Aschaffenburg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Przeredagowanie
przeredagowanie
Linia 48:
 
=== Części miasta i jego otoczenie ===
Podział Aschaffenburg na dzielnice określono w dokumencie z 2010 roku. Na podstawie tzw. „[[Kleinräumigen„Kleinräumigen Gliederung 2010]]”2010” zostały jasno określone ich nazwy. powierzchnie i zaludnienie. W roku wydania dokumentu Aschaffenburg zamieszkiwane bylo przez 68.722 mieszkańców. Miasto składało się z 10 dzielnic:
* Śródmieście: 32. 621 mieszkańców, 841 ha
* Damm: 13. 253 mieszkańców, 731 ha
* Schweinheim: 10. 918 mieszkańców, 1598 ha
* Nilkheim: 5.9135913 mieszkańców, 802 ha
* Obernau: 4.7544754 mieszkańców, 810 ha
* Leider: 3.2063206 mieszkańców, 317 ha
* Strietwald: 2.9752975 mieszkańców, 755 ha
* Kolonia Austriacka: 1.6811681 mieszkańców, 32 ha
* Gailbach: 1.7651765 mieszkańców, 316 ha
* Kolonia Obernau: 1.1411141 mieszkańców, 45 ha
Z Aschaffenburgiem graniczą następujące gminy (wymienione w kierunku ruchu zegara, od północy zaczynając): [[Johannesberg]], [[Glattbach]], [[Goldbach]], [[Hösbach]], [[Haibach]], [[Bessenbach]], [[Sulzbach am Main]], [[Niedernberg]], [[Großostheim]], [[Stockstadt am Main]], [[Mainaschaft]] i [[Kleinostheim]].
 
Linia 76:
=== Średniowiecze ===
[[Plik:AB6.1.JPG|thumb|upright|Pozostałości murów miejskich]]
Aschaffenburg został założony w V wieku przez [[Alemanowie|Alemanów]], jednak pierwsze ślady osdanictwaosadnictwa ludzkiego na terenie miasta sięgają czasów [[Epoka kamienia|epoki kamienia]].
W 957 roku książę [[Rudolf Szwabski]] wzniósł tutaj świątynię-„poprzedniczkę” dzisiejszej kolegiaty [[Stiftskirche St. Peter und Alexander|ŚwietychŚwiętych Piotra i Aleksandra]]. W 982 roku miasto przeszło z rąk OttaOttona Bawarskiego w posiadanie OttaOttona II, aby następnie przejśóprzejść na własność kapituły w Moguncji, która następnie ulokowłaulokowała w nim swój zarząd.
Od X wieku do 1803 roku Aschaffenburg należał do [[Elektorzy Rzeszy|Elektroratu Moguncji]] i stanowił drugą siedzibę arcybiskupów mogunckich, a całe terytorium było administrowane przez kapitułę moguncką. W okresie średniowiecza i renesansu ziemie te uległy silnej fragmentaryzacji, jednakże większa część tzw. bawarskiego Dolnego Menu (z Aschaffenburgiem w jego centrum) pozostała niepodzielna. Z tego też powodu miasto było znaczącym ośrodkiem administracyjnym, tym bardziej iż rezydowali w nim często mogunccy arcybiskupi-elektorzy [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Rzeszy Niemieckiej]].
W 975 roku rozpoczęła się budowa Kolegiaty Świętych Piotra i Aleksandra. W roku 989 arcybiskup moguncki – [[Willigis]] zlecilzlecił zbudowanie w mieście drewnianego mostu łączącego oba brzegi Menu. Około roku 1122 arcybiskup [[Adalbert von Saarbrücken]] otoczył osadę murami. W 1144 roku miasto zyskało przywilej targowy, a w 1161 – prawa miejskie. W 1346 wniesiono mury miejskie wokół podgrodzia oraz kościoła św. Agaty. W tym samym roku arcybiskup [[Henryk z Virneburg]] nadal Aschaffenburgowi prawa miejskie.
 
