Częstość występowania pierwiastków we Wszechświecie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (11) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q428867
lit., drobne redakcyjne, kat., zbędne linki w "zobacz też" - są już w treści artykułu
Linia 3:
__NOTOC__
=== Obfitość wodoru i helu ===
[[Wodór]] jest pierwiastkiem występującym we Wszechświecie w największej ilości. Jego [[jądro atomowe|jądra]] - [[proton]]y - stanowią pierwotną materię, która uformowała się najwcześniej w ciągu pierwszej milionowej części sekundy od początku Wielkiego Wybuchu. Również podczas Wielkiego Wybuchu powstała większość jąder [[hel (pierwiastek)|helu]] oraz pewna ilość jąder [[Lit (pierwiastek)|litu]] i [[Beryl (pierwiastek)|berylu]]. W toku późniejszej ewolucji Wszechświata, we wnętrzach [[gwiazda|gwiazd]], zachodziła i zachodzi do dziś przemiana powstałych jąder w jądra masywniejsze. Dominującą rekcjąreakcją jest przemiana wodoru w hel, dlatego stosunek liczby jąder helu do liczby jąder wodoru ulega ciągłej zmianie. Mimo to niewiele się on zmienił od Wielkiego Wybuchu, z uwagi na bardzo dużą ilość wodoru.
=== Maksimum dla żelaza ===
Wszystkie jądra pierwiastków od helu do [[żelazo|żelaza]] powstały w wyniku [[reakcja jądrowa|reakcji jądrowych]] w gwiazdach, czemu towarzyszyło wydzielanie dużych ilości energii. Produktem końcowym tych przemian było żelazo, którego jądro ma największą [[energia wiązania|energię wiązania]] przypadającą na jeden [[Nukleony|nukleon]]. Dlatego jąder żelaza jest stosunkowo dużo, w porównaniu z jądrami pierwiastków o większych liczbach atomowych i w porównaniu z jądrami pierwiastków o trochę mniejszych liczbach atomowych. Jądra masywniejsze od jąder żelaza powstały podczas wybuchu [[supernowa|supernowych]], w warunkach ekstremalnie wysokich [[temperatura|temperatur]] i [[ciśnienie|ciśnień]].
 
=== Źródła informacji o składzie izotopowym Wszechświata ===
Głównym źródłem informacji o ilości poszczególnych pierwiastków tworzących Wszechświat są badania składu [[skorupa ziemska|skorupy ziemskiej]]. W niewielkim stopniu istnieje możliwość bezpośredniego badania [[minerał]]ów z [[Księżyc]]a, [[meteoryt]]ów i pośrednio - powierzchni [[Mars]]a. Głównym źródłem informacji na temat składu bardziej odległych obiektów są metody [[Spektroskopia astronomiczna|spektroskopii]] [[promieniowanie elektromagnetyczne|promieniowania elektromagnetycznego]]. Badając [[światło]] zarówno emitowane jak i odbijane, rozpraszane i pochłaniane przez różne obiekty kosmiczne, można określić skład atmosfer [[planeta|planet]], gwiazd, można ustalić z czego zbudowane są inne [[galaktyka|galaktyki]] i jaki jest skład [[Obłok międzygwiazdowy|zimnych obłoków gazu]] i [[Pył kosmiczny|pyłu kosmicznego]].
 
Badanie składu izotopowego Wszechświata dostarcza równocześnie narzędzia do weryfikacji teorii dotyczących nukleosyntezy.
 
=== Zobacz też ===
* [[nukleosynteza]]
* [[energia wiązania]]
* [[Widmo (spektroskopia)|spektroskopia]]
* [[cykl protonowy]]
Linia 20 ⟶ 18:
 
[[Kategoria:Astrofizyka]]
[[Kategoria:Pierwiastki chemiczne]]
 
{{Link FA|de}}