Józef Korczak: Różnice pomiędzy wersjami

'''Józef Korczak''' [[pseudonim|ps.]] ''Piotr'' (ur. [[9 stycznia]] [[1891]] w [[Dąbrówka (powiat janowski)|Dąbrówce]], zm. [[18 października]] [[1920]] w [[Wilno|Wilnie]]) – [[porucznik]] [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]], poeta.

W roku [[1910]] wstąpił do wpływowej w tym czasie Organizacji Młodzieży Narodowej, a w [[1913]] do [[Związek Strzelecki "Strzelec"|Związku Strzeleckiego]]. W momencie wybuchu wojny był uczniem klasy maturalnej gimnazjum im. Staszica w [[Lublin]]ie. W nieznanych okolicznościach przejściowo został aresztowany 2 grudnia 1912 r. i więziony w [[Lublin]]ie do początku 1913 r.

Tuż przed przystąpieniem do egzaminu maturalnego, w listopadzie [[1914]] zaproponowano mu wstąpienie do tworzonego detaszowego oddziału [[I Brygada Legionów Polskich|I Brygady Legionów Polskich]], który rozpoczynał akcje dywersyjne i terrorystyczne na tyłach armii rosyjskiej, występując pod nazwą [[Oddział Lotny Wojsk Polskich|Lotnego Oddziału Wojsk Polskich]]. Komendantem oddziału został [[Jan Bielawski]] "Mikita", jego zastępcą [[Józef Kobiałko]] "Walek". Pierwszymi członkami oddziału oprócz najmłodszego Korczak byli: [[Kazimierz Bagiński]] "Florek", [[Stanisław Jarecki]] "Jarosław", [[Tadeusz Szturm de Sztrem]] "Mały", [[Tadeusz Herfurt]] "Armak", a nieco później [[Adam Landy]] "Niedzielski" – wszyscy członkowie [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS]].

Już po pierwszych akcjach (8 grudnia 1914 w [[Bełżyce|Bełżycach]] – konfiskata na poczcie i urzędzie gminy ponad 2 tysięcy rubli i zniszczenie list poborowych, koniec grudnia pod [[Tłuszcz (powiat wołomiński)|Tłuszczem]] – wysadzenie torów kolejowych, luty [[1915]] w [[Łęczna|Łęcznej]]) Korczak stał się niebawem jednym z najczynniejszych jego żołnierzy, ujawniając odwagę osobistą i determinację. Zyskał tak duży autorytet, że na akcję przeprowadzoną w maju [[1915]] roku w fortach Brześcia pod jego dowództwem poszli m.in. [[Tadeusz Józef Żuliński|Tadeusz Żuliński]] "Roman" (komendant naczelny POW) i [[Józef Kobiałko]] (komendant Centralnego Oddziału Lotnego POW). W wielu akcjach brał także udział młodszy brat Józefa [[Stanisław Korczak]].

Po rozwiązaniu oddziału Korczak objął w kwietniu [[1915]] r. okręg siedlecki [[Polska Organizacja Wojskowa|Polskiej Organizacji Wojskowej (POW)]], w którym po wycofaniu się armii rosyjskiej zmobilizował dwa plutony podkomendnych i wraz z nimi zameldował się w dowództwie walczącej na froncie [[I Brygada Legionów Polskich|I Brygady]]. Po jesiennej kampanii wołyńskiej, którą odbył w szeregach VI Baonu, [[1 Pułk Piechoty Legionów]], na skutek choroby (zapalenia płuc), przebywał w szpitalu. Po powrocie w 1916 r. do baonu został skierowany do służby w okręgu płockim POW, gdzie pełnił obowiązki komendanta okręgu, a potem został zastępcą komendanta okręgu.