=== Czasy nowożytne ===
Moguncki arcybiskup i elektor Rzeszy Niemieckiej [[Albrecht von Brandenburg|Albrecht Hohenzollern]] rezydował początkowo w [[Halle an der Saale]], gdzie zgromadził wielkie zbiory sztuki, w tym wiele dzieł [[Lukas CranahCranach Starszy|Lukasa Cranacha Starszego]]. W wyniku wydarzeń związanych z reformacją w 1541 roku ratował się arcybiskup ucieczką z Halle do Aschaffenburga, który obrał sobie on za swoją nową rezydencję. PrzywiósłPrzywiózł on zze sobą wiele ze zgromadzonych przez siebie dzieł sztuki. W ten sposób znalazły się w Aschaffenburgu liczne obrazy wspomnianego Cranacha. W zbiorach tych były także obiekty sakralne, takie jak: księga-kalendarz zawierająca w w sobie przegródki z relikwiami świętych na każdy dzień roku. Jest on do dziś wystawiany w [[Stiftsmuseum der Stadt Aschaffenburg|Muzeum Kościelnym Miasta Aschaffenburg]]. Od tego momentu przybycia elektor von Brandenburg nad Men, prowadzona była pomiędzy nim a [[Marcin Luter|Marcinem Lutrem]] słynna wymiana listów dotyczących kwestikwestii odpuszczenia i zbawienia duszy.
[[Plik:AB7.1.JPG|thumb|Bazylika Mniejsza oraz Muzeum Kościelne]]
W 1516 roku kolegiata Świętych Piotra i Aleksandra zleciła [[Matthias Grünewald|Matthiasowi Grünewaldowi]] wykonanie malowideł ołtarza. W wyniku tzw. [[Markgräflerkrieg|wojen margrabiów]] aschaffenburski zamek uległ zniszczeniu w 1552 roku. Dopiero [[Johann Schweikhard von Kronberg|Johann von Kronenberg]] w 1605 roku zlecił jego odbudowę, ktoraktóra zostalazostała w 1619 roku pomyślnie zakończona. Odtąd zaczęto go nazywaęnazywać [[Schloss Johannisburg|Johannisburgiem]]. W latach 1631-1634 Aschaffenburg stanowił część państwa szwedzkiego z centrum administracyjnym w Moguncji.
[[Plik:AB8.JPG|thumb|left|Zamek Johannisburg]]
Około 1700 roku Okręg Odenwald został włączony do Frankonii. Po opanowaniu Moguncji przez Francuzów w 1798 roku, Aschaffenburg stał się ponownie główną siedzibą mogunckich arcybiskupów-elekotów. W 1803 roku [[Karl Theodor von Dalberg]] (ostatni arcybiskup i elektor Rzeszy Niemieckiej, jak i zarazem jej skarbnik utworzył KięstwoKsięstwo Aschaffenburga). Przez siedem lat miasto pełniło funkcję stolicy państwa. W okresie 1810- 1813 Aschaffenburg był siedzibą najwyższych władz [[Wielkie Księstwo Frankfurtu|Wielkiego Księstwa Frankfurtu]], w które to przeistoczyło się wcześniejsze Księstwo Aschaffenburga. Pod koniec tzw. [[Niemieckiej wojny wyzwoleńczej|Befreiungskriege]], po Kongresie Wiedeńskim w 1814 roku, obszar tego kraju razem z terytorium [[Wielkie Księstwo Würzburga|Wielkiego Księstwa Würzburga]] przeszedł pod zwierzchnictwo [[Bawaria|Bawarii]]. Od tego czasu ziemie te pozostają w jej granicach. W latach 1835-1865 burmistrzem miasta był [[Adalbert von Herrlein]]. W czasie sprawowania przez niego urzędu doszło do znacznego powiększenia się liczby mieszkańców miasta. W latach 1840-1848 król bawarski [[Ludwik I Bawarski|Ludwik I]] zlecił wybudowanie w mieście [[Pompejanum]]. W czasie wojny prusko-autriackiej w okolicach Aschaffenburga miało miejsce jedno ze starć wrogich sobie armi (14.06.1866).
[[Plik:AB9.JPG|thumb|200pxupright|Pompejanum]]
[[Plik:AB10.JPG|thumb|left|200pxupright|Muzeum Historii i Kultury Żydowskiej]]
Od przełomu XIII/XIV wieku można stwierdzić, iż rodziny żydowskie zamieszkiwały miasto. Zmarłych przedstawicieli gminy starozakonnej chowano na tzw. [[Jüdische Friedhof Aschaffenburg|starym cmentarzu żydowskim]] nieopodal Aschaffenburga (dzisiejsza dzielnica Schweinheim). W roku 1890 w granicach miasta (na starym cmentarzu miejskim) powstał nowy cmentarz starozakonnych, na którym znajduję się dziś między innymi tablica upamietniająca siedmiu członków gminy, którzy zginęli podczas ucieczki z transportu do niemieckiego obozu w 1942 roku. Świadectwami dawnego życia żydowskiego w mieście są budynki dawnej szkoły i dom rabina przy [[Wolfsthalplatz]], na którym to starozakonni od 1893 roku posiadala własną synagogę. Świątynia ta została zniszczona przez oddziały SA podczas w [[Noc kryształowa|listopadzie 1938 roku]]. W pomieszczeniach zachowanych budynkow (domu rabina) w 1984 roku władze miejskie Aschaffenburga utworzyły Muzeum Historii i Kultury Żydowskiej. W ramach stałej wystawy prezentowane są materiały związane z wypędzeniem i zagładą Żydów. Na placu, nazwanym na cześć starozakonnego bankiera Wolfsthala, znajduje się tablica upamiętniająca przepędzenie i mord na około 300 aschaffenburskich żydowskich mieszkańców Aschaffenburga.
[[Plik:AB13.JPG|thumb|left|upright|Uliczki na Starym Mieście]]
[[Plik:AB14.JPG|thumb|upright|Uliczki na Starym Mieście]]
Podczas drugiej wojny światowej, a dokładnie w 1945 roku, miasto zostało uznane za twierdzę, która powinna zostać utrzymana za wszelką cenę. Skutkiem czego Aschaffenburg oraz miejscowości położone w jego obrębie zostały w znacznej mierze zniszczone w wyniku nalotów bombowych oraz ostrzału artyleryjskiego wojsk amerykańskich. Wielu mieszkańców miasta straciło wtedy życie. Pierwszą zdobytą przez aliantów częścią miasta były okolice mostu kolejowego w Schweinheim, dopiero po kilku dniach walk oddziały wojskowe dotarły do śródmieścia. Podczas zdobywania Aschaffenburga zniszczeniu lub uszkodzeniu uległy liczne budynki, między innymi, zamek Johannisburg i Pompejanum. W 1954 roku zamek został odbudowany. Prace nad Pompejanum trwały między latami 1984 i 1994. Obecnie owe dwa budynki stanowią punkty rozpoznawcze Aschaffenburga.
[[Plik:AB12.JPG|thumb|center|Nowa zabudowa Placu Zamkowego|450x750px]]
Po zakończeniu wojny Aschaffenburg znajdował się w [[Amerikanische Besatzungszone|amerykańskiej strefie okupacyjnej]]. Znajdował się tutaj obóz [[Dipisi|Displaced Persons]] (DP). Większość z dawnych niemieckich więzniówwięźniów i pracowników przymusowych, którzy tutaj przybwaliprzebywali, pochodziła z Polski oraz Ukrainy. Z czasem rozpoczęto odbudowę miasta. W lecie 1958 roku została oddany do użytku węzeł komunikacyjnytransportowy ([[autostrada A3]]) Aschaffenburg-Centrum. W tym samym roku Kolegiata Świętych Piotra i Aleksandra otrzymała papieski tytuł [[Bazylika mniejsza|bazyliki mniejszej]]. W roku 1978 [[Quido Knopp]] zapoczątkował cykl spotkań dotyczących historii i jej znaczenia. Odbywały się one do 2008 roku pod nazwą „[[Aschaffenburger Gespräche|Rozmowy aschaffenburskie]]” oraz stanowiły istotny element niemieckiego dyskursu na temat przeszłości kraju.
[[Plik:AB15.JPG|thumb|Uniwersytet Techniczny Aschaffenburg]]
W latach 1990-1992 zostały zamknięte w mieście bazy wojsk amerykańskich: Taylor Barracks (dawny Urząd Zaopatrzenia Dworu, Goldbacher Straße), Aschaffenburg Army Airfield (dawne lotnisko wojskowe, Mainwiesenweg), Fiori Barracks (dawne koszary, Christian-Schad-Straße), Graves Barracks (dawne koszary Bois Brule, Bayreuther Straße), koszary Jaeger (dawne koszary Jäger, dziś Hochschule Aschaffenburg), koszary Ready (dwanedawne koszary altyleryjskieartyleryjskie, Josef-Dinges-Strasße), koszary Smith (dawne koszary Lagarde, Am Funkhaus). W 2007 roku wojskowe obszary ćwiczeniowe w dzeilnicydzielnicy Schweinheim i Gailbach zostały zwrócone ich dawnym właścicielom.
Szkoła wyższa [[Hochschule für angewandte Wissenschaften Würzburg-Schweinfurt|Fahchoschule Würzburg-Schweinfurt]] otwarto w 1995 roku w wybudowanych dawnych koszarach Jäger. Z niej wyodrębniła się z czasem Hochschule Aschaffenburg.
 
=== Rozszerzanie się granic miasta ===
[[Plik:AB18.JPG|thumb|left|200pxupright|Obernau – widok ratusza]]
Do miasta Aschaffenburg zostały przyłączone następujące miejscowości:
:: * 01.03.1901 – Leider
Linia 112:
[[Plik:AB33.JPG|thumb|Dzielnica z zabudową secesyjną]]
: Wedle szacunków mogunckiej General Custine z roku 1792 miasto zamieszkiwało ponad 3 000 ludzi. W okresie francuskiej okupacji lewego brzegu Renu, duża część mogunckiego dworu przeniosła się do Aschaffenburga. Liczba mieszkańców podniosła się wtedy do około 6 600 (1812 rok). Zaludnienie miasta wzrosło także w okresie uprzemysłowienia. W 1900 roku mieszkało w mieście 18 000 ludzi.
Wyraźne widoczne zmiany w zaludnieniu miasta widoczne są w okresie drugiej wojny światowej. W wyniku dwudziestu alianckich nalotów bombowych na miasto pomiędzy wrzećniemwrześniem 1940 a marcem 1945 ogromna część Aschaffenburga legła w gruzach. Podczas najcięższego bombardowania z 21 listopada 1944 śmierć poniosło 344 osób. W wyniku ewakuacji, wypędzenia lub ataków bombowych straciło miasto jedną trzecią swoich mieszkańców (14 518 ludzi). Poziom zaludnienia spadł w wyniku tego z 45 379 (rok 1939) do 30 861 (grudzień 1945 roku). W 1950 roku poziom zaludnienia osiągnął stan przedwojenny. Pod koniec grudnia 2006 miasto zamieszkiwało, według oficjalnych danych, 69 863 ludzi, co stanowiło także najwyższy wskaźnik zaludnienia Aschaffenburga w jego historii. Wedle Spisu Powszechnego (Zensus 2011) w dniu 31.12.2011 mieszkało tu 67 470 ludzi.
 
