastąpił boom prywatnego transportu marszrutkami w krajach byłego ZSRR. Podupadły i niewydolny państwowy transport miejski nie był w stanie obsłużyć zapotrzebowania obywateli<ref name=raf977-6/>. Do pracy przystosowano istniejące busy, takie jak [[Ikarus]], [[LAZ]], [[PAZ]], [[Rīgas Autobusu Fabrika|RAF]], [[KAwZ]]. Dopiero w późnych1996 latach 90.roku fabryka [[GAZ]] wprowadziła do swojej oferty samochody marki GAZ-322132 [[GAZ Gazela|Gazela]] specjalnie z myślą o tym rodzaju transportu<ref name=raf977-14/>. Samochody te okazały się hitem, tanie, łatwe w naprawie. Miały 12 miejsc siedzących i kosztowały około 8000 dolarów (co zwracało się po około roku pracy). Samochody bardzo łatwo było także przerobić na [[LPG|gaz]]. Wszystkie te atuty spowodowały, że bardzo wielu przedsiębiorczych obywateli zainwestowało w swój własny samochód rozpoczynając prywatny biznes.

Plik:Petrozavodsk traffic microbus.jpg| Żółty GAZ-3221 (zwanyGazela "Gazelą")w jakotypowym marszrutkafabrycznym żółtym kolorze dla marszrutek<ref name=raf977-14/> w mieście [[Pietrozawodsk]]