Hipostaza: Różnice pomiędzy wersjami

'''Hipostaza''' – termin wywodzący się od greckiego ''hypóstasis'' (ὑπόστᾰσις) – ''to, co pod spodem, podstawa''. W filozofii [[Plotyn]]a jest to [[byt]] [[emanacja|wyemanowany]] z [[Absolut]]u. Filozofia chrześcijańska przejęła ten termin, oznacza ona tutaj każdą z trzech Osób [[Trójca Święta|Trójcy Świętej]] pojmowaną jako różny od pozostałych [[Podmiot (filozofia)|podmiot]].

 

W rozumieniu katolickim (w sensie tego słowa używanym przed [[Wielka schizma wschodnia|wielką schizmą]] z 1054 r.), a także w większej mierze protestanckim, Trójca jest jednym Bogiem, jedną istotą. Ontycznie, a więc jako "byt", substancja, Trójca jest jednością, jednym Bogiem, nie ma trzech substancji, trzech bogów. Ojciec i Syn i Duch Święty są "współistotni" – (grec. homoousioi), gdzie ousia to substancja, byt, istota (por. [[nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary]]). Są natomiast oddzielnymi hipostazami, czyli [[Podmiot (filozofia)|podmiotami]], [[osoba]]mi. Ta prawda wykracza poza ziemskie prawa logiki. Jak stwierdził prawosławny teolog Paul Evdokimov za P. Florenskim: ''prawda o współistotności [Osób Trójcy] odsłania np. śmiercionośny bezruch prawa tożsamości: «A» jest «A», «A» nie jest «nie-A»''<ref name="nazwa_1">Por. ''Kobieta i zbawienie świata'', Poznań 1991, W drodze, s. 19 </ref>.

 

Pojęcie to zbliżone jest do pojęcia osoby ''prosopon'', które jednak jest unikane w [[teologia|teologii]], gdyż pierwotnie oznaczało maskę i wydawało się opierać na pozorach i czymś fikcyjnym<ref>J. N. D. Kelly, ''Początki doktryny chrześcijańskiej'', Warszawa 1988, s. 94.</ref>.

 

 

Termin ten prowadzi także do zrozumienia tajemnicy Trójcy Świętej, pozwalając na odróżnienie jedynej substancji (natury) Boga od trzech hipostaz (osób): Ojca, Syna i Ducha Świętego.

 

Hipostaza ma też w [[filozofia|filozofii]] znaczenie ogólne – oznacza pojęcie [[Abstrakcja (filozofia)|abstrakcyjne]] lub ogólne uznane za konkretny byt jednostkowy (na przykład idealna [[prosta]] w matematyce, która miałaby istnieć w naszym świecie), oraz potoczne – jest to wszelki przedmiot fikcyjny uznany za istniejący (na przykład czarodziejska różdżka).