Wojskowe sądy rejonowe (PRL): Różnice pomiędzy wersjami

'''Wojskowe Sądy Rejonowe (WSR)''' -– sądy utworzone na podstawie Dekretu [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|PKWN]] z [[23 września]] [[1944]] r. oraz rozkazu organizacyjnego nr 023/org Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego i Ministra Obrony Narodowej [[Marszałek (stopień wojskowy)|marsz.]] [[Michał Rola-Żymierski|Michała Żymierskiego]] z 20 stycznia 1946 r. (podpisali go też zastępca naczelnego dowódcy gen. [[Marian Spychalski]] oraz szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. [[Władysław Korczyc]]).

Powołano 14 rejonowych prokuratur i sądów wojskowych w: [[Białystok|Białymstoku]], [[Bydgoszcz|Bydgoszczy]], [[Gdańsk|Gdańsku]], [[Katowice|Katowicach]], [[Kielce|Kielcach]] (początkowo z siedzibą w [[Radom|Radomiu]]), [[Kraków|Krakowie]], [[Koszalin|Koszalinie]] (z siedzibą w [[Szczecin|Szczecinie]]; przekształcony w maju 1946 r. w WSR w Szczecinie, w Koszalinie utworzono zaś wydział zamiejscowy tego sądu), [[Lublin|Lublinie]], [[Łódź|Łodzi]], [[Olsztyn|Olsztynie]], [[Poznań|Poznaniu]], [[Rzeszów|Rzeszowie]], [[Warszawa|Warszawie]] i [[Wrocław|Wrocławiu]]. W 1950 r., ze względu na zmiany w administracyjnym podzielepodziale kraju utworzono trzy dodatkowe WSR: w [[Opole|Opolu]], [[Zielona Góra|Zielonej Górze]] i ponownie Koszalinie.

Część historyków prawa uważa, że Wojskowe Sądy Rejonowe powołane zostały de facto w sposób bezprawny, gdyż dekret „Prawo o ustroju sądów wojskowych” z [[29 września]] [[1936]] r., na które powołano się tworząc WSR, przewidywał co prawda istnienie organów sądowniczych o takiej nazwie, lecz miały one zupełnie inny charakter i inne kompetencje.

* WSR w Białymstoku -– kpt. Włodzimierz Ostapowicz

* WSR w Bydgoszczy -– kpt. Stanisław Stasica

* WSR w Gdańsku -– płk Piotr Parzeniecki

* WSR w Katowicach -– mjr Stanisław Baraniuk

* WSR w Kielcach -– mjr Michał Kowalski

* WSR w Krakowie -– mjr Zbigniew Zawistowski

* WSR w Lublinie -– mjr Wacław Trzepiński

* WSR w Łodzi -– kpt. Mikołaj Nippe

* WSR w Olsztynie -– mjr Jan Krzechowiec

* WSR w Poznaniu -– mjr [[Władysław Garnowski]]

* WSR w Rzeszowie -– mjr Stanisław Mercik

* [[Wojskowy Sąd Rejonowy w Szczecinie|WSR w Szczecinie]] -– mjr Filip Feld

* WSR w Warszawie -– ppłk Beniamin Karpiński

* WSR we Wrocławiu -– mjr Bronisław Ochnio

WSR upoważnione zostały do rozpatrywania spraw karnych nie tylko przeciwko żołnierzom i funkcjonariuszom [[Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego|Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego]], [[Wojska Ochrony Pogranicza|Wojsk Ochrony Pogranicza]] (od [[1949]]) i funkcjonariuszom [[UrządMinisterstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego]] czy [[Milicja Obywatelska|Milicji Obywatelskiej]], ale także osobom cywilnym oskarżonym o tzw. "zbrodnie stanu". Najczęściej byli to prawdziwi lub wyimaginowani przeciwnicy systemu komunistycznego, żołnierze różnych formacji polskiego podziemia niepodległościowego i partyzanci [[Ukraińska Powstańcza Armia|Ukraińskiej Powstańczej Armii]].

* T. Bereza, P. Chmielowiec, Skazani na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie w latach 1946–1954, Rzeszów 2004.

*{{Cytuj książkę | nazwisko= Ptaszyński | imię=Radosław | autor link= | inni= | tytuł= Sędziowie Wojskowego Sądu Rejonowego w Szczecinie i ich wyroki | data=2008 | wydawca=: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu | miejsce=Szczecin | isbn=978-83-61336-20-4 | strony=}}