Wróg ludu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kanook (dyskusja | edycje)
rozszerzenie hasła, linki, przypis
Ziel (dyskusja | edycje)
→‎Rewolucja francuska: zmieniam cytat na taki gdzie St Just rzeczywiscie uzywa tego wyrazenia.
Linia 7:
W nowożytnej Europie termin wróg ludu zaczął być stosowany w okresie [[Wielka Rewolucja Francuska|Wielkiej Rewolucji Francuskiej]], początkowo wobec jej przeciwników (arystokratom krwii, osobom duchownym, itd.) później zaś wobec każdego, kto występował przeciw rewolucyjnej władzy. Pozwalał on na wyjęcie spod prawa osób tak określonych. Uzasadniał również represje pozasądowe (np.rozstrzeliwanie wrogów ludu w [[Wandea (departament)|Wandei]], która pozostała wierna królowi).
 
Określenia wróg ludu użył [[Louis de Saint-Just]] w swej mowie oskarżycielskiej{{r|Just}} w procesie rewolucyjnym króla [[Ludwik XVI|Ludwika XVI]], zakończonym jego zgilotynowaniem 21 stycznia 1793 r. Jako że nie było podstaw sądzenia króla według zwykłych praw, powinien on być uznany za wroga ludu. Wrogom nie przysługują bowiem prawa obywatelskie i można ich skazywać na śmierć tak samo, jak na wojnie rozstrzeliwuje się wrogów. Wedle słów Saint-Justa:
 
<blockquote>
<small>"To wy zdecydujecie, czy Ludwik jest wrogiem Ludu francuskiego, czy jest kimś obcym: jeśli wasza większość zdecyduje się na uniewinnienie, wtedy sąd ten będzie musiał być usankcjonowany przez Lud; bowiem tak jak jeden obywatel nie może być zmuszony aktem suwerena do wybaczenia królowi, tym bardziej akt sądowy nie będzie koniecznością gdy chodzi o suwerena."<ref>Louis François Jauffret, [http://books.google.fr/books?id=iFcVAAAAQAAJ ''Histoire impartiale du procès de Louis XVI, ci-devant roi des Français, ou, Recueil complet et authentique de tous les rapports faits à la Convention nationale concernant le procès ci-devant roi''], Chez C.F. Perlet, 1792, s. 157. </ref></blockquote></small>
<small>"król winien być sądzony jako wróg; że chodzi nam nie tyle o to, by go sądzić, ile o to, by go zwalczyć. [...] Ci, którzy przywiązują wagę do sprawiedliwego ukarania króla, Republiki nigdy nie zbudują. Wielką przeszkodą dla wolności jest subtelność naszych umysłów i przeczulenie charakterów."</blockquote></small>
 
Wróg ludu stało się pojęciem prawnym na gruncie ustawy [[Konwent Narodowy|Konwent]]u z 10 czerwca 1794 r. (tzw. [[Prawo prairiala|Prawo 22 prairiala]]). Ustawa stwierdzała, że [[Trybunał Rewolucyjny]] został powołany by karać wrogów ludu i wyliczała poszczególne ich kategorie. Do wrogów ludu zostali zaliczeni zwolennicy przywrócenia monarchii a także ci, którzy: