Wikipedia

Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej – Zamek książąt Sułkowskich: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
D T G (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
19 084 edycje
m Wycofano edycje użytkownika 80.55.217.122 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Halavar.
m drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Budynek infobox
| nazwa = Zamek w Bielsku-Białej
| zabytek = R/455/56 z 2.11.1956 r., 135/60 z 26.02.1960 r., A-133/76 z 3.09.1976 r.<ref>{{zabytek|śląskie}}</ref>
| zdjęcie = Sułkowski Castle, Bielsko-Biała 3.jpg
| opis zdjęcia = Zamek książąt Sułkowskich
| państwo = POL
| miejscowość = [[Bielsko-Biała]]
| adres = ul. Wzgórze 16a
| typ budynku = [[zamek]]
| styl architektoniczny = [[eklektyzm (architektura)|eklektyzm]]
| architekt = [[Emanuel Rost]], Jan Pötzelmeyer, Juliusz Appelt
| inwestor =
| wysokość całkowita =
| wysokość do dachu =
| kondygnacje = 3
| powierzchnia użytkowa =
| rozpoczęcie budowy = [[XIII wiek|XIII w.]]
| ukończenie budowy = [[XIV wiek|XIV w.]]
| przebudowy = [[1570]], [[1787]], [[1855]]-[[1864]]
| zniszczono = [[1645]], [[1762]]
| odbudowano =
| pierwszy właściciel = [[Przemysław I Noszak]]
| kolejni właściciele = [[Piastowie cieszyńscy]], Sunneghowie, [[Sułkowscy]]
| właściciel =
| kod mapy = Bielsko-Biała
| stopniN = 49 | minutN = 49 | sekundN = 19
| stopniE = 19 | minutE = 02 | sekundE = 40
| opis miejsca =
| znak na mapie = Legenda zamek.svg
| commons = Category:Muzeum w Bielsku-Białej - Zamek książąt Sułkowskich
| www = http://www.muzeum.bielsko.pl
}}
 
Linia 36:
Został wzniesiony w [[XIV wiek]]u staraniem [[Księstwo Cieszyńskie|księcia cieszyńskiego]] [[Przemysław I Noszak|Przemysława I Noszaka]] i przez kolejne stulecia służył jako jedna z siedzib [[Piastowie cieszyńscy|Piastów cieszyńskich]]. Jest typem zamku miejskiego od początku włączonego w system fortyfikacji Bielska i będącego zarazem najsilniejszym elementem jego obwarowań. Pełnił także rolę śląskiej [[warownia|warowni]] granicznej, strzegąc wschodniej granicy [[Księstwo Cieszyńskie|Księstwa Cieszyńskiego]] na rzece [[Biała (dopływ Wisły)|Białej]] – oddzielającej [[Śląsk]] od [[Małopolska|Małopolski]].
 
Od końca [[XVI wiek]]u rola obronna zamku malała i przekształcał się on coraz bardziej w rezydencję szlachecką, stanowiąc od [[1572]] r. centrum administracyjno-gospodarcze [[państwoKsięstwo bielskie|państwa bielskiego]] (od [[1752]] r. Księstwo Bielskie) oraz siedzibę jego właścicieli. Na skutek licznych przebudów zatarte zostały jego dawne cechy stylowe. Ostatnia z nich miała miejsce w latach [[1855]]-[[1864]] (wtedy powstała m.in. [[eklektyzm (architektura)|eklektyczna]] fasada zwrócona ku [[Plac Bolesława Chrobrego w Bielsku-Białej|pl. Bolesława Chrobrego]]). Od [[1945]] r. jest siedzibą ''Muzeum w Bielsku-Białej'' (d. ''Muzeum Okręgowe''), wcześniej przez ponad 200 lat był własnością [[Sułkowscy|rodu Sułkowskich]].
 
Ekspozycja muzeum obejmuje: [[XIX wiek|XIX-wieczną]] reprezentacyjną klatkę schodową, salę militariów i sztuki myśliwskiej, wystawę sztuki polskiej i europejskiej od XIV do [[XVII wiek]]u, salon muzyczny, salon [[biedermeier]]owski, galerię malarstwa polskiego i europejskiego od XIX do XX wieku, galerię współczesnej sztuki regionu, wystawę prezentującą dzieje zamku, Bielska, Białej i okolic, wystawę etnograficzną, wystawę grafiki przełomu XIX i XX wieku, wystawę malarstwa portretowego od roku 1800 do lat trzydziestych XX wieku, wnętrza z prezentacją pamiątek po rodzinie [[Sułkowscy|Sułkowskich]] i salę z rycerzem – [[lapidarium]].
Linia 46:
Najstarsze części zamku pochodzą z [[XIV wiek]]u, przez następne stulecia był stopniowo rozbudowywany i przekształcany. Jest typem zamku miejskiego od początku włączonego w system [[fortyfikacja|fortyfikacji]] Bielska i będącego zarazem najsilniejszym elementem jego obwarowań. Przez stulecia pełnił rolę śląskiej [[warownia|warowni]] granicznej, najpierw strzegąc granicy księstw dzielnicowych [[Księstwo Cieszyńskie|cieszyńskiego]] i [[Księstwo oświęcimskie|oświęcimskiego]], od połowy [[XV wiek]]u granicy państwowej czesko-polskiej. Od końca [[XVI wiek]]u rola obronna zamku malała i przekształcał się on coraz bardziej w rezydencję szlachecką. Współczesny wygląd budowli pochodzi z czasów ostatniej wielkiej przebudowy z drugiej połowy [[XIX wiek]]u, która zatarła całkowicie jej dawne cechy stylowe. W latach 1899-1973, w miejscu widocznego obecnie od strony wschodniej ceglanego [[mur oporowy|muru oporowego]], stał ciąg tzw. [[Bazary Zamkowe w Bielsku-Białej|Bazarów Zamkowych]] tworzących efektowną podbudowę architektoniczną dla bryły zamku. Niestety, bazary wyburzono w związku z poszerzaniem ulicy Zamkowej.
 
Zamek wzniesiony przez władających [[Księstwo Cieszyńskie|Księstwem Cieszyńskim]] [[Piastowie cieszyńscy|Piastów]] przez ponad dwa stulecia służył jako jedna z ich siedzib. Od 1572 roku był centrum administracyjno-gospodarczym samodzielnego [[państwoKsięstwo bielskie|bielskiego państwa stanowego]], którym władali przedstawiciele szlacheckich rodzin [[Promnitzowie|Promnitzów]], [[Schaffgotschowie|Schaffgotschów]], [[Sunneghowie|Sunneghów]], [[Solmsowie|Solmsów]] i [[Haugwitzowie|Haugwitzów]]. W 1752 roku państwo to podniesione zostało do rzędu [[księstwo|księstw]] i przeszło w ręce familii [[Sułkowscy|Sułkowskich]]. [[PaństwoKsięstwo bielskie|Księstwo Bielskie]] istniało do 1849 roku, kiedy to podczas wprowadzania w [[Cesarstwo AustriackieAustrii|Austrii]] nowoczesnego podziału [[administracja|administracyjnego]], likwidującego stare [[feudalizm|struktury feudalne]], jego tereny weszły w skład bielskiego starostwa powiatowego. Sam zamek oraz liczne dobra w mieście pozostawały w posiadaniu Sułkowskich do 1945 roku. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] zamek przejęty został przez Państwo Polskie i służył jako siedziba licznych instytucji kulturalnych. Od 1983 roku jego jedynym użytkownikiem jest państwowe Muzeum w Bielsku-Białej.
Najstarszy opis zamku zawarty w urbarzu państwa bielskiego z 1571 roku:
 
Linia 67:
 
=== Wystawa archeologiczno-historyczna ===
Pomieszczenia skrzydła południowego mieszczą wystawę "Z„Z dziejów miasta i zamku"zamku” stanowiącą próbę przedstawienia historii Bielska-Białej od czasów najdawniejszych po wiek XIX. Ilustrują ją eksponaty [[archeologia|archeologiczne]] i [[historia|historyczne]] ze zbiorów bielskiego muzeum oraz depozyty z innych placówek.
 
Część archeologiczna ekspozycji stałej poświęcona jest najstarszym dziejom Bielska-Białej i okolic. Tworzą ją zabytki związane z najważniejszymi etapami kształtowania [[osadnictwo|osadnictwa]] na tym terenie: [[prehistoria|okresem prehistorii]], wczesnośredniowiecznymi dziejami [[Grodzisko w Starym Bielsku|grodziska w Starym Bielsku]], problematyką początków [[średniowiecze|średniowiecznego]] miasta oraz bielskiego zamku.
 
Z pamiątek prehistorycznych na szczególną uwagę zasługują [[neolit]]yczne [[topór|topory]] i [[Topór|siekiery]] kamienne, naczynia gliniane [[kultura łużycka|kultury łużyckiej]], przykłady [[broń|broni]], części stroju i [[moneta|monet]] z okresu wpływów [[ImperiumCesarstwo rzymskie|rzymskich]]. Zabytki z [[Grodzisko w Starym Bielsku|grodziska w Starym Bielsku]] reprezentują naczynia gliniane oraz przedmioty żelazne pozyskane w trakcie badań archeologicznych prowadzonych na jego terenie przed wojną oraz w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Do najciekawszych, związanych z początkami średniowiecznego miasta i zamku w Bielsku, należy zaliczyć przykłady najstarszych fragmentów naczyń glinianych poprzedzających lokację miasta, kafle piecowe, broń i monety odkryte podczas prac wykopaliskowych prowadzonych w tym rejonie. Ekspozycję uzupełnia poglądowy materiał ilustracyjny, w tym trzy makiety przedstawiające sytuację średniowiecznego miasta i wsi Bielsko oraz rekonstrukcję bielskiego zamku w okresie [[gotyk]]u i [[renesans]]u.
 
Część historyczna wystawy prezentuje najstarsze pamiątki z XVI-XIX wieku. Dotyczą one spraw [[Cech rzemiosła|cechowych]]. Są to m.in. dokumenty [[pergamin]]owe: "Zatwierdzenie„Zatwierdzenie statutu krawców w Bielsku przez burmistrza i rajców miasta Bielska"Bielska” z [[4 listopada]] [[1562]] roku, "Przywilej„Przywilej [[Stefan Sunegh|Stefana Sunegha]] dla cechu piekarzy w Bielsku"Bielsku” z [[29 listopada]] [[1600]] roku, "Zatwierdzenie„Zatwierdzenie przywilejów cechu sukienników w Bielsku przez [[Jan Sunegh|Jana Sunegha]]"” z roku [[1626]], "Zatwierdzenie„Zatwierdzenie statutu cechu postrzygaczy [[sukno|sukna]] i szlifierzy w Bielsku przez [[cesarz]]ową [[Maria Teresa Habsburg|Marię Teresę]]"” z [[1784]] roku oraz [[przywilej]] królewski dla cechu szewców w Białej nadany przez [[król]]a [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] w roku [[1766]] z dużą [[pieczęć|pieczęcią]] królewską. Na uwagę zasługują Księga cechu szewców i siodlarzy w Bielsku z lat [[1599]]-[[1871]] oraz Księga cechu szewców w Białej ujmująca sprawy przyjęć i wyzwoleń od roku [[1856]] do [[1871]]. Kwestie cechowe uzupełniają [[szponton]]y młodszego [[mistrz]]a cechowego (XVIII wiek), [[godło]] cechu szewców – but z cholewą (początek XIX wieku) oraz lady cechowe postrzygaczy, wilkomy, zawieszenia cechowe i [[emblemat]]y, a także świadectwa nauki w zawodzie szewca, dekarza czy cukiernika.
 
Do ciekawych eksponatów należą pergaminowe przywileje królewskie dla [[luteranizm|ewangelików]] z Białej: króla [[August II Mocny|Augusta II Mocnego]] z [[1730]] roku i króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z [[1766]] roku oraz dokument dotyczący deklaracji na rzecz wiary ewangelickiej córki Jonka Dzidy z Państwa Bielskiego z roku [[1782]]. Prezentowana jest również światłokopia dokumentu nadania [[prawa miejskie|praw miejskich]] miastu Białej w [[1723]] roku przez króla Augusta II Mocnego. [[Księstwo Cieszyńskie]] (Bielsko należało do niego do [[1572]] roku) ilustrują kolekcja monet z XV-XVII wieku (bitych w [[mennica]]ch w [[Cieszyn]]ie i [[Skoczów|Skoczowie]]) oraz mapa Księstwa Cieszyńskiego – [[miedzioryt]] ręcznie kolorowany, wydany w [[Norymberga|Norymberdze]] w [[1736]] roku.
Linia 82:
Nowa ekspozycja stała Muzeum w Bielsku-Białej, otwarta 7 kwietnia 2006 roku, została wzbogacona o najciekawsze przykłady średniowiecznej i [[Rzeźba renesansu|renesansowej rzeźby]], [[malarstwo tablicowe|malarstwa tablicowego]], XVI-wiecznych [[witraż]]y o tematyce sakralnej i świeckiej oraz XVII-wiecznego niderlandzkiego, francuskiego, włoskiego i polskiego malarstwa oraz rzemiosła.
 
Do najstarszych, XIV-wiecznych eksponatów należy figura [[Maria z Nazaretu|Matki Boskiej]] z Dzieciątkiem i ptaszkiem. Wśród prezentowanych rzeźb warto zwrócić uwagę na figurę Marii z grupy rzeźbiarskiej [[Święta Anna|Św. Anna Samotrzeć]] pochodzącą z XV wieku oraz na Madonnę płaszczową powstałą na początku następnego stulecia. Niezwykłym eksponatem jest [[tryptyk]] "Fides„Fides Cordia"Cordia”, dzieło [[Antwerpia|antwerpskiego]] warsztatu z XVI wieku. Wśród obrazów malowanych na desce można zobaczyć "Portret„Portret mnicha"mnicha” powstały w niemieckiej gildii malarskiej na początku XVI wieku oraz XV-wieczną scenę zatytułowana "Św„Św. Anna Samotrzeć"Samotrzeć”. Malarstwo tablicowe reprezentuje zwieńczenie tryptyku z [[Łękawica (województwo śląskie)|Łękawicy]] z postacią [[Archanioł Michał|Archanioła Michała]] przypisywane krakowskiemu warsztatowi [[Marcin Czarny|Marcina Czarnego]], datowane na lata 1510-1530. Z kręgu XVI-wiecznej sztuki włoskiej pochodzi marmurowa [[Relief|płaskorzeźba]] ze sceną "Ofiarowania„Ofiarowania w świątyni"świątyni” oraz portret [[Doża Wenecji|weneckiego doży]].
 
W kolejnej sali, obok witraży pochodzących z [[1564]] roku, wyeksponowane zostały najciekawsze przykłady europejskiego malarstwa XVII stulecia. Interesujący zespół stanowią holenderskie sceny rodzajowe, [[portret]]y zbiorowe i indywidualne, wśród których na uwagę zasługuje "Portret„Portret mężczyzny"mężczyzny” z [[1659]] roku autorstwa [[Frans De Nys|Fransa De Nys'aNys’a]] oraz "Diana„Diana i Kalisto"Kalisto” [[Frans Wouters|Fransa Woutersa]] z około [[1650]] roku.
[[Plik:Muzeum Sułkowskich - niebieski salonik.JPG|thumb|250px|"Niebieski„Niebieski salonik"salonik” z galerią sztuki w Muzeum na Zamku książąt Sułkowskich w Bielsku-Białej]]
Malarstwo włoskie reprezentuje "Pokłon„Pokłon pasterzy"pasterzy” powstały w drugiej ćwierci XVII wieku w pracowni genueńskiego malarza [[Giovacchino Assereto]] oraz obraz zatytułowany "W„W pałacu doży"doży” z [[1622]] roku. Dwie wersje komediantów namalował francuski artysta [[Jaques Callot]], a polski malarz [[Teodor Lubieniecki]] "Małego„Małego Bachusa z martwą naturą"naturą”. Dopełnieniem malarstwa są wyroby rzemiosła artystycznego. Do ciekawych mebli należy późnorenesansowa szafa niderlandzka datowana na lata [[1600]]-[[1625]] i czarna dębowa skrzynia z [[1698]] roku. Z XVI-wiecznego [[Gdańsk]]a pochodzi mosiężna misa przedstawiająca "Adama„Adama i Ewę w raju"raju”. Wśród wyrobów rzemiosła artystycznego warto jeszcze zwrócić uwagę na mosiężny dzban z 1698 roku, brązowy moździerz z [[1665]] roku, puchar z orzecha kokosowego z [[1636]] roku, granitowy zegar słoneczny oraz cynowe talerze, dzbanki i kufle, m.in. konewkę powstałą w [[1616]] roku w szwajcarskim warsztacie [[Christoffel Hempel I|Christoffela Hempela I]] w [[Chur]], talerz – wyrób konwisarski [[Hieronimus Ledermayer|Hieronimusa Ledermayera]] z austriackiego [[Wels]] oraz niderlandzki półmisek z końca XVII wieku.
 
=== Galeria malarstwa XIX i XX wieku ===
Linia 98:
W następnej sali im. [[Adam Bunsch|A. Bunscha]] prezentowane są prace artystów, którzy w latach [[1918]]-[[1939]] związani byli z Bielskiem, Białą i okolicą. Reprezentują oni różne orientacje artystyczne, [[Narodowość|narodowości]] i [[wyznanie|wyznania]]. Do czołowych twórców należeli: [[Julian Fałat]], [[Adam Bunsch]], [[Jakub Glasner]], [[Bertold Oczko]], [[Franciszek Zitzman]], [[Victor Strauss]] oraz [[Stanisław Ignacy Witkiewicz]].
 
Ekspozycję zamykają sale poświęcone współczesnemu środowisku artystycznemu w Bielsku-Białej – od zakończenia II wojny światowej po [[XXI wiek]]. Żyjący i tworzący tu artyści to przedstawiciele różnych kierunków i prądów artystycznych, od [[Abstrakcja (sztuka)|abstrakcji organicznej]] i [[Abstrakcja geometryczna|geometrycznej]] poprzez [[realizm (malarstwo)|realizm]], [[kapizm|koloryzm]], malarstwo metafizyczne i [[Symbolizm|symboliczne]] po [[hiperrealizm]] historyczny i nowy [[Ekspresjonizm (sztuka)|ekspresjonizm]]. Eksponowane są prace wszystkich członków Grupy "Beskid"„Beskid” ([[Jan Zipper]], [[Jan Antoni Grabowski|Jan Grabowski]], [[Ignacy Bieniek]], [[Kazimierz Kopczyński]], [[Michał Kwaśny]] i [[Zenobiusz Zwolski]]), laureatów Bielskiej Jesieni ([[Janina Wiciejewska-Pochonień]], [[Józef Hołard]], [[Teresa Sztwiertnia]], [[Kazimierz Wilczyński]], [[Andrzej Gilman]]) i innych działających w tym mieście artystów: [[Michał Kliś]], [[Bronisław Krzysztof]], [[Ewa Bergel]], [[Janusz Dadak]], [[Marek Marczak]].
 
Ekspozycję na biegnącym od strony wewnętrznego dziedzińca korytarzu podzielono na dwie niezależne części. W pierwszej pokazano grafiki z przełomu XIX i XX wieku będące przykładem wszystkich rodzajów technik graficznych jedno- i wielobarwnych. Pochodzą one z liczącego blisko sto sztuk zbioru wydawanego w rocznikowych tekach przez [[wiedeń]]skie wydawnictwo "Jahresmappe„Jahresmappe der Gesellschaft für vervielfältigende Kunst"Kunst” w latach [[1895]]-[[1920]], z którym współpracowali najlepsi europejscy graficy tego czasu. W drugiej części korytarza prezentowane jest [[malarstwo]] portretowe począwszy od [[1800]] po lata trzydzieste XX wieku. Odnajdujemy to wizerunki bielskich i bialskich przemysłowców, architektów, prawników, mistrzów cechowych, przedstawicieli władz miejskich, członków lokalnych stowarzyszeń i m.in. portret [[EdwardEduard Schnack|Edwarda Schnacka]], mistrza kominiarskiego, kustosza bielskiego muzeum w [[DwudziestolecieHistoria międzywojennePolski w Polsce(1918-1939)|20-leciu międzywojennym]].
 
=== Zbrojownia i pokój myśliwski ===
Linia 125:
Między lustrami na osi podłużnej wnętrza znajdują się zgodnie z układem amfiladowym przejścia komunikacyjne do innych pomieszczeń: od strony zachodniej widnieje przejście do części historycznej ekspozycji zamkowej, natomiast od strony wschodniej do salonu w stylu biedermeier.
 
Ściana wschodnia salonu muzycznego dodatkowo wyposażona jest w zabytkowe komody, które wraz z zegarem typu cartel stanowią unikalnyunikatowy przykład meblarstwa w stylu – [[André Charles Boulle|A.Ch. Boulle'aBoulle’a]] – nadwornego ebenisty króla [[Ludwik XIV|Ludwika XIV]]. Na szczególną uwagę zasługuje [[rokoko]]wy piec znajdujący się w północno-zachodnim narożniku salonu. Muzyczny charakter sali podkreśla fortepian stołowy z [[1856]] roku oraz obrazy, takie jak ''Podwieczorek przy klawikordzie'' (II poł. XVIII wieku) autorstwa [[Duncan Mackellar|Duncana Mackellara]] czy portret kompozytora [[Christoph Willibald Gluck|Christopha Willibalda Glucka]] ([[1776]]) pędzla J. S. Duplessisa. Blasku i okazałości dodają salonowi cztery kryształowe żyrandole, które, mieniąc się różnorodnymi kolorami, potęgują nastrój tego wnętrza. Salon muzyczny prócz funkcji muzealnej spełnia także rolę pomieszczenia, gdzie każdego miesiąca odbywają się odczyty literackie i koncerty muzyczne.
 
=== Wystawa etnograficzna ===
Od [[7 kwietnia]] [[2006]] roku jedna z sal ekspozycji stałej poświęcona jest zagadnieniom [[Etnografia|etnograficznym]] pokazującym wielokulturowość ludności zamieszkującej okolice Bielska i Białej, szczególnie wsi objętych obecnie granicami administracyjnymi miasta. Teren ten pod żadnym względem nie był jednolity – po lewej stronie [[Biała (dopływ Wisły)|rzeki Białej]] wyraźne były wpływy [[kultura ludowa|kultury ludowej]] [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]], po prawej – wpływy [[małopolska|małopolskie]]. Do tego po obu stronach rzeki mieszkała ludność polska i niemiecka, z tzw. "niemieckiej„niemieckiej wyspy językowej"językowej” ([[język niemiecki|niem.]] ''Bielitzer Insel''), społeczność [[katolicyzm|katolicka]] i [[luteranizm|ewangelicka]].
 
Jednym z ważniejszych, a przy tym łatwych do uchwycenia wyznaczników odrębności był strój. Na wystawie obejrzeć można przykład stroju cieszyńskiego, w okolicy Bielska nazywanego śląskim, w najbogatszej jego odmianie: ze srebrnym, pozłacanym pasem wykonanym techniką [[filigran]]u, takim samym [[orpant]]em, zawieszanym na piersiach, pomiędzy ramiączkami zeszytego ze spódnicą [[gorset]]u – żywotka i srebrną filigranową broszką, spinającą bluzkę – [[kabotek]] pod szyją. Prezentowane stroje zwane niemieckimi lub starobielskimi (kobiecy z niektórymi elementami oryginalnymi, a męski w całości zrekonstruowany) to depozyt wieczysty "Trachten„Trachten – und Volkstanzgruppe Bielitz-Biala e.V. – Braunschweig"Braunschweig” (Zespół Strojów i Tańca Ludowego Bielsko-Biała zarejestrowany w [[Brunszwik]]u) w [[Niemcy|Niemczech]]. Inny przykład stroju noszonego w okresie międzywojennym zw [[Stare Bielsko|Starym Bielsku]], ma już wyraźne wpływy ówczesnej [[moda (styl)|mody]] miejskiej (spódnica zakończona falbanką).
 
Strój kobiet z okolic Białej zaliczyć można do grupy strojów [[Lędzianie|laskich]], noszonych na terenach podgórskich. Jeden z przykładów prezentowanych w tej części ekspozycji pochodzi ze [[Straconka (Bielsko-Biała)|Straconki]], drugi to strój ślubny Katarzyny Światłoch z [[Mikuszowice (Bielsko-Biała)|Mikuszowic Krakowskich]] z [[1919]] r., ofiarowany Muzeum przez córkę, Zofię Śliwę. Obok kompletów strojów i fotografii archiwalnych, pokazujących, w jaki sposób te stroje były noszone, na wystawie zobaczyć można także malowane skrzynie służące do przechowywania ubiorów odświętnych, bieliznę kobiecą i przedmioty związane z jej praniem i prasowaniem, a także kącik przeznaczony do higieny osobistej.
 
Na ekspozycji są także przedmioty z zakresu sztuki – przede wszystkim obrazy olejne na płótnie z przedstawieniami Matki Boskiej i Chrystusa, ale także jedyny w muzealnych zbiorach XIX-wieczny obrazek olejny na szkle i przykłady grafiki: XVIII-wieczny [[drzeworyt]] na papierze z przedstawieniem Świętej Rodziny i pochodzący z [[Rzym]]u z [[1899]] r. [[staloryt]] na płótnie "Chusta„Chusta Świętej Weroniki"Weroniki”. Nie zabrakło XX-wiecznych [[oleodruk]]ów, które jeszcze dzisiaj spotkać można w wielu wiejskich i podmiejskich starych domach. Portret pp. Procnerów ze [[Straconka (Bielsko-Biała)|Straconki]] i laurki z okazji 25. i 50. lecia ich ślubu to pamiątki rodzinne, przekazane do zbiorów Muzeum przez ich syna z żoną.
 
=== Wnętrza z prezentacją pamiątek po Rodzinie Sułkowskich ===
Linia 142:
W salach tych wyeksponowano pamiątki po Rodzinie [[Sułkowscy|Sułkowskich]] przekazane do zbiorów Muzeum przez Hubertusa Sułkowskiego, m.in. srebrny komplet do kawy, zdobiony grawerowanym [[monogram]]em Sułkowskich, porcelanowy komplet toaletowy z monogramem Thaidy Sułkowskiej, [[akwarela|akwarele]] przedstawiające Ludwika Jana Nepomucena Sułkowskiego i jego brata Maksymiliana, [[grafika|grafikę]] z wizerunkiem [[wikt:nestor|nestora]] rodu, pierwszego właściciela księstwa bielskiego Aleksandra Józefa Sułkowskiego.
 
Ekspozycję uzupełniono poddanymi [[konserwacja zabytków|konserwacji]] meblami, grafikami, obrazami, mapami, rzeźbami, [[tkanina]]mi i różnego rodzaju [[bibelot]]ami pochodzącymi ze zbiorów własnych Muzeum. W jednej z sal zaaranżowano rodzaj męskiego gabinetu z empirowymi meblami zdobionymi okuciami z [[brązu]] złoconego. Warto tu zwrócić uwagę na trzyramienny, dziewięcioświecowy, dziewiętnastowieczny [[żyrandol]] wykonany także z brązu złoconego. Druga sala została zaaranżowana jako "damski„damski salonik"salonik” z białymi neorokokowymi meblami, którego ozdobą, obok [[rokoko]]wych grafik, jest znaleziony na terenie zamku biały, cylindryczny piec o kaflach dekorowanych elementami zaczerpniętymi z mitologii greckiej.
 
=== Sala z rycerzem – Lapidarium ===
[[Plik:SalazRycerzem.jpg|thumb|left|150px|Sala z rycerzem w Muzeum w Bielsku–Białej]]
Sala ta stanowi szczególny rodzaj ekspozycji muzealnej. Jest ona próbą ukazania za pomocą odsłoniętych „[[in situ]]” reliktów architektonicznych dziejów bielskiego zamku, a także przedstawienia metod pracy historyka architektury i archeologa. Celom tym służą zarówno prezentowane odkrywki architektoniczno-archeologiczne, jak i odsłonięcia wątków murów, tynków i [[polichromia|polichromii]] obrazujących rozwój architektoniczny zamku w Bielsku od [[XIV wiek|XIV]] do [[XIX wiek]]u.
Najistotniejszym elementem prezentowanej ekspozycji, a jednocześnie jednym z najbardziej efektownych akcentów wystroju dawnego zamku w Bielsku jest zachowany fragment [[renesans]]owej kompozycji malarskiej, znajdujący się niegdyś nad wejściem do głównego budynku zamkowego. Przedstawia on rycerza w zbroi i hełmie z pióropuszem z głową zwróconą w stronę wejścia, z prawą ręką opartą na biodrze, lewą trzymającą kopię. Zastosowanie monumentalnej polichromii iluzjonistycznej przyniosło efekt zbliżony do tego, jaki można było uzyskać kosztownymi zabiegami budowlanymi.
Niejako dopełnieniem prezentowanej ekspozycji jest wystawa kafli [[gotyk|późnogotyckich]] i renesansowych ze spalonego dworu obronnego w [[Spytkowice (powiat wadowicki)|Spytkowicach]] koło [[Oświęcim]]ia oraz z zamku w Bielsku.
 
