Operacja Lew Morski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 5:
 
Wraz z postępami [[Kampania francuska 1940|niemieckiej ofensywy na kontynencie]] stało się jasne, że [[Francja]] wkrótce skapituluje. Władze brytyjskie zdały sobie sprawę, że to na nich spocznie ciężar stawienia oporu wojskom hitlerowskim. Sytuacja wyglądała tragicznie – większość brytyjskiego sprzętu pozostała na plażach [[Dunkierka|Dunkierki]]. Przedsmakiem losu czekającego Wielką Brytanię było zajęcie przez Niemców [[30 czerwca]] [[1940]] r. brytyjskich wysp na [[Kanał La Manche|Kanale La Manche]]: [[Jersey]], [[Guernsey]], [[Alderney]]. [[19 lipca]], chcąc zachować pozory do wygaszenia konfliktu, [[Adolf Hitler]] zgłosił propozycję pokojową, zakładającą utrzymanie wszystkich dotychczasowych zdobyczy wojennych. Brytyjczycy nie mogli przyjąć tak sformułowanej oferty, nie podjęli nawet rokowań. Wobec tego Niemcy, przekonani o rychłym zwycięstwie, przystąpili do przygotowań, których celem była inwazja na Wielką Brytanię. Plan ataku otrzymał kryptonim „Seelöwe” („Lew Morski”). W znacznej mierze opierał się on o jedno ze studiów strategicznych adm. [[Erich Raeder|Ericha Raedera]], który jeszcze przed wojną sformułował założenia, których spełnienie konieczne było do udanego [[Desant morski|desantu morskiego]] na wybrzeża [[Albion (Anglia)|Albionu]]. Zdaniem Raedera niezbędne było wyeliminowanie lub usunięcie z obszaru działań brytyjskiej marynarki wojennej, osłabienie [[Royal Air Force|RAF]], zniszczenie bądź zneutralizowanie fortyfikacji nadbrzeżnych i przeciwdziałanie aktywności brytyjskich okrętów podwodnych, operujących w rejonie planowanej inwazji. W toku przygotowań założenia te dostosowano do aktualnej sytuacji militarnej. Hitler w swoim rozkazie z [[16 lipca]] [[1940]] r. nakazywał:
 
* zniszczyć brytyjskie lotnictwo lub osłabić jego morale tak bardzo, by nie było one zdolne przeciwdziałać w jakikolwiek agresywny sposób desantowi niemieckiemu;
* oczyścić [[kanał La Manche]] z min brytyjskich, zamknąć strefy inwazji niemieckimi polami minowymi;
Linia 19 ⟶ 18:
* [[Calais]] (desant w [[Folkestone]]),
* [[Dunkierka|Dunkierki]] i [[Ostenda|Ostendy]] (lądowanie w [[Ramsgate]]).
Plan ataku przewidywał zabezpieczenie przyczółków, a następnie atak na północ w kierunku [[Gloucester]] i okrążenie [[Londyn]]u. Zgodnie z założeniami wojska niemieckie miały atakować do wysokości 52 równoleżnika – Niemcy przypuszczali, że po zdobyciu stolicy brytyjskiej morale obrońców się załamie i nastąpi kapitulacja. Siłom niemieckim Brytyjczycy mogli przeciwstawić zaledwie 27 dywizji Obrony Terytorialnej i nieliczne oddziały wycofane z Francji, pozbawione uzbrojenia ciężkiego. Oczywiście warunkiem rozpoczęcia inwazji było zdobycie panowania w powietrzu i wywalczenie lokalnej przewagi na morzu – o to zadbać mieli marsz. [[Hermann Göring]] i jego [[Luftwaffe]] oraz adm. Erich Raeder i dowodzona przez niego [[Kriegsmarine]].
 
== Problemy Kriegsmarine ==
Flota wojenna Niemiec była o wiele słabsza od brytyjskiej, dodatkowo większość dużych niemieckich okrętów nawodnych została albo zatopiona w trakcie walk u wybrzeży [[Norwegia|Norwegii]], albo też odniosła tam poważne uszkodzenia i znajdowała się w naprawie. Po zakończeniu walk na wodach norweskich Kriegsmarine dysponowało jedynie 2 starymi pancernikami, krążownikiem ciężkim, dwoma krążownikami lekkimi, czterema niszczycielami i 19 torpedowcami. Były to bardzo skromne siły, które w żaden sposób nie mogły przeciwstawić się flocie sprzymierzonych.
 
