Zenon Klemensiewicz: Różnice pomiędzy wersjami

▲Był synem Ignacego (urzędnika) i Kamili z Rożanowiczów. W latach [[1901]]-[[1909]] uczęszczał do gimnazjum w [[Nowy Sącz|Nowym Sączu]], następnie (do [[1914]]) studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim językoznawstwo i historię literatury, m.in. u [[Ignacy Chrzanowski|Ignacego Chrzanowskiego]], [[Józef Kallenbach|Józefa Kallenbacha]], [[Jan Łoś|Jana Łosia]], [[Jan Michał Rozwadowski|Jana Michała Rozwadowskiego]]; w późniejszym czasie uzupełniał studia na uniwersytetach we [[Fryburg Bryzgowijski|Fryburgu]] i [[Paryż]]u ([[1926]]-[[1927]]). W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] służył w armii austriackiej na frontach rosyjskim i włoskim; [[1918]]-[[1921]] był oficerem [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]]. W [[1919]] rozpoczął pracę jako profesor języka polskiego w [[II LO Kraków|Gimnazjum im. Sobieskiego]] w [[Kraków|Krakowie]] (do [[1939]]). Od [[1923]] współpracował z Uniwersytetem Jagielońskim, prowadząc wykłady z dydaktyki języka polskiego; na podstawie pracy ''Orzecznik przy formach osobowych słowa "być"'' doktoryzował się na tej uczelni w [[1925]]. Analogiczne wykłady prowadził również w Państwowym Pedagogium w Krakowie ([[1928]]-[[1931]]) i Instytucie Pedagogicznym w [[Katowice|Katowicach]] (1928-[[1932]]). W [[1930]] uzyskał na UJ habilitację z języka polskiego (po przedstawieniu rozprawy ''Liczebnik główny w polszczyźnie literackiej. Historia formy i składni''), a w [[1933]] habilitację z dydaktyki języka polskiego. W [[1939]] został najpierw profesorem tytularnym, a wkrótce profesorem zwyczajnym UJ (w Katedrze Języka Polskiego). Jako oficer rezerwy brał udział w [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], później uczestniczył w [[Tajne komplety|tajnym nauczaniu]] uniwersyteckim. W [[1945]] powrócił do pracy na UJ, w latach [[1947]]-[[1952]] kierował Katedrą Języka Polskiego, w roku akademickim 1947/1948 był dziekanem Wydziału Humanistycznego; przeszedł na emeryturę w [[1961]]. Był związany także z innymi jednostkami naukowymi - Pracownią Słownika Polskiego XVI Wieku Instytutu Badań Literackich PAN (1953-1961), Pracownią Słownika Staropolskiego PAN (1956-1958 kierownik), Zakładem Językoznawstwa PAN w Krakowie ([[1958]]-[[1961]] kierownik, 1958-[[1960]] kierownik Pracowni Historii Języka Polskiego, 1960-1961 kierownik Pracowni Składni Historycznej), Ośrodkiem Badań Prasoznawczych w Krakowie (od 1961 kierownik Pracowni Językoznawczej, od [[1965]] przewodniczący Rady Naukowej). W latach 1945-1948 przewodniczył Sekcji Szkół Wyższych i Instytutów Naukowych [[Związek Nauczycielstwa Polskiego|Związku Nauczycielstwa Polskiego]].

▲W [[1946]] został powołany na członka-korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności. Od [[1954]] był członkiem-korespondentem, a od [[1961]] członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, w latach [[1965]]-[[1968]] zasiadał w Prezydium PAN, był członkiem władz Oddziału PAN w Krakowie ([[1957]]-[[1965]] wiceprzewodniczący, od 1965 przewodniczący) oraz wiceprzewodniczącym Komitetu Językoznawstwa PAN (od 1961). Należał ponadto m.in. do Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego ([[1923]]-[[1949]] sekretarz, od [[1959]] prezes) i Polskiego Towarzystwa Językoznawczego ([[1925]] członek-założyciel, 1938-1949 sekretarz, 1950-1956 prezes); był wiceprezesem Związku Nauczycielstwa Polskiego. Wspólnie z [[Julian Aleksandrowicz|Julianem Aleksandrowiczem]], [[Walery Goetel|Walerym Goetlem]], [[Roman Ingarden|Romanem Ingardenem]] i [[Antoni Kępiński|Antonim Kępińskim]] zakładał pod koniec [[lata 50. XX wieku|lat 50.]] Krakowskie Towarzystwo Higieny Psychicznej. Został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]], bułgarskim Orderem Św. Cyryla i Metodego, tytułem Zasłużonego Nauczyciela PRL. Zginął w [[Katastrofa lotnicza na Policy w 1969|katastrofie lotniczej pod Zawoją]].

▲Jego zainteresowania naukowe obejmowały [[gramatyka|gramatykę]] historyczną, gramatykę [[język polski|języka polskiego]], dydaktykę języka polskiego. W 3-tomowej publikacji ''Historia języka polskiego'' (1961-1972) przedstawił szerokie opracowanie dziejów języka polskiego od czasów prasłowiańskich do 1939 roku. Prowadził badania porównawcze nad językiem poetyckim polskiego [[romantyzm]]u, [[Młoda Polska|modernizmu]], [[pozytywizm]]u i [[Literatura polska - okres międzywojenny|dwudziestolecia międzywojennego]]. Dokonał nowego ujęcia wszystkich typów związków [[składnia|składniowych]] w języku polskim (''Składnia opisowa współczesnej polszczyzny kulturalnej'', 1937). Opracował wiele podręczników dla szkół powszechnych i średnich, współpracował z redakcjami "Języka Polskiego", ''Słownika staropolskiego'', ''Słownika języka A. Mickiewicza''. Jako gimnazjalista, członek kółka literacko-artystycznego, przełożył na [[esperanto]] jedną z nowel [[Henryk Sienkiewicz|Sienkiewicza]] (1908). W [[lata 30. XX wieku|latach 30.]] był członkiem Komitetu Ortograficznego, zajmującego się reformą pisowni polskiej. Krótko przed śmiercią zainicjował telewizyjny cykl audycji poświęconych językowi polskiemu. Do grona jego uczniów należeli m.in. [[Walery Pisarek|Walery]] i [[Krystyna Pisarkowa|Krystyna]] Pisarkowie.