Lechi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m linki zewnętrzne
drobne redakcyjne, wikizacja, WP:SK
Linia 1:
[[Plik:Logo of the Lehi movement.svg|thumb|240px|Logo ''Lehi'']]
'''Lohamei Herut Israel''' (hebr. ''Bojownicy o Wolność Izraela'', לוחמי חירות ישראל) w skrócie ''Lehi'' (לח”י) – radykalna, kontrowersyjna zbrojna organizacja [[syjonizm|syjonistyczna]] działająca w latach [[1940]]-[[1948]] w [[Palestyna|Palestynie]], stosująca w swojej działalności metody [[terror]]ystyczne.
 
Niektórzy członkowie Lehi w latach [[1938]]-[[1939]] przeszli szkolenie militarne prowadzone przez instruktorów [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]], w [[Zofiówka (powiat łucki)|Zofiówce]] na [[Wołyń|Wołyniu]], [[Podębin]]ie pod [[Łódź|Łodzią]] i w lasach nieopodal [[Andrychów|Andrychowa]]. Jak wspomina jeden z uczniów, „Polacy potraktowali kurs terroryzmu jako dyscyplinę naukową, poznaliśmy matematyczne formuły na demolowanie konstrukcji z cementu, żelaza, drewna, cegieł i ziemi”. W tym samym czasie potajemnie otrzymali pomoc od władz Polski, w postaci ponad 20 tysięcy sztuk broni<ref name=JakPolacyStworzyliIzrael>{{cytuj stronę|url=http://www.focus.pl/historia/artykuly/zobacz/publikacje/jak-polacy-stworzyli-izrael/|tytuł=Jak Polacy stworzyli Izrael|autor=Jakub Mielnik|data=5 maja 2008}} Focus.pl Historia.</ref>.
 
Gdy we wrześniu 1939 roku (wybuch [[II wojna światowa|II wojny światowej]]) [[Irgun Cwai Leumi|Ecel]] ogłosił zawieszenie wszelkich działań przeciwko Brytyjczykom, jeden z jej radykalnych działaczy, [[Abraham Stern (Lehi)|Abraham Stern]] nie zgodził się na zawieszenie broni i uznał [[Wielka Brytania|Wielką Brytanię]] za największego przeciwnika (z powodu ogłoszenia [[Biała Księga|Białej Księgi]] wstrzymującej imigrację Żydów do Palestyny). Abraham Stern założył własną organizację – Lehi (''Lahomei Herut Israel'').
 
Brytyjskie władze określały grupę mianem ''Stern Gang'' (Banda Sterna). Organizacja liczyła około 6 tys. ludzi.
W [[1940]] doszło do kontaktu między grupą Sterna reprezentowaną przez Naftali Lubenchika,a ambasadorem niemieckim w [[Bejrut|Bejrucie]] Wernerem von Hentig. Lehi oferowało III Rzeszy współpracę w antybrytyjskich akcjach na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]], w zamian żądano zgody na utworzenie państwa żydowskiego w Palestynie i transport Żydów europejskich do Palestyny. Rozmowy kontynuowano do stycznia [[1941]], gdy Abraham Stern napisał list adresowany do [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]], który pozostał bez odpowiedzi. W tym czasie naziści nie byli zainteresowani żadną współpracą z Żydami, a ich sojusznikiem w Palestynie stał się wielki mufti Jerozolimy [[Mohammad Amin al-Husajni]].
 
W lutym [[1942]] roku Abraham Stern został zastrzelony w niejasnych okolicznościach (prawdopodobnie przez Brytyjczyków) w [[Tel Awiw-Jafa|Tel Awiwie]], a jej przywódcą został [[Icchak Szamir|Icchak Isernicki]] (pseudonim „Szamir”), w przyszłości premier Izraela.
 
6 listopada [[1944]] roku dwóch członków Lehi zamordowało w [[Egipt|Egipcie]] brytyjskiego ministra [[Walter Guinness, 1. baron Moyne|lorda Moyne]]. Była to zemsta za uniemożliwienie żydowskim uciekinierom z [[Europa|Europy]] schronienia się w [[Palestyna|Palestynie]]. Moyne na prośbę o pomoc węgierskim Żydom odpowiedział: „''co ja mogę zrobić z milionem Żydów?''” Zabójstwa dokonali Eliyahu Hakim i Eliyahu Bet-Zuri.
 
Większe akcje Lehi:
* 22 lipca [[1946]] – zamach terrorystyczny na Hotel Króla Dawida (Hotel King David), w którym mieściło się dowództwo brytyjskich wojsk w Palestynie. Pomimo telefonicznych ostrzeżeń hotelu nie ewakuowano. Zginęło 91 osób, 45 zostało rannych. Wielu Żydów potępiło ten zamach (między innymi: [[Chaim Weizmann]] i [[Dawid Ben Gurion]]).
* 31 marca [[1947]] – uszkodzenie brytyjskiej rafinerii ropy naftowej w [[Hajfa|Hajfie]].
* 9 kwietnia [[1948]] – [[Irgun Cwai Leumi|Irgun]] i Lehi przeprowadziły masakrę w arabskiej wiosce [[masakra w Deir Jassin|Deir Jassin]]. Zginęły 254 osoby.
* 28 kwietnia [[1948]] – operacja ''„Hamaz”''. Ofensywa na wschód od [[Stara Jafa (osiedle Tel Awiwu)|Jaffy]].
 
8 maja [[1948]] rząd nowo powstałego państwa [[Izrael]] wydał rozkaz powołujący do życia izraelską armię – [[Siły Obronne Izraela]] (''Cewa Hagana LeIsrael'', w skrócie ''Cahal''), do których miały przystąpić wszystkie żydowskie grupy zbrojne walczące w [[Palestyna|Palestynie]].
 
17 września [[1948]] roku Lehi zamordowało wysłannika ONZ i Czerwonego Krzyża, szwedzkiego polityka [[Folke Bernadotte]], który był głównym mediatorem w konflikcie arabsko-żydowskim. Niektórzy z radykałów Lehi uznawali go za kolaboranta narodowych socjalistów. Jednak morderstwo wstrząsnęło opinią publiczną na świecie i wśród samych Żydów, ponieważ Bernardotte w ramach akcji ''[[białe autobusy]]'' uratował Żydów z [[Holocaust]]u, jak okazało się niejako przy okazji lub wręcz przypadkowo. NieTo było ich zresztą 6.500, jak dotąd sądzono, lecz ok. 1.500 - z czego 1.000 polskich Żydówek i 450 Żydów skandynawskichmorderstwo spowodowało aresztowanie przywódców Lehi przez rząd izraelski i delegalizację tej skrajnie radykalnej organizacji.
 
Pojedyncze odrębne oddziały Lehi walczyły później jeszcze tylko w okolicach [[Jerozolima|Jerozolimy]]. Jej członkowie następnie ochotniczo wstąpili do izraelskiej armii.
===Przypisy===
<references/>
 
== Zobacz też ==
* [[Irgun Cwai Leumi|Irgun]], [[Hagana]]
 
==={{Przypisy===}}
 
[[Kategoria:Żydowskie organizacje terrorystyczne]]