W pogotowiu Korczak, od stycznia 1918 r.pełnił funkcje szefa sztabu, a faktycznie dowódcy Pogotowia. Działał jako organizator i kierownik ważniejszych akcji bojowych w latach 1917-1918 m.in. dowodził akcją [[Ekspropriacja|ekspropriacyjną]] pod [[Radzymin]]em w 1917 r., gdzie zdobyto 100 tys.marek., w lutym 1918 r. w celu ułatwienia zorganizowania strajku powszechnego w Warszawie, dokonał wysadzenia transformatora na [[Wola (Warszawa)|Woli w Warszawie]] unieruchamiając komunikacje tramwajową w mieście, zaś latem i jesienią 1918 kierował przygotowaniami do zamachu dr Ericha Schultze, naczelnika niemieckiej policji politycznej w Warszawie (osobiście uczestniczył w jednym nieudanym zamachu we wrześniu 1918 r.). Jak wspominał w 1938 r. [[Tadeusz Szturm de Sztrem]]:{{cytat|Nie czas dziś jeszcze na ocenę roli, jaką była udziałem poszczególnych członków Pogotowia w poszczególnych w przełomowych latach 1917-1918. Gdy jednak w przyszłości sięgnie historyk do dziejów tej organizacji napotka wśród imion twórców i kierowników Pogotowia przede wszystkim imię Józefa Korczaka - "Piotra", który był żywym świadectwem tego, że w nowym pokoleniu rewolucjonistów odrodziły się chlubne tradycje bohaterskiej Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej z czasów rewolucji 1905-7. Bo właśnie Józef Korczak przykładem osobistym, swoją wielką prostotą, swoim spokojem w obliczu niebezpieczeństwa pociągał za sobą młodszych towarzyszy, by tam gdzie trzeba gotowi byli oddać swe życie za sprawę<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Szturm de Sztrem |imię=Tadeusz |autor link=Tadeusz Szturm de Sztrem |tytuł=Józef Korczak - "Piotr" |wydawca="Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce nr 4(16) |miejsce=Warszawa |rok=1938 |strony=231}}</ref>}}

13 listopada 1918 r. w trakcie demonstracji [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS]] na rzecz wsparcia rządu [[Ignacy Daszyński|Ignacego Daszyńskiego]], obok: [[Mieczysław Mańkowski|Mieczysława Mańkowskiego]], [[Antoni Purtal|Antoniego Purtala]], Karola Andersa, Haliny Chełmickiej, [[Zygmunt Zaremba|Zygmunta Zaremby]] i [[Tadeusz Szturm de Sztrem|Tadeusza Szturm de Sztrema]] znalazł się w delegacji, która za zgodą [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] zawiesiła czerwony sztandar [[Pogotowie Bojowe PPS|Pogotowia Bojowego PPS]] na wieży [[Zamek Królewski w Warszawie|Zamku Królewskiego w Warszawie]]<ref>Artur Leinwand, Tadeusz Szturm de Sztrem, PWN Warszawa 1987, s. 40</ref>

W listopadzie [[1918]] r. został członkiem [[Milicja Ludowa PPS|Milicji Ludowej PPS]] i mianowany komendantem głównym. Po upaństwowieniu Milicji PPS w grudniu [[1918]]&nbsp;r. wstąpił do Wojska Polskiego. Skierowano go na stanowisko głównego inspektora Komendy Głównej [[Milicja Ludowa|Milicji Ludowej]] w stopniu [[podporucznik]]a. Po likwidacji [[Milicja Ludowa|Milicji]] w lipcu [[1919]] r.przeszedł do Biura Prasowego [[Ministerstwo Spraw Wojskowych|Ministerstwa Spraw Wojskowych]]. W tym czasie zdał maturę, podjął studia w [[Wolna Wszechnica Polska|Wolnej Wszechnicy Polskiej]], oraz podjął działalność literacką. Był w tym czasie pełnił również funkcję członka Wydziału Wojskowego [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS]].

W połowie [[1920]] r. zgłosił się do frontowej służby w 201 pułku piechoty, w którym objął dowództwo plutonu. Wraz z pułkiem brał udział w zajęciu przez oddział generała [[Lucjan Żeligowski|Lucjana Żeligowskiego]] [[Wilno|Wilna]], a potem jako dowódca kompanii, w walkach na froncie litewsko-polskim. Dnia [[18 października]] [[1920]] r. poległ pod Michniszkami w pobliżu [[Troki|Nowych Trok]] w ziemi wileńskiej. Był odznaczony pośmiertnie [[Order Virtuti Militari|Orderem Virtuti Militari V kl.]] i 19 grudnia 1930 r. [[Krzyż i Medal Niepodległości|Krzyżem Niepodległości z Mieczami]]<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WMP19303000423 Monitor Polski z 1930 r. Nr 300, poz. 423]</ref>. Ciało Józefa Korczaka zostało przetransportowane do Warszawy i złożone najpierw na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu wojskowym na Powązkach]], a 29 października [[1920]] roku przeniesione na [[Cmentarz Powązkowski|Cmentarz cywilny na Powązkach]].