Bazylika: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (50) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q163687
m drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Salta-Capital-P3130055.JPG|thumb|250px|Bazylika w [[Salta (miasto)|Salcie]].]]
 
[[Plik:Bazylika Bydgoszcz 2012.jpg|thumb|250px|Neoklasycystyczna [[Bazylika św. Wincentego à Paulo w Bydgoszczy|Bazylika św. Wincentego à Paulo]] w [[Bydgoszcz]]y]][[Plik:Bazylika.svg|thumb|250px|[[Przekrój poprzeczny]] bazyliki]]
[[Plik:Basilicasanpedro.png|thumb|250px|Plan bazyliki]]
 
'''Bazylika''' – w architekturze typ [[chrześcijaństwo|chrześcijańskiej]] [[świątynia|świątyni]] [[nawa|wielonawowej]] (niezależnie od pełnionych funkcji kanonicznych) z [[nawa główna|nawą główną]] wyższą od [[nawa boczna|naw bocznych]], posiadającą okna ponad dachami naw bocznych (w odróżnieniu od [[kościół halowy|kościoła halowego]]). Kościół z nawą główną wyższą od naw bocznych, lecz bez okien to [[pseudobazylika]].
 
Nazwa wywodzi się od greckiego słowa ''βασιλικός'' oznaczającego królewski lub ''stoa basilike'' - stoa królewska.
 
Pierwotnie bazylika pełniła funkcję sali posiedzeń sądu i zebrań na rynku w [[Starożytna Grecja|starożytnych]] [[Ateny|Atenach]]. Urzędowali w niej [[archont]]owie. W Rzymie bazylika stała na rynku głównym ([[Forum (Rzym)|forum]]) i odgrywała rolę [[hala (budownictwo)|hali]] targowo-sądowej. Drogą naśladownictwa bazyliki rozpowszechniły się na całym terytorium [[Cesarstwo rzymskie|starożytnego Rzymu]]. Z czasem bazyliką zaczęto też nazywać największą, reprezentacyjną salę w willach rzymskiej arystokracji.
Linia 14 ⟶ 13:
* greckie z wejściem na jednym z krótszych boków oraz z apsydą położoną naprzeciwko wejścia.
 
Chrześcijanie, nie chcąc korzystać ze świątyń pogańskich ani budować budynków podobnych do nich, przyjęli za wzór swoich kościołów bazylikę grecką. System bazylikowy obowiązywał w całej [[architektura wczesnochrześcijańska|architekturze chrześcijańskiej]]. Już w IV wieku wprowadzono drewnianą pochyłą [[więźba dachowaWięźba|więźbę dachową]] otwartą lub oddzieloną drewnianym [[strop (budownictwo)|stropem]].
Innymi charakterystycznymi cechami chrześcijańskiego systemu bazylikowego są:
* zasadniczo budynek ma układ podłużny, podzielony jest na część centralną ([[nawa główna]]), oraz nawy boczne, po jednej, dwie lub nawet trzy z każdej strony
* nawy posiadają oddzielne dachy do przykrycia części centralnej oraz naw bocznych.