== Symbole miasta ==
=== Herb ===
[[Plik:AB16.JPG|thumb|80px90px|Flaga z herbem miasta]]
Na srebrnym tle czerwony zamek w wieżami bocznymi zwieńczonymi niebieskimi dachami. W bramie o kształcie liścia koniczyny zasiada biskup (vel [[św. Marcin]]), który swoją prawą ręką błogosławi, natomiast w lewej ręce trzyma złoty [[pastorał]]. Jest on ubrany w srebrne [[pallium]] i niebieską [[Mitra|mitrę]].
 
=== Znaczenie ===
Błogosławiący św. Marcin, patron arcybiskupstwa mogunckiego, jak i pallium, które stanowi nierozłączny element stroju biskupiego, symbolizują wielowiekową przynależność miasta do [[ArcybikupstwoArcybiskupstwo Moguncji|Arcybiskupstwa Moguncji]].
 
=== Historia herbu ===
Pierwsze przedstawienie herbu miejskiego jako pieczęci z wosku pochodzi z roku 1236. Przestał on być używany po [[Wojny chłopskie|wojnach chłopskich]] (1526 rok) miasto zostało odebrane arcybiskupowi mogunckiemu Albrechtowi von Mainz. Dopiero król Ludwik I Bawarski zadecydował o ponownym nadaniu miastu jego starego herbu (1.04.1836 roku). Na podstawie herbu w późnniejszychpóźniejszych czasach dobrano kolory flagi miejskiej – zieleń, czerwień i biel.
 
== Miasta partnerskie ==
Linia 175:
=== Teatr i sceny ===
[[Plik:AB20.JPG|thumb|Teatr Miejski]]
[[Plik:Gentilhaus1.JPG|thumb|200pxupright|Muzeum Dom Gentila]]
[[Plik:AB31.JPG|thumb|Tzw. zameczek w Parku Schönbusch]]
: * teatr miejski, którego zbudowanie w 1811 roku zlecił arcybiskup-elektor Karl Theodor von Dalberg
: * Hala Miejska przy Zamku
Linia 202 ⟶ 203:
=== Obiekty budowlane ===
: * Zamek Johannisburg
: * Kościół Kolegialny Świętych Piotra i Aleksandra [[Plik:AB31.JPG|thumb|200px|Tzw. zameczek w Parku Schönbusch]]
: * stary cmentarz miejski
: * stare miasto ze wzgórzem kościelnym
Linia 211 ⟶ 212:
: * [[Aschaffenburger Schlossgarten|Ogród Zamkowy]]
: * [[Park Schöntal]]
: * Bażantarnia
: * [[Fasanerie|Bażantownia]]
 
== Urodzeni w Aschaffenburgu ==
Linia 233 ⟶ 234:
{{Bawaria}}
 
[[Kategoria:Geografia Niemiec]]
[[Kategoria:Rzeki Niemiec]]
[[Kategoria:Miasta Niemiec]]
[[Kategoria:Miasta Bawarii]]
[[Kategoria:Historia Niemiec]]
[[Kategoria:Cechy rzemieślnicze]]