=== Galeria Zamkowa ===
{{osobnyOsobny artykuł|Galeria Zamkowa Muzeum w Bielsku-Białej}}
 
[[Galeria Zamkowa Muzeum w Bielsku-Białej|Galeria Zamkowa]] mieści się na parterze w południowo-zachodnim narożniku historycznego Zamku bielskiego. Jej zabytkowe wnętrze spełnia jednocześnie funkcję galerii komercyjnej, dodatkowej przestrzeni wystawienniczej Muzeum oraz kawiarni muzealnej.
Galeria proponuje sztukę współczesną z dziedziny [[malarstwo|malarstwa]], [[grafika|grafiki]], [[rysunek|rysunku]], [[fotografika|fotografii]], [[rzeźba|rzeźby]], [[tkactwo|tkactwa]], [[ceramika|ceramiki]] artystycznej i [[biżuteria|biżuterii]]. W swej ofercie posiada zarówno prace znanych polskich artystów, jak i prace twórców młodych.
 
{{Przypisy}}▼
 
== Bibliografia ==▼
* {{cytuj książkę |autor = Piotr Kenig |autor2 = Bogusław Chorąży |tytuł = Zamek w Bielsku – zarys historyczny |wydanie = II poprawione |wydawca = Muzeum w Bielsku-Białej |miejsce = Bielsko-Biała |rok = 2006 |isbn = 83-88105-10-8}}▼
* {{cytuj książkę |autor = Bożena i Bogusław Chorążowie (Dział Archeologii) |autor2 = Maria Aleksandrowicz (Dział Historii, Muzeum Juliana Fałata) |autor3 = Teresa Dudek-Bujarek (Dział Sztuki, Muzeum Juliana Fałata, Zbrojownia) |autor4 = Elżbieta Teresa Filip (Dział Etnografii, Muzeum Dom Tkacza) |autor5 = Piotr Kenig (Muzeum Techniki i Włókiennictwa, Historia Muzeum) |tytuł = Informator o zbiorach Muzeum w Bielsku-Białej i jego oddziałów Muzeum Juliana Fałata Muzeum Dom Tkacza Muzeum Techniki i Włókiennictwa |wydawca = Muzeum w Bielsku-Białej |miejsce = Bielsko-Biała |rok = 2002 |isbn = 83-88105-04-3}}▼
* {{cytuj książkę |autor = W. Kuhn |tytuł = Vier oberschlesische Urbare des 16. Jahrhunderts |miejsce = Würzburg |rok 1973 |strony = 95}}▼
 
== Zobacz też ==
Linia 169 ⟶ 162:
* [[Galeria Zamkowa Muzeum w Bielsku-Białej]]
* [[Historia Bielska-Białej]]
* [[Księstwo bielskie|Państwo bielskie]]
* [[Bielsko-Biała]]
* [[Muzeum Śląska Cieszyńskiego]]
* [[Plac Bolesława Chrobrego w Bielsku-Białej]]
 
▲{{Przypisy}}
 
▲== Bibliografia ==
▲* {{cytujCytuj książkę |autor = Piotr Kenig |autor2 = Bogusław Chorąży |tytuł = Zamek w Bielsku – zarys historyczny |wydanie = II poprawione |wydawca = Muzeum w Bielsku-Białej |miejsce = Bielsko-Biała |rok = 2006 |isbn = 83-88105-10-8}}
▲* {{cytujCytuj książkę |autor = Bożena i Bogusław Chorążowie (Dział Archeologii) |autor2 = Maria Aleksandrowicz (Dział Historii, Muzeum Juliana Fałata) |autor3 = Teresa Dudek-Bujarek (Dział Sztuki, Muzeum Juliana Fałata, Zbrojownia) |autor4 = Elżbieta Teresa Filip (Dział Etnografii, Muzeum Dom Tkacza) |autor5 = Piotr Kenig (Muzeum Techniki i Włókiennictwa, Historia Muzeum) |tytuł = Informator o zbiorach Muzeum w Bielsku-Białej i jego oddziałów Muzeum Juliana Fałata Muzeum Dom Tkacza Muzeum Techniki i Włókiennictwa |wydawca = Muzeum w Bielsku-Białej |miejsce = Bielsko-Biała |rok = 2002 |isbn = 83-88105-04-3}}
▲* {{cytujCytuj książkę |autor = W. Kuhn |tytuł = Vier oberschlesische Urbare des 16. Jahrhunderts |miejsce = Würzburg |rok 1973 |strony = 95}}
 
== Linki zewnętrzne ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Muzeum_Historyczne_w_Bielsku-Białej_–_Zamek_książąt_Sułkowskich”