Układ Sikorski-Majski: Różnice pomiędzy wersjami

Po [[Atak Niemiec na ZSRR|agresji III Rzeszy na ZSRR]] ([[22 czerwca]] [[1941]]) rząd [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] związany [[s:Układ o pomocy wzajemnej między Polską a Wielką Brytanią (1939)|sojuszem politycznym i wojskowym z Polską]] pośredniczył w rozmowach zmierzających do normalizacji polsko-radzieckich stosunków dyplomatycznych. Było to elementem brytyjskiej gry dyplomatycznej zmierzającej do utworzenia faktycznej [[Alianci II wojny światowej|koalicji antyhitlerowskiej]]<ref>Wielka Brytania była po kapitulacji Francji w czerwcu 1940 faktycznie izolowana, [[Stany Zjednoczone|USA]] przystąpiły do wojny po ataku Japonii na [[Joint Base Pearl Harbor-Hickam|Pearl Harbor]] ([[9 grudnia]] [[1941]]) i wypowiedzeniu wojny [[Stany Zjednoczone|USA]] przez [[III Rzesza|III Rzeszę]] [[11 grudnia]] [[1941]].</ref>.

Pierwsza bezpośrednia rozmowa Sikorski-Majski, z udziałem polskiego ministra spraw zagranicznych, Augusta Zaleskiego, w obecności stałego sekretarza stanu w Foregin Office, Aleksandra G.M. Cadogana odbyła się 5 lipca 1941 roku<ref> {{cytuj pismo | nazwisko = Ślusarczyk| imię =Jacek| tytuł =Układ polsko-radziecki z 30.7.1941 r.| czasopismo =[[Przegląd Historyczno-Wojskowy|Wojskowy Przegląd Historyczny]] | wolumin =3/1981| strony =5-24}}</ref>. Rokowania prowadzone za pośrednictwem brytyjskim w [[Londyn]]ie zakończyły się podpisaniem międzypaństwowego porozumienia pomiędzy Polską a ZSRR w dniu [[30 lipca]] [[1941]] roku. Układ przewidywał przywrócenie stosunków dyplomatycznych między obydwoma krajami oraz budowę [[Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941-1942)|armii polskiej]] w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckim]] pod dowództwem polskim. Układ podpisany został przez [[Rząd RP na uchodźstwie|premiera rządu RP na uchodźstwie]] generała [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]] i ambasadora ZSRR w Londynie [[Iwan Majski|Iwana Majskiego]] – stąd jego [[kolokwializm|kolokwialna]] nazwa. W artykule 1 układu Rząd ZSRR uznał, że [[s:Traktat o granicach i przyjaźni III Rzesza-ZSRR 28 września 1939 r. z tajnymi protokołami|traktaty radziecko-niemieckie z 1939 roku]] tracą moc<ref>Art. 1 Rząd Związku Socjalistycznych Republik Rad uznaje, ze traktaty radziecko-niemieckie z 1939 roku, dotyczące zmian terytorialnych w Polsce, utraciły swoją moc. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej oświadcza, ze Polska nie jest związana z jakimkolwiek trzecim państwem żadnym układem zwróconym przeciwko Związkowi Socjalistycznych Republik Rad.</ref>, zaś Rząd RP stwierdzał, że nie jest związany żadnym układem skierowanym przeciw ZSRR. W protokole dodatkowym rząd ZSRR zagwarantował [[Amnestia dla obywateli polskich w ZSRR|„amnestię”]] dla obywateli polskich: więźniów politycznych i zesłańców pozbawionych wolności na terenie ZSRR w więzieniach i obozach [[Gułag]]u.