Szczególnie dotkliwe były straty niszczycieli, jednostek, które znakomicie nadawałyby się do dozorowania sił inwazyjnych. Roli tej nie mogły spełniać niemieckie [[U-Boot]]y – płytkie wody kanału poważnie ograniczały ich możliwość manewru. Dodatkowym niebezpieczeństwem były liczne brytyjskie pola minowe, postawione na początku wojny specjalnie w celu utrudnienia działań niemieckim U-Bootom. Wypełnienie dyrektywy [[Adolf Hitler|Hitlera]], nakazującej wciągnięcie [[Royal Navy]] w walki na innym terenie wojny, dodatkowo osłabiło wydzielone siły marynarki wojennej Niemiec, przeznaczone do udziału w inwazji (większość dużych okrętów prowadziła działania dywersyjne na [[Morze Północne|Morzu Północnym]]). Ratunkiem dla [[Kriegsmarine]] byłoby przejęcie floty francuskiej, możliwe po kapitulacji Francji. Zapobiegła temu brytyjska operacja [[Operacja Catapult|„Catapult”]] (lipiec 1940), w trakcie której w walkach brytyjsko-francuskich zniszczono lub ciężko uszkodzono większość dużych jednostek nawodnych floty francuskiej, zwłaszcza te stacjonujące w portach [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]]. Dodatkową przeszkodą dla Niemców był brak okrętów desantowych – w tej roli miały wystąpić barki rzeczne, ściągane do portów inwazyjnych z [[Holandia|Holandii]], [[Belgia|Belgii]] i [[Francja|Francji]]. Mimo wszystko warunkiem wywalczenia choćby czasowej przewagi morskiej, koniecznej do przerzucenia wojsk, było uzyskanie panowania w powietrzu. Częścią planu inwazji na Wielką Brytanię stała się operacja [[Bitwa o Anglię|„Adlerangriff”]]. W trakcie działań oznaczonych tym kryptonimem [[Luftwaffe]] zamierzała wywalczyć panowanie powietrzne, co pozwoliłoby wojskom lądowym na sforsowanie kanału La Manche pod osłoną lotnictwa i Kriegsmarine. Próba wykonania założeń tej operacji przeszła do historii pod nazwą bitwy o Wielką Brytanię.
 
== Anulowanie operacji „Seelöwe” ==
[[17 września]] [[1940]] r. operacja „Lew Morski” została przesunięta na termin późniejszy, natomiast [[12 października]] przeniesiono ją na następny rok. Okazało się jednak, że Hitler zmienił priorytety i postanowił najpierw uderzyć na [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związek Radziecki]], o czym zresztą myślał już na początku [[1940]] r. Ostateczne Hitler odrzucił możliwość przeprowadzenia inwazji morskiej na Wielką Brytanię [[13 lutego]] [[1943]] r.
Ostateczne Hitler odrzucił możliwość przeprowadzenia inwazji morskiej na Wielką Brytanię [[13 lutego]] [[1943]] r.
 
== Powojenne stwierdzenia ==
Po wojnie członkowie dowództwa [[Wehrmacht]]u twierdzili, że operacja Lew Morski była w tamtym czasie niemożliwa do zrealizowania. Feldmarszałek [[Gerd von Rundstedt]], przesłuchiwany w [[1945]] roku przez Brytyjczyków, oznajmił: ''koncepcja"Koncepcja inwazji Anglii była czystym nonsensem, choćby z braku wystarczającej ilości transportowych jednostek nawodnych. W sztabie uważaliśmy to za swego rodzaju grę polityczną, bo było oczywistymoczywiste, że Kriegsmarine nie była w stanie zapewnić właściwej osłony dla sił desantowych oraz dla transportów z zaopatrzeniem. Byliśmy także zgodni w opinii, że Luftwaffe była po prostu za słaba. Osobiście uważałem, że operacja nie miała szans powodzenia, i sądzę, że Führer nie traktował serio planów inwazyjnych, spodziewając się, że Anglia podejmie negocjacje pokojowe''."
 
Także szef sztabu Rundstedta -, generał Guenther Blumentritt -. powiedział: ''prywatnie,"Prywatnie wielu z nas uważało operację "Lew Morski" jakoza swego rodzaju (polityczny) blef".''
 
Podobne opinie w oficjalnej dokumentacji niemieckiej armii pojawiały się już w trakcie przygotowań do operacji. [[Erich Raeder]] przekazał naczelnemu dowództwu memorandum, wykazujące niemożność przeprowadzenia desantu m.in. ze względu na brak przewagi na morzu i w powietrzu, brak odpowiedniego sprzętu i złe warunki atmosferyczne<ref>Maciej Franz, ''Bohaterowie najdłuższych dni. Desanty morskie II wojny światowej'', Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa 2011, ISBN 978-83-01-16582-6, s. 22; Treść memorandum w artykule: K. Janicki, [http://ciekawostkihistoryczne.pl/2011/06/06/czy-lew-morski-mial-szanse/ Czy Lew Morski miał szanse?], "Ciekawostki historyczne", 6 czerwca 2011.</ref>. Z taką oceną sytuacji zgadzają się współcześni historycy, m.in. specjalizujący się w tematyce desantów morskich prof. [[Maciej Franz]]<ref>Tamże.</